Методические рекомендации Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 5,14 Mb. Pdf көрінісі
|
| Суицидке бейім балалардың санаты
Суицидент-балалардың жалпы белгілері болатындары: - мектепте оқуындағы қиыншылықтар; - соматикалық-вегетативтік симптоматиканың кең спектрі; - бейімделуге қиын баруы; - эмоционалдық және мінез-құлығындағы бұзылыстар; - мінезіндегі акцентуацияның болуы: лабильді-сензитивті, истериоидты- қыр көрсету және шизоидты түрлері; - қатынас аясындағы қиыншылықтар; - өзіне қол жұмсаудағы жеке мәнінің бара-бара қалыптасуымен икемсіздіктің полиморфтылығы;
Балалардағы суицидальдық мінездік ерекшеліктері: Суицидальды мінез қатері психологиялық-әлеуметтік бейімделуінде бұзылыстар бар балалардың басым санында анықталады. Ер балаларда суицидальдылық «шыңы» 9-34 жас аралығына, ал қыз балаларда 15-18 жас аралығына түседі. Жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктерінің дамуы барысында қалыптасатын тәрбелеу және оқытудың шарттары мәнді психологиялық жарақат беретін жағдайларға, психикалық бейімделуінің икемсіз нұсқаларының клиникалық көрінісіне және күйзеліс жағдайындағы мінез- құлығының стратегиясы алғышарт болады. Тұқым қуалайтын қолайсыздығы және жеке тұлғаның эмоционалдық- жігерлілік аясында бұзылыстары бар балаларда суицидальды мінез-құлықтың дамуында едәуір жоғары қатер анықталған. Балалардағы суицидальды ерекшеліктерді білу балалар ортасындағы суицидальдық мінез-құлықтың алдын алудағы және оны түзетудегі негізгі бағыттарды анықтауға мүмкіндік береді. Педагогтерге, ата-аналарға, сынып жетекшілеріне суицидтің алдын алу үшін осыған назар аудару қажет. 31
Жасөспірімнің немесе баланың жүріс-тұрысына әсерін тигізетін кез-келген күтпеген және қайғылы өзгерістер, баланың оқу үлгеріміндегі, мектепке барып жүруіндегі және мінез-құлығындағы кез-келген кенеттен орын алған және елеулі өзгерістерді қатаң назарға алу қажет.
Қазіргі кездегі әлеуметтің суицидогендік факторларының соншалықты алуан түрлі болғаны, оларды тек мектеп шеңберінде және мектеп психологтарының және әлеуметтік педагогтердің күшімен алдын алу мүмкін емес екенін айта кеткен орынды. Сәйкесінше, міндет өзіне өзінің қол жұмсауын шектеуді, оның алдын алуға үйренуді көздейді. Бұл міндет күрделі, ауқымды әлеуметтік бағдарламаларды талап етеді, өйткені оны шешу үшін қоғамдық қатынастарда микро- , макро- әлеуметтік деңгейлерде оң ілгерілеулерге қол жеткізу қажет. Мұғалім немесе ата-аналар балалардың өз өздеріне қол жұмсауын болдырмау үшін қандай шара қолдану керек? • жасөспіріммен қарым-қатынасты сақтап
қалу. Ол
үшін жасөспірімдермен қатынастардың авторитарлық стилін ұстанудың тиімсіз және керек десе, қауіпті болатынын есте сақтау керек. Асыра тыйым салу, еркіндігіне шектеу қою және жазалаулар жасөспірім бойында жауап ретінде агрессияны немесе аутоагрессияны (яғни, өзіне бағытталған агрессияны) тудыруы мүмкін. Жасөспірім шағында өзара әрекеттесудің қалаулы нұсқасы ретінде мәмілеге келу шығады. Егер шектеулер қажет болса, оның тиімділігі туралы түсініктеме беруге уақыт аямай дайын болған жөн; • сыныпта, үйде достықты қолдайтын ахуалды қалыптастыруға ықпал ету, оқушыларды бірлескен әріптестікке бағдарлау; • егер сіз сынып жетекшісі болсаңыз, сыныпта мектеп психологының жұмысына сыныптағы буллингтің алдын алу және оны диагностикалау бойынша кешенді бағдарламаларды түзу және оны іске асыру жолымен бастама беріңіз; әр баланың жайлы уақыт өткізуін қамтамасыз ету мақсатымен сыныпта қолайлы ахуалды орнатуға ықпал етіңіз.
жүктеу/скачать 5,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|