46
түрлену, қызмет құрылымына сүйену);
-
жағдаяттылық (технологияның теориялық негіздері айқын түрде іске
асырылуы мүмкін емес жалпы схеманы білдіреді, ол нақты оқу-тәрбие
процесіне бейімделуі тиіс; нәтижесінде педагог тозған теориялық
құрылымның өзіндік түсіндірмесін жасайды, идеалды модель негізінде жеке
педагогтар әзірлейтін әртүрлі нұсқалар пайда болады.);
- педагогикалық процестердің және педагогикалық нәтижелердің
жаңғыртылуы (технологияны басқа жағдайларда және басқа субъектілермен
қолдану мүмкіндігі);
- тиімділік (жоспарланған нәтижеге міндетті түрде қол жеткізу;
нәтиженің жұмсалған ресурстар санына қатынасы);
- икемділік (балалардың қарым-қатынасының қолайлылығы мен
еркіндігін қамтамасыз ету үшін технологияның мазмұндық және іс жүргізу
компоненттеріндегі вариация мүмкіндігі);
- динамикалық (технологияны дамыту немесе түрлендіру мүмкіндігі);
- мақсатты сипаттау диагностикалылығы.
Сондай-ақ педагог қызметінің технологиялылық көрсеткіштерін атап
өткен жөн: педагогикалық мақсат туралы нақты түсініктің болуы; нақты
міндеттер шешілетін кезеңдер мен мақсаттарға жету жолындағы
қадамдардың бірізділігін сезіну; педагогикалық күш-жігерді қажетті және
жеткілікті қолдану шараларын нақты сезінумен, ұғынумен, түсінумен
айқындалған кәсіби іс-әрекеттердің айқын болуы.
Педагогикалық технологияларды жіктеудің тағы бір тәсілдерін
қарастырайық. Педагогикалық технологияларды жіктеу тәсілдерінің бірі
технологияларды қатаң және жұмсақ технологияларға шартты түрде
бөлумен байланысты.
Қатаң технологиялар – бұл нақты қадамдық нұсқамалар арқылы
нәтижеге қол жеткізуге кепілдік беретін, әдетте тұлғаның әлеуметтік-типтік
қасиеттерін (сапасын) дамытуға немесе қалыптастыруға байланысты,
алгоритмделген және бағдарламаланған қызметтің идеалына барынша жақын
педагогикалық технологиялар.
Жұмсақ технологиялар – бұл қолда бар педагогикалық мүмкіндіктер
арқылы баланың өзін-өзі дамыту, өзін-өзі іске асыру, шығармашылық
әлеуетін ашу мүмкіндігін қамтамасыз етуге ықпал ететін икемді
ұсынымдарды
қамтитын
педагогикалық
технологиялар.
Жұмсақ
педагогикалық технологиялар балалармен педагогикалық жұмыста еркіндік
қағидатына сүйенетін жеке тұлғаға бағытталған білім негізінде жатыр.
Технология неғұрлым қатаң болған сайын, педагогикалық процестің барлық
элементтерімен (субъектілер, мазмұн, формалар, әдістер, құралдар) және ол
жүзеге асырылатын ортамен қойылған педагогикалық мақсат контекстінде
ұсынылған оны қолданудың шарттары, мүмкіндіктері мен шекаралары
егжей-тегжейлі айқындалуы тиіс.
47
Келесі тәсіл оқытудың мақсаты, мазмұны, әдістері мен құралдары
бойынша, оқушының қызметінің сипаты бойынша, уақытша негіз бойынша
технологияларды топтарға біріктірумен байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: