МҰҒалім көшбасшылығын дамыту сапалы білім негізі
жүктеу/скачать 1,2 Mb. Pdf көрінісі
|
Пайдаланылған әдебиеттер 1. Божович Л.И.,Славина Л.С Психологического развитие школьника и его воспитание. Москва, 1979. 2. Начальная школа 1997 №2 Психологические проблемы учебной деятельности школьника / Под ред. В.В.Давыдова М., 1977 3. Сағындыков Е. Ұлттық ойындарды оқу- тәрбие ісінде пайдалану. А., 1994. 4. Смоленцева А.А. Сюжетно-дидактические игры, Москва "Просвещение" 1987г. * * * * *
заңы, электр кедергісі ұғымын қалыптастыру. Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа, үнемшілдікке тәрбиелеу. Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп, ойлау қабілетін дамыту. Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап. Сабақтың көрнекілігі:Амперметр, вольтметр, реостат, Ампер, Вольт, Омның суреттері,электр тізбегінің сызбанұсқасында қолданылатын шартты белгілердің суреттері, формулалар, сызбанұсқалар. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру бөлімі. II.Үй тапсырмасын тексеру. (Сынып оқушылары екі топқа бөлінеді.) I топ. Ток күші II топ. Кернеу 1.Сұрақ – жауап бөлімі. Ток күші тобының сұрақтары. 1)Ток күші дегеніміз не? 2)Ток күшінің формуласы? 3)Ток күшінің өлшем бірлігі қандай? 4)Ток күшін қандай құралмен өлшейді? 5)Амперметр тізбекке қалай қосылады? 6)Амперметрдің сызбадағы шартты белгісі қандай? 7)Электр тогы дегеніміз не? 8)Ампер өмірбаянына қысқаша шолу жасау. Кернеу тобының сұрақтары. 1)Кернеу дегеніміз не? 2)Кернеудің формуласы? 3)Кернеудің өлшем бірлігі қандай? 4)Кернеуді қандай құралмен өлшейді? 5)Вольтметр тізбекке қалай қосылады? 6)Вольтметрдің сызбадағ ы шартты белгісі қандай? 7)Электр тізбегі деген не? 8)Вольта өмірбаянына қысқаша шолу жасау.
I, U, A, q, t, ε. (Екі топтан бір оқушыдан шығып өз топтарының атына сәйкес формула құрастырып, қандай заңдылыққа байланысты екенін түсіндіреді.) 3.Сәйкестігін табу. Электр тізбегінің сызбанұсқасында қолданылатын шартты белгілердің аттарын тауып тұсына орналастыру керек.(Екі топтан бір оқушыдан шығады.) Берілген сұлбаларда жіберілген қателерді табу. Ток күші Кернеу 4 .Есеп шығару. «Ток күші » тобына. Ток күші 0,7 А болғанда, 4,9 Кл зарядты тасымалдау қанша уақытқа созылады? Берілгені: Шешуі: I=0,7 А =7c q=4,9 Кл Т/к: t-? Жауабы: t=7 c «Кернеу » тобына. Кернеуі 127 В-қа тең 5 Кл заряд бірлігі орын ауыстыру үшін қанша жұмыс атқарады? Берілгені: Шешуі: U=127 В А=Uq=127 В*5 Кл=635 Дж q=5 Кл Т/к: А-? Жауабы: А=635 Дж III.Үй тапсырмасын бекіту. IV.Сергіту тапсырмалар 1)Қай жағдайда ток адамға қауіптірек: денең құрғақ болғанда ма, әлде ылғал болғанда ма? Себебін түсіндір. Жауабы: Ылғал болғанда. Ылғал қолда ас тұзының қоспасы мол болады. Бұл қоспа адам денесін жақсы өткізгішке айналдырады. 2)Киімді жеңіл шөткемен тазалағанда шаң-тозаңдарды киімнен ажырату өте қиын болады. Оңай тазартатын шөткені қалай жасауға болады? Түсіндір. Жауабы: Шаң мен киім шөткемен үйкелеу кезінде әр аттас зарядталады да, біріне – бірі тартылады. Шаң киімнен оңай ажырау үшін шөткені ылғалдап алу керек. 3)Найзағай электр тогы болып табыла ма? Жауабы: Иә. Найзағай бұлттар арасындағы немесе бұлт пен жердің арасындағы зарядталған бөлшектердің бағытталған қозғалысы, яғни атмосферадағы қысқа мерзімдік электр тогы.
Ток күші неге және қалай тәуелді екенін қарастырайық. Электр тізбегін жинап, АВ өткізгіші арқылы ток өткізейік.
Амперметрмен АВ өткізгішіндегі токты, ал вольтметрмен өткізгіштің ұштарындағы кернеуді өлшейік.Тізбектегі токтың да, өткізгіштің ұштарындағ ы кернеудің де өзгергенін көреміз. АВ өткізгіштің ұштарындағы кернеу қанша есе артса, өткізгіштегі ток та сонша есе артады, яғни I U. Ток ῀ күшінің кернеуге тәуелділігін көрсететін нәтижелердің математикалық өрнегін былай жазуға болады: U немесе Мұндағы – пропорционалдық коэффициент. шамасы өткізгіштің қасиеттеріне ғана тәуелді. Тізбек бойымен өтетін токқа өткізгіштің кедергі жасау қасиетін сипаттайтын R шаманы кедергі деп атайды. Ток күшінің кернеу мен кедергіге тәуелділік заңын 1827 жылы Г.Ом ашты. Георг Симон Ом неміс физигі. Ол 1787 жылы 16 наурызда Эрланген қаласында туған. Көп жылдар ұстаздық еңбек еткен. Оның еңбектерінің бағыты электр, оптика, акустика салаларына арналған. Ол бірнеше эксперименттер жүргізіп, 1827 жылы электр тізбегінің негізгі заңын ашты. Кедергінің бірлігі 1881 жылдан бері Ом есімімен аталып келеді. Г.Ом 1854 жылы 7 шілдеде қайтыс болды. Тізбектің бөлігіндегі ток күші – осы бөліктің ұштарындағы кернеуге тура пропорционал өткізгіштің кедергісіне кері пропорционал: SI жүйесінде кедергіні Оммен өрнектейді. Ом заңына сәйкес Бұл өрнектен кедергінің бірлігін анықтайды: 1 Ом= (1 Ом=). Тізбектегі кедергінің шартты белгісі: Тізбектегі кедергіні өзгертіп отыру үшін реостаттар қолданылады. Олар реттегіш және іске қосқыш болып бөлінеді. Реостаттың шартты белгісі: Кедергіні өзгергенде, тізбектегі ток күшін біртіндеп өзгерту үшін реостат қолданылады. Ом заңынан U=IR шамасын анықтауға болады. IR шамасын осы тізбек бөлігіндегі кернеудің түсуі деп атайды. Тізбек бөлігіндегі кернеу осы бөліктің кедергісіне тура пропорционал. VI.Есеп шығару үлгісі: Кедергісі 650 Ом болатын реостатқа 12 В-қа тең кернеу түсірілген. Ток күшін есептеңдер. Берілгені: Шешуі: R=650 Ом I===0,0185 А U=12B Т/к: I= ? Жауабы: I=0,0185 А Оқулықтан есеп шығару. 18 – жаттығу №4. Электрбұрғы орамының кедергісі 20 Ом. Егер электрбұрғы 19 А ток күшіне есептелген болса, онда оған қандай кернеу берілуі тиіс? Берілгені: Шешуі: R=20 Ом I= U=IR=19 А* 20 Ом=380 В I=19 А
Т/к: U=? Жауабы: U=380 В VII. Сабақты бекіту. 1.Ток күші қандай шамаларға тәуелді? А. Кедергі, уақыт В.Кернеу, жұмыс С.Кернеу, заряд Д.Кернеу, кедергі Е.Заряд, жұмыс
А. I=A/R В. I=U/R C. I=R/U Д. I=q/t Е. U=IR 3.Тізбек бойымен өтетін токқа өткізгіштің кедергі жасау қасиетін сипаттайтын шама: А.Кернеу В. Ток күші С. Жұмыс Д. Уақыт Е.Кедергі 4.Кедергінің өлшем бірлігі: А. Дж(Джоуль) В. А(Ампер) С. Ом(Ом) Д. Кл(Кулон) Е. В(Вольт) VIII. Үйге тапсырма. §38. 18-жаттығу №1, №2. IX. Бағалау. * * * * * САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: СҮТ ҚАЛАЙ ҰЙЫҚТАДЫ? Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласы №75 мектеп-гимназиясының бастауыш сынып мұғалімі: Тұрдыбекова Арысхан Сабақтың тақырыбы: Сүт қалай ұйықтады? Сабақтың мақсаты: Ертегінің мазмұнын түсіндіру. Төрт түлік малдың өрісімен, тіршілік табиғатымен,пайдасын түсіндіру. Дамытушылығына: Сөйлеу мәдениетін, ойлау қабілеттерін, пәнге деген қызығушылығын арттыру. Тәрбиелілігі: Салақтық,ұйықышылдық,жалқаулық сияқты жаман әдеттерден аулақ болуға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Аралас сабақ Сабақтың көрнекілігі: сөзжұмбақ, сюжетті суреттер, интерактивті тақта, топпен жұмыс Сабақтың барысы: І .Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылардың назарын сабаққа аудару ІІ.Үй тапсырмасын тексеру. Ыбырай Алтынсариннің «Салақтық» мазмұнын сұрау. Салақтық туралы жазып келген мақал –мәтелдерін оқыту. Білімдерін тиянақтау.Сұрақ жауап. Қызығушылықты ояту. ІІІ.Жаңа сабақтың мақсатын хабарлау. Бүгін Оспанхан Әубәкіровтің «Сүт қалай ұйықтайды?» деген ертегі – өлеңімен оқып танысамыз. Автор жайлы мәліметпен танысу. Жазушы –ақын Оспанхан Әубәкіров 1934 жылы, мамыр айның 4- ші жұлдызында Алматы облысы, Жамбыл ауданы Үшбұлақ ауылында туған.
1.Оқу орталығы 2.Білім орталығы 3.Математика орталығы 4.Ғылым орталығы 5.Дәптермен жұмыс «Ұйқы -дұшпан» нақыл сөз. Сөздікпен жұмыс Аттан – айқалап, шулап Шығармашылық тапсырма Ой толғау Топпен жұмыс. 1.Оқу орталығы Тыйым сөздерді ата 2.Білім орталығы Малдың төлдерін ата 3.Математика орталығы Ешкінің сүті – 2л Қойдың сүті – 2л ? л Сиырдың сүті -2 л 4.Ғылым орталығы Сүттен жасалатын тағамдар Сергіту: Кім көп біледі ойыны? Сабақты пысықтау Сұрақ –жауап Төрт түлік малдарды ата? Сүттен жасалатын тағамдар Қорытынды: Бағалау, мадақтау Үйге тапсырма: Ертегіні мәнерлеп оқу. Қарасөзбен әңгімелеп айта білу. * * * * * ТАҚЫРЫБЫ: СЫН ЕСІМ Оңтүстік Қазақстан облысы Ордабасы ауданы Ғ.Мұратбаев атындағы жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі: Досмырзаева Раушан Зиятхановна Күні : Пәні: қазақ тілі Тақырыбы: Сын есім Мақсаты: Білімділік: Сын есім, оның негізгі және туынды түрлері туралы алған білімдерін қайталау, кеңейту. Сатылай кешенді талдау арқылы сын есімнің тұлғасына, құрылысына, мағыналық түрлеріне қарай талдай білуге үйрету.
дамыту.
Тәрбиелік: Халық ауыз әдебиетіне деген сүйіспеншіліктерін арттыру, мәнерлі, жүйелі сөйлеуге баулу. Дереккөздері: Оқулық, әдістемелік, ғаламтор желісі. Сабақтың барысы: Кезеңі Уақыты
Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Ұйымдастыру кезеңі
2 мин Психологиялық ахуал. Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу. Сабаққа керекті оқу құралдарын түгендеу. Сабаққа зейіндерін аудару. - Қазір жылдың қай мезгілі? Айдың нешесі? Аптаның қай күні? Үй тапсырмасын сұрау
7 мин Үй тапсырмасын тексеру. Оқушылардың үй жұмысын тексеру, бірнеше оқушыға қалай орындалғанын оқыту. Қызығушылығын ояту
6 мин Сын есімдерді білдіретін мағынасына қарай кестеге орналастыр. Сын есім дегеніміз не? - Құрамына қарай сын есімдер нешеге бөлінеді? (негізгі және туынды) - Сын есім қандай сөз табымен тығыз байланыста болады?, Мағынаны тану 20 мин 1. Дәптермен жұмыс. 2. жаттығу жұмыстары 1. Сын есім дегеніміз не? Мысалы. 2. Сын есім қандай сұрақтарға жауап береді? 3. Сын есім қандай түрлерге бөлінеді?? 4. Негізгі сын есім деп не аталады? 5. Туынды сын есім дегеніміз не? Сергіту сәті 1 мин
Біз балдырған баламыз, Құстай қанат қағамыз. Дүниені аралап, Оқып білім аламыз. Көзді салып қараңыз, Былай қанат қағамыз. Өте жақсы балалар. Оқушылар сергиді Ой толғау 5мин
«Адасқан сөздер» дидактикалық ойыны Орны ауысқан сөздерден сөйлем құрап жаз, сын есімдерді тап, астын ирек сызықпен сыз. 1. Өсіп тұр, гүлдер, аулада, қызыл. 2. Балды, аю, ұнатады, қоңыр. 3. Озып келді, ат, жирен, бәйгеден. рефлексия 2 мин Стикерге жазу Өз ойларын айтады бағалау
1 мин Бағалау парағын тарату Бірін-бірі бағалайды Үйге тапсырма 1 мин 3-жаттығу Ережелерді жаттау. САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: «И» ДЫБЫСЫ МЕН ӘРПІ Оңтүстік Қазақстан облысы Арыс қаласы №1 жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Кемелбекова Сабира Рахманқызы Сабақтың тақырыбы: «И» дыбысы мен әрпі. Сабақтың мақсаты: И дыбысын және оның әріп таңбасын таныстыру. Сөзге дыбыстық талдау жасату. Оқуға, жазуға жаттықтыру. Білімділігі: Балалардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттырып, тіл байлығын дамыту. Тәрбиелігі: Ұқыптылыққа, әдептілікке, адамгершілікке тәрбиелеу. Сабақ түрі: Аралас. Типі: Жаңа сабақты меңгерту. Әдісі: Сұрақ-жауап. Көрнекілігі: Сурет, әріптер, слайт, түрлі суреттер. Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.Сәлемдесу. Үлкенге де сіз – Кішіге де сіз. Сәлем беріп сіздерге, Бас иеміз біз. 2. Өткен сабақты пысықтау. 1. Өткен сабақта қандай дыбыспен таныстық? 2. Ш дыбысы дауысты ма? Дауыссыз ба? 3. Ш әріпінен келетін сөздер айтайық? 4. Оны буынға бөлейік Шырша Шие Раушан Сергіту сәті: Ормандағы аюдың Құлпынайы көп екен Теріп-теріп алайық Қалтамызға салайық 3. Жаңа сабақ. Жұмбақ шешу: Үйіңді қорғайды Үйшікте тоңбайды. (ит) Мұғалім: Балалар бұл жұмбақтың шешуін сендер қандай әріп жайлы болып тұр деп ойлайсыңдар? Балалардың жауабы. 4. Тірек сөздер: Ит – жануар Ине – іс тігетін зат Индира – адамның аты Имам – діни қызметкерлер. 5. Мұғалімнің түсіндірмесі. 1. Балалар мына жерде ненің суретін көріп тұрсыңдар? 2. Инелік қандай жәндік? 3. Ол немен қоректенеді? 6. Дәптермен жұмыс. Ауада, тақтада, дәптерге жаздыру. 7. Сергіту сәті. Қане қанат жазайық Қарлығаш болып ұшайық. Ұшып-ұшып алайық, Орнымызға қонайық. 8. «Затты сипаттау ойыны». 9. Қорытынды. * * * * * АШЫҚ САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ: «ЖІГІТ СҰЛТАНЫ» №1 жалпы орта мектебі. 0 «А» тобы. Кемелбекова Сабира Мұғалім:Құрметті оқушылар, ұстаздар және ата-аналар! Сіздер бүгін даярлық тобы балапандарының «Жігіт сұлтаны» сайысына қош келіпсіздер! Болашаққа сеніммен қадам басқан халқымыздың салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы, жөн- жоралғысымен оқушылардың бойына сіңіру, батыл , намысты ұлдарды тәрбиелеу. Құрметті көрермен қауым, ендеше сайысқа түсетін жігіттерімізді қол соғып, қарсы алайық. Бүгін біздің кішкентай балапандарымыз жігіт атанбақ, олай болса жігіттерімізді ортаға шақырайық. 1.Сматулла Алмаз 2. Жақсыбай Азамат 3. Сапархан Бағдәулет 4. Жолшы Дарын. 5. Барат Мирас 6. Қойшыбек Ернар. Уа, халайық, халайық, Мұнда назар салайық. Ата жолын жалғайық, Ел дәстүрін қорғайық Жігіттер шықсын ортаға Жігіттер сұлтаны атанбақ! Бүгінгі сайсымызды саралап, таразылап, әділ баға беретін әділқазылар алқасымен таныс болыңыздар: 1. Нұрлан ағай 2. Күлайша апай 3. Мария апай 4. Жанар апай. Мұғалім: Олай болса жігіттеріміз өз өнерлерерін ортаға шашпақ. Алдымен шарттарымен таныс болыңыздар. 1. Таныстыру. 2. «Білгенге маржан» (сұрақ-жауап). 3. Өз өнері. 4. Мақал – мәтел. 5. Күш сынау. Мұғалім: 1.Жігіттер келіп жетті танысуға, Бойындағы бар дарынды дамытуға. Жігерленіп келіп жетті, Әдеппен , ізетпен табысуға – деп өздерінің таныстыруларын қабыл алыңыздар. Ал енді әділқазылар өз бағаларыңызды беріңіздер. Мұғалім: Ортада қыздарымыздың биін қабыл алыңыздар. Ал қанекей қырандар, Босқа қарап тұрмаңдар. Бастап жігіт өнерін Алыстарға самғаңдар! 2. «Білгенге маржан, білмегенге арзан» - дегендей салт-дәстүрімізге байланысты сұрақ-жауап сайсын бастайық.
* * * * * САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: Г ДЫБЫСЫ МЕН ӘРПІ Шымкент қаласы. Абай ауданы. №61 жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Бойтанова Қалдыгүл Әділбекқызы Сабақтың тақырыбы: Г дыбысы мен әрпі Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Г дыбысы мен әрпін таныстыру; г әрпі бар сөздерді дұрыс оқыту, сөздерге дыбыстық талдау жасауға үйрету. Дамытушылығы: Г дыбысын білдіру арқылы оқушылардың тіл байлығын, ой - өрісін, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Тәрбиелілігі: Ұқыптылыққа, жинақтылыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. Әдіс - тәсілдері: әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ - жауап. Көрнекілігі: суреттер, буындар, сөздер, көгершін макеті, үнтаспа, кеспе әріптер. Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру. Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру. Сабаққа зейіндерін аударту. Психологиялық дайындық Аспан түрді түндігін, Жерге сәуле жайылды. Неткен ашық күн бүгін. Қайырлы күн, қайырлы! 2. Үй тапсырмасын пысықтау. «Кім кінәлі» өлеңін жатқа сұрау( 2 - 3 оқушы) 1. Өткен сабақта қандай әріппен таныстық? 2. Баспа түрінен және жазба түрінен кім көрсетеді? 3. Ү дыбысының жазба түріндегі бас әрпін, кіші әрпін кім көрсетеді? 4. Үкі деген сөзді кім жазып көрсетеді? 5. Үкі деген сөзде неше дыбыс бар? 6. Үкі деген сөз бе, сөйлем бе? 7. Ү қандай дыбыс? - Балалар, сұрақ - жауап арқылы нені құрастырдық? - Гүл құрастырдық. - Барлығың гүл деп айтып көрейікші. Гүл деген сөз бе, сөйлем бе? - Гүл сөзінде неше дыбыс бар? - Гүл деген сөзде бірінші қандай дыбыс естіліп тұр? 3. Жаңа сабақ Балалар, олай болса біз бүгін «Гүл» дегенде келетін Г дыбысымен танысамыз. «Г» дыбысы мен әрпін көрсету. «Г» әрпінің баспа және жазба түрімен таныстыру. Бағандағы сөздердің мағыналарын түсіндіре отырып, хормен буынға бөліп оқыту. Слайд арқылы суреттерін көрсету. Сергіту сәті: Шаршағанда ырғалып,
Гүлге ұқсап демалам. Қанатымды бір қағып, Гүлдей болып жайқалам. Оқулықпен жұмыс кезеңі «Г» дыбысына берілген бағандағы сөздерді оқушыларға буындатып оқыту. - Г дыбысы бар буындарды теріп оқыту. «Ақ көгершін»өлеңін бір оқушыға мәнерлеп оқыту. Мағынасына тоқталып өту. Дәптермен жұмыс кезеңі - Г әрпінің элементтерімен таныстыру. - Ауада жазып көрсету. - Тақтаға үлгі көрсету. 4. Сабақты қорыту 1 - қатар «Жоқ буынды тап» ойыны Ше..., өшір..., іл..., ір..., бәй.... 2 - қатар «Сөздерде неше буын бар» ойыны Шегіртке, бәйге, Құлагер, ілгіш, гүл. 3 - қатар «Буындардан сөз құра» ойыны Әң, гі, ір, ге, ме, жі, гер, шін, кө. «Ақ көгершін» әнін айтып сабақты қорыту Оқушыларды мадақтау. Үйге тапсырма: «Г дыбысы мен әрпін оқу». * * * * * ПРАКТИКО-ОРИЕНТИРОВАННЫЕ ЗАДАНИЯ НА УРОКАХ МАТЕМАТИКИ Директор КГУ «СОШ»№ 61 Галимуллина Р.М. Функционалдық сауаттылықты, жалпы математикалық сауаттылықты қалыптастыру – бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің біріне айналып қазіргі қоғамда білім алушылардың құзыреттілігін дамытудың алғышарты болып табылады. Мақалада көрсетілген тәжірибелік-бағдарлық тапсырмалар математика сабағында ойлау еңбегін дамытып, күнделікті өмірде қолданылу әдіс-тәсілдерін нақтылап, пәнді оқытуда білім алушылардың қызығушылығын арттыруға көмектеседі. Формирование функциональной грамотности, общей математической грамотности учащихся является одной из самых актуальных задач развития компетенций у обучающихся, необходимых человеку в современном обществе. Представленные в статье практико-ориентированные задачи на уроках показывают способы применения математики в повседневной жизни и повышают мотивацию обучающихся к изучению предмета. Forming of functional literacy, common mathematic literacy of pupils is one of the most actual problems of development of pupils’ competences, in which person needs in modern society. Presenting in the article of practical problems on the lessons of math develop mental activity, show methods of using of math in ordinary life and increase pupil’s motivation to subject matter. Учитель готовится к хорошему уроку всю жизнь, чтобы дать ученикам искорку знаний, учителю надо впитать целое море света.В.А. Сухомлинский. Как показывает практика, одним из эффективных способов развития функциональной грамотности является компетентностно-ориентированное задание. Кроме того, решение задач практического содержания способно привить интерес ученика к изучению математики. Такие задания изменяют организацию традиционного урока. Они базируются на знаниях и умениях, и требуют умения применять накопленные знания в практической деятельности. Принципиальным отличием школьных требований нового поколения является их ориентация на достижение не только предметных образовательных результатов, но, прежде всего, на формирование личности учащихся, овладение ими универсальными способами учебной деятельности, обеспечивающими успешность в познавательной деятельности на всех этапах дальнейшего образования. В требованиях к уровню подготовки выпускников указывается, что в результате изучения математики ученик должен знать и понимать «значение математической науки для решения задач, возникающих в теории и практике; широту и в то же время ограниченность применения математических методов к анализу и исследованию процессов и явлений в природе и обществе». В перечне зафиксированных ГОСО умений содержится требование к формированию умений использования приобретенных знаний и умений в практической деятельности и повседневной жизни для решения прикладных задач, в том числе социально-экономических и физических. Не вдаваясь в суть дефиниции «практико-ориентированная задача», скажем, что это вид сюжетных задач, требующий в своем решении реализации всех этапов метода математического моделирования (внешнематематического, не внутриматематического). Целью моей деятельности является формирование средствами математики компетенций, необходимых человеку для полноценной жизни в современном обществе, то есть функциональной грамотности, общей математической грамотности учащихся. Так как одной из основных задач, стоящих перед школой, является выяснение многообразных применений школьного курса математики при изучении смежных предметов, в технике, экономике. Особо актуальным в настоящее время считаю развитие интеллектуальных навыков конструирования и моделирования математических задач. Поэтому в своей практике я систематически и целенаправленно использую так называемые практико-ориентированные задания. Уже с 5 класса я знакомлю учащихся с алгоритмом построения практико-ориентированных задач. Учащиеся как правило составляют такие задачи после изучения темы. Совместно с учениками ставим цели, составляем алгоритм, определяем источники информации, часто обрабатываем информацию совместно с творческой группой, определяем способ представления (устный ответ, мини проект, презентация, буклет). Особый интерес вызывают у детей задания с практическим содержанием, представляющие собой реальные жизненные ситуации. Но геометрические задачи в учебниках редко носят конкретный, практический характер. В процессе преподавания школьного курса геометрии перед учителем математики возникают 2 проблемы: • Взятые из жизни задачи перевести на язык математики; • Наоборот, геометрические задачи связать с жизнью, с практической деятельностью человека. Такая работа может выполняться на уроках, занятиях кружка. В результате у учащихся повышается интерес к математике и истинное качество знаний.
Рассмотрим решение этих проблем на примерах. Задача №1. На берегу реки требуется построить водонапорную башню для снабжения водой двух сел так, чтобы общая длина труб от водонапорной башни до обоих сел была наименьшей. Сконструируем геометрическую задачу. Задача №1-а. Дана прямая MN , две точки А и В, расположенные по одну сторону от этой прямой. На прямой найти точку, сумма расстояний которой до данных точек была бы наименьшей (MN – образ реки, А и В –местоположение сел). Решение: Построим точку Т, симметричную точке В относительно прямой MN. Проведем прямую АТ, найдем точку пересечения С с прямой MN. Водонапорную башню следует строить в точке С. Задача №2. Необходимо соединить шоссейной дорогой, включая постройку моста через реку, два села. Как должна пройти эта дорога, чтобы путь между селами был кратчайшим. Сконструируем на основе этой задачи чисто геометрическую задачу. Задача №2-а. Две точки А и В расположены по разные стороны от полосы MNPT , где прямые MN и PT параллельны. Соединить точки А и В ломаной так, чтобы одно из звеньев было перпендикулярно прямой MN , а длина ломаной была наименьшей (MN u PT -образы берегов реки, точки А и В – это месторасположение сел). Решение: Построим отрезок АК перпендикулярный MN так, что АК равно расстоянию между прямыми MN u PT. Проведем прямую КВ и найдем ее точку пересечения С с прямой PT. Затем проведем прямую C В, перпендикулярную MN. Искомая дорога пройдет по ломаной ADCB . Решение прикладной задачи тогда эффективно, когда учащиеся встречались с описываемой ситуацией в реальной действительности: в быту, на экскурсии, при изучении других предметов. Эффективным средством является широкое использование наглядности: фотографий, слайдов, плакатов, рисунков и т.д. Например: «Двор имеет форму треугольника. Где нужно вкопать столб для подвески светильника, чтобы наилучшим способом осветить ближайшие к столбу точки сторон треугольника?» или «Лесная поляна имеет форму треугольника. В какой ее точке безопаснее развести костер?» Практико-ориентированная задача повышает интерес учащихся к самому предмету, поскольку для подавляющего большинства ценность математического образования состоит в ее практических возможностях. Под задачей с практическим содержанием понимается математическая задача, фабула которой раскрывает приложения математики в окружающей нас действительности, в смежных дисциплинах, знакомит ее с использованием в организации, технологии и экономике современного производства, в сфере обслуживания, в быту, при выполнении трудовых операций. Содержание таких задач, представленных в школьном учебнике, может быть дополнено задачами на:
22. вычисление значений величин, встречающихся в практической деятельности; 23. построение простейших номограмм; 24. составление расчетных таблиц; 25. вывод формул зависимостей, встречающихся на практике. Рассмотрим задачи обратного характера, то есть геометрические задачи свяжем с практической деятельностью человека. Задача №3. Прямоугольник со сторонами a и b надо разделить на 4 равные части тремя прямыми, параллельными одной из его сторон, с тем чтобы эти части служили боковыми гранями прямоугольного параллелепипеда с квадратным сечением. Исследовать, какой из способов деления дает параллелепипед наибольшего объема. Преобразуем эту задачу в задачу с практическим содержанием. Задача №3-а. Прямоугольный лист жести размером a и b (a > b )надо выгнуть в желоб с квадратным сечением. Исследовать, какой сгиб дает желоб с наибольшим объемом. Решение. Рассмотрим два вида изгиба листа. В первом случае имеем: Во втором случае имеем : Отсюда: так как по условию a > b , то > . Следовательно, первый вариант сгиба жести дает желоб с наибольшим объемом. Задача №4. Как свернуть прямоугольник со сторонами a и b (a>b) в цилиндрическую поверхность, чтобы объем соответствующего цилиндра был наибольшим? Заменим эту задачу на задачу с практическим содержанием. Задача № 4-а. Как надо свернуть прямоугольный лист жести с размерами a и b (a>b) в цилиндрическую трубу. Чтобы объем трубы был наибольшим? Решение : рассмотрим 2 случая . В первом случае имеем : Во втором случае имеем : Отсюда Так как a > b , то > .. Значит, в первом случае цилиндрическая труба имеет больший объем, чем во втором. Такие задачи помогут сделать изучение математики практически направленным, и повышают интерес учеников. Практика показывает, что школьники с интересом решают и воспринимают задачи практического содержания. Учащиеся с увлечением наблюдают, как из практической задачи возникает теоретическая, и как чисто теоретической задаче можно придать практическую форму. К прикладной задаче следует предъявлять следующие требования: в содержании практико-ориентированных задач должны отражаться математические и нематематические проблемы и их взаимная связь; задачи должны соответствовать программе курса, вводиться в процесс обучения как необходимый компонент, служить достижению цели обучения; вводимые в задачу понятия, термины должны быть доступными для учащихся, содержание и требование задачи должны «сближаться с реальной действительностью»; способы и методы решения задачи должны быть приближены к практическим приемам и методам; прикладная часть задачи не должна покрывать ее математическую сущность. Практико-ориентированные задачи могут быть использованы с разной дидактической целью, они могут заинтересовать или мотивировать, развивать умственную деятельность, объяснять соотношение между математикой и другими дисциплинами. Решение задач с производственным содержанием рассматриваю после того, как учениками решено достаточное количество соответствующих абстрактных математических задач. Например, на уроках геометрии очень хорошо воспринимаются задачи, связанные с производством в сельском хозяйстве: Какой вместимости будет овощной склад, если его размеры равны 22м х 25м х 4м? 2. Дождевая вода наполнила лейку, находящуюся на огороде до высоты 5 см. сколько ведер воды, выпало на огородный участок, площадь которого 1 га (емкость ведра 10 литров)? 3. Сколько в связке электродов для электросварки, если их общее масса 5 кг, а каждый электрод- кусок стальной проволоки длиной 45 см и диаметром 5 мм? Так же в старшей школе ученики при изучении стереометрии конструируют модели тел, которые используются как наглядные пособия для младших школьников. Благодаря таким задачам, школьники видят, что математика находит применение в любой области деятельности, и это, в свою очередь, повышает интерес к предмету. В процессе решения задач с производственно - техническим содержанием достигаются две цели: Перед учащимися раскрывается тесная связь математических законов с производственно-техническими понятиями, что способствует более глубокому усвоению математики. Учащимся показываются возможные способы применения математики в производстве, т.е. средства которые математика представляет для решения важных производственных вопросов, которые нужны в дальнейшем по жизни. Подбор задач, формирующих элементарные навыки приложения математики, дело не простое. Многие из текстовых задач в учебниках неестественны с прикладных позиций. Поиск и систематизация поучительных и в то же время достаточно простых задач подобного рода – весьма актуальная проблема. Часто у школьников возникает мысль, будто бы задачи бывают прикладные, т.е. нужные в жизни, и не практические, которые в жизни не понадобятся. Для устранения таких ошибок целесообразно использовать любую возможность показа того, что абстрактная задача может быть связана с прикладными. Опыт показывает, что использование прикладных задач в преподавании математики только тогда может дать педагогический эффект и вызвать интерес у учащихся, если эти задачи удовлетворяют следующим требованиям: допускают краткую формулировку; использующиеся в них понятия известны учащимся, легко определяемы или интуитивно ясны; применение математического аппарата не требует существенной затраты времени; решение задач имеет важное практическое значение. Практика показывает, что систематическая работа по решению и конструированию практико-ориентированных задач и использование разнообразных приёмов обеспечивает стабильные результаты учебной деятельности по предмету: Отмечается положительная динамика уровня познавательной мотивации у моих учеников: высокая – у 60%, средняя - 38%, низкая - 2% учащихся; Наблюдается сформированность у школьников умения видеть причину возникшего затруднения при решении задачи и самостоятельно находить нужную информацию в различных источниках; В настоящее время актуальна проблема повышения эффективности учебной деятельности учащихся и управления их деятельностью на уроке. Перед современной школой ставится главная задача — обеспечить развитие школьника, его потребностей и способностей к саморазвитию, самоопределению. В условиях школы процесс развития личности в большинстве своем происходит на уроке. Поэтому задача учителя состоит в том, чтобы эффективно управлять им, обеспечить включение учащихся в разные виды деятельности, изменить их позицию таким образом, чтобы они превратились из пассивных объектов обучения в активных участников познавательной деятельности. * * * * *
жүктеу/скачать 1,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|