Метеорологиялық-климатологиялық энциклопедия
жүктеу/скачать 4,63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сҧйықтық және газды термометрлер.
- Кедергі термометрлері.
- ТЕРМОМЕТРЛЕР.
| ТЕҢІЗ СІЛКІНУІ — ашық теңіз суларының кенеттен буырқанып
толқуы. Кӛбінесе жаға маңындағы сұрапыл кӛтерілу — қайту толқындарымен белгілі. Орталығы теңіз түбінде немесе теңізге таяу орналасқан құрлықта болатын жер сілкінудің салдарынан болады. [1] Теңіз сілкінуі – теңіздер мен мұхиттардағы су қабатының кенеттен буырқаныл толқуы. Теңіз сілкінуінің эпицентрі теңіз түбінде немесе құрлықтың жағалау бӛлігіңде орналасқан жер сілкіну нәтижесінде пайда болады. Теңіз сілкінуі цунами толқындарының пайда болуыла әсер етеді. ТЕОДОЛИТ — жер ӛлшеу жұмыстарында, жерді тексеріп шолуда және ірі масштабты съемка жасауда кӛп пайдаланылатын бұрыш елшейтін геодезиялық аспап. Оның ең маңызды бӛліктеріне: қарау түтігі, градусталған екі — вертикальды (тік) және горизонтальды (жазық) — шеңбері жатады. Сондықтан теодолитпен горизонтальды, вертикальды бұрыштарды бірдей анықтауға болады. ТЕРМОМЕТР - дененің температурасын ӛлшеуге арналған құрал дененің, заттың, ауаның температурасын ӛлшеуге арналған аспап. Термометрикалық қасиеттердің қолданылуына байланысты термометрлердің мынадай негізгі түрлері болады: Сҧйықтық және газды термометрлер. Оларда сұйықтың және газдың температураға байланысты кӛлемінің ӛзгеру қасиеті пайдаланылады. Деформациялық термометрлер. Қатгы денелердің (металдар) размерінің температураға байланысты ӛзгеру қасиеті пайдаланылады. Кедергі термометрлері. Заттардың (мегал, жартылай ӛткізгіштер) температураға байланысты электр ӛткізгіштігінің ӛзгеру қасиегі пайдаланылады. ТЕРМОЭЛЕКТРЛІК ТЕРМОМЕТРЛЕР. Термоэлементтер спайларының температурасы әртүрлі болғанда тізбекте электрқозғағыш күшінің пайда болу қасиеті колданылады. Метеорологиялық станцияларда тұрақты бақылау мерзімдерінде (3 сағат сайын) ауа мен топырақтың нақты температуралары және мерзім аралығындағы максимальді, минимальді температуралары ӛлшенеді. Бұл мақсатта негізінен сұйықтық термометрлер қолданылады. Оларда термометрлік сұйық ретінде сынап пен спирт пайдаланылады. жүктеу/скачать 4,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|