МҰҒАЛІМ КӨШБАСШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ - САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ
Қызылорда облысы. Жалағаш ауданы №123 Т.Жүргенов атындағы орта
мектептің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Искакова Айгерім Жарқынбекқызы
«Адамды бір нәрсені қайталауға үйреткеннен гөрі, оған жаңалық ашуға көмектескен жөн» Г. Галилей
Әлемде қай сала болмасын он жылда бір реформа жасалып тұрады екен. Қарқынды бет алған білім саласындағы
өзгерістер десаясаткерлер үшін де, жалпы мектептер үшін де, соның ішінде мұғалімдер үшін «Мұғалімдер оқушыларды
ХХІ ғасырға қалай дайындайды, оларға нені оқыту керек?» деген сауал өзінен-өзі туындайды. Осы мақсатта Қазақстан
Республикасы педагог қызметкерлерінің «сындарлы оқыту теориясына» бағытталған деңгейлік бағдарламасы бойынша
біліктілігін арттыру курстарына мұғалімдерді қатыстыру арқылы оқыту мен оқу жүйесін жан-жақты дамыту үшін
қажетті білімдер мен дағдыларды беру болып табылады. Бұл мақсат күрделі болуымен қатар, көп еңбек етуді талап етеді,
алайда дұрыс тәсілдер қолданылған жағдайда бүкіл мектеп шеңберінде өзгеріс жүргізілуіне ықпал ете алады. Заманауи
тәсілдің ең негізгі ерекшелігі оқушылардың алған білімдерін жай ғана иеленіп қоймай, оларды орынды жерде қолдана
білуіне басты назар аудару болып табылады, ал ХХІ ғасырда талап етілетін дағдылардың мәні осында. Құзырлы
мұғалімдердің қасиеттері, икемдіктері және олардың жұмыс тәртібі туралы зерттеулерден білуге болады. Кәсіби
біліктілік пен білім жай қабылданбайды, мұғалімдер оны өз қолымен жасайды. Адамгершілік мақсатты көздейтін
мұғалімдер өздерінің әріптестері мен айналасындағыларға әсер ету үшін, көшбасшылық қасиеттерді көрсетеді. Олардың
көңілінде үнемі көңілге сай оқыту тұрады. (Frost, 2011). Мұғалімде Шульман «үш көмекші» деп атаған бас, қол, жүрек
сияқты қасиеттер болған жағдайда ғана оқыту табысты болып саналады. Бұл дана Абай философиясындағы адамға үш-
ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек дегенге саятын секілді, менің ойымша. Яғни, ыстық
қайрат дегені қол, нұрлы ақыл дегені бас, жылы жүрек болса да түсінікті. Бағдарлама идеясымен жұмыс жүргізгенде
ұқлы ақынның айтып кеткен ғибрат сөздерін еске түсіріп, ата-бабаларымыздың жаңашылдықты әуел бастан-ақ
болжағанына қайран қаламын.
Алдымен ата-ана, оқушы, әріптестер сауалнамасы нәтижесімен, мектеп әкімшілігімен ақылдаса отырып, №123
Т.Жүргенов атындағы орта мектептің даму жоспарына сындарлы оқытудың теориясына негізделген әдістерін енгізудің
жоспарын жасап алдық. Мақсаты:
1.
Мұғалімдердің сабақ беру әдістемесіне сын тұрғысынан ойлау модулінің әдіс-тәсілдерін енгізу, дамыту;
2.
Әріптестерге сын тұрғысынан ойлауды дамыту модулін сабақ үдерісінде нәтижеге бағыттай қолдануды игерту,
іс-тәжірибелерінде пайдалануға қолдау көрсету, бағыт-бағдар беру;
3.
СТО әдіс-тәсілдерін мұғалімдердің тәжірибелеріне кірістіру арқылы оқушылар өз пікірін еркін жеткізуге, сыни
ойлауға үйренеді;
4.
Оқушылар алған білім, дағдыларын практика жүзінде пайдалануға дағдыланады.
Нәтиже және табыс критерийлері:
-
Мұғалімдер сыни тұрғыдан ойлаудың әдіс-тәсілдерін өз сабақтарында қолданады;
-
Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығы артып, ынтасы жоғарылайды;
-
Оқушылардың және мұғалімдердің сыни ойлау дағдылары дамиды;
-
Білім берудің мазмұны жаңашылдыққа қарай бейімделеді;
-
Оқушылар мектепте меңгерген білімдерін практикада жүзеге асыратын тұлға болып дамиды.
Мектептің
даму
жоспарына
өзгеріс
енгізілетін
басымдық
Өзгеріс
енгізудің
мақсаты
Нені жетілдіру
қажет?
Жетілдіру
үшін
жасалатын
әрекеттер
Уақыт
шегі
Күтілетін
нәтижелер
Жауапты
Сын
тұрғысынан
ойлауға
үйретудің
әдіс-
тәсілдерін
қолдана
отырып
оқушылардың
оқуға деген
ынтасын
арттыру.
Мұғалімдерге
СТО –ға
үйретудің
тәсілдерін
оқытуда тиімді
пайдалануды
меңгерту, өзара
тәжірибе
алмасу, іс-
тәжірибелеріне
енгізу арқылы
оқушылардың
оқуға деген
ынтасын
арттыру.
Сабақтарда сын
тұрғысынан
ойлауға
үйретудің әдіс-
тәсілдерін
енгізу және
тиімді
пайдалану
жолдарын
іздестіру.
Тренингтер
өткізу,
сұхбат,
сауалнамала
р алу алу
(мұғалімдер,
оқушылар,
ата-аналар),
алу,
әңгімелесу
(сұхбат).
Коучинг пен
тәлімгерлік.
Сабақтарға
қатысу,
талдау,
талқылау
дәлелдеме
жинау,
мониторинг,
рефлексия.
2013-
2014
оқу
жылы
Мектеп
мұғалімдері
сын
тұрғысынан
ойлау
модулінің
әдіс-
тәсілдерін
меңгереді
және
сабақтарына
енгізеді.
І деңгей
мұғалімдері
С.Құлманқұлова
Л.Рысбаева
Ғ.Нұрмахатов
М.Есаханова
Г.Қанатбаева
А.Искакова
Мектептегі
оқу үдерісіне
енгізу
кезеңдері
Іс-шаралар
(атқарылатын
жұмыстар)
Мақсаты
Уақыт
шегі
Ресурстар/
біліктілікті
жетілдіру
Күтілетін
нәтиже
Ескерту/
қосымш
алар
І кезең
Ұйымдастыр
у кезеңі
Мұғалімдермен
тренинг өткізу.
Білім
саласындағы
инновациялық
идеялармен,
бағдарламаның 7
модулімен,
мазмұнымен,
басымдығымызб
ен таныстыру.
Қазіргі оқыту
жүйесіндегі
реформаларға
талдау жасай
отырып, сын
тұрғысынан ойлау
модулінің әдіс-
тәсілдерін
тәжірибеге енгізу,
тиімділігін көрсету,
топтарда жұмыс
жасауға
дағдыландыру.
Қыркүйе
к-
Қараша
Мектеп
дирекциясы
І деңгей
мұғалімдері
С.Құлманқұлов
а
Л.Рысбаева
Ғ.Нұрмахатов
М.Есаханова
Г.Қанатбаева
А.Искакова
ІІ
деңгей
мұғалімі
Д.Ілиясов
Мұғалімдер
Әріптестер
білім
саласына
енгізілетін
өзерістер
туралы
ақпарат
алып,
маңызын
түсінеді,
СТО
әдістерін
тәжірибеге
енгізуге
алғашқы
қадам
жасайды.
Енгізетін
өзгерісте
н
мұғалімд
ердің тыс
қалып
қалмауын
ескеру.
ІІ кезең
Практикалы
қ кезең
Мұғалімдердің
сабақтарында
СТО әдіс-
тәсілдерін
қолдануға көмек
беру, кәсіби
қолдау, коучинг,
менторинг
үдерістерін
ұйымдастыру
арқылы жүзеге
асыру.
Сабақтарға ену
арқылы кері
бйланыс жасап,
оқушы, мұғалім
пікірлерін ескере
отырып әдістердің
қолданылу
тиімділігін арттыру
жолдарын
қарастыру.
Мұғалімдердің
кәсіби
құзыреттілігін
дамыту.
Желтоқс
ан-
Ақпан
Мектеп
әкімшілігі
І деңгей
мұғалімдері
С.Құлманқұлов
а
Л.Рысбаева
Ғ.Нұрмахатов
Ж.Манасбаева
Д.Ілиясов
М.Есаханова
Г.Қанатбаева
А.Искакова
Мұғалімдер
Мұғалімдерг
е жүйелі
кәсіби
қолдау
көрсету
нәтижесінде
сын
тұрғысынан
ойлау модулі
әдіс-
тәсілдерін
тәжірибелері
нде
қолданып,
нәтижесін
талдайды.
ІІІ кезең
Қорытынды
лау кезеңі
Жүргізілген
жұмыстарға
рефлексия жасау,
сәтті, сәтсіз
тұстарына
талдау, әрі қарай
дамыту
жолдарын
талқылау.
Сауалнама
нәтижелеріне қарай
отырып алдағы
уақытқа іс-әрекетті
жоспарлау.
Наурыз-
Мамыр
Мектеп
әкімшілігі
І деңгей
мұғалімдері
С.Құлманқұлов
а
Л.Рысбаева
Ғ.Нұрмахатов
Ж.Манасбаева
М.Есаханова
Г.Қанатбаева
А.Искакова
IIдеңгейлі
мұғалім
Д.Ілиясов
Мұғалімдер
Сын
тұрғысынан
ойлау
модулінің
әдіс-
тәсілдерін
мұғалімдерд
ің іс-
тәжірибесіне
енгізу
арқылы
оқушыларды
ң ооқуға
деген
ынтасы
артады,
білім сапасы
жоғарылайд
ы.
Диаграм
ма,
графика,
сызбалар
ды
көрсету
арқылы
әріптесте
рді одан
әрі
ынталанд
ыру
Іс-әрекеттегі зерттеуді мектептің даму жоспарына енгізген басымдығымызға байланысты «Сын тұрғысынан ойлауға
үйретудің әдіс-тәсілдерін қолдана отырып оқушылардың білім сапасын қалай арттыруға болады?» деген зерттеу
сұрағын қойып алып, өзім жетекшілік ететін 8 «Б» сыныбында ағылшын тілі пәні бойынша зерттеу жүргіздім.
Мәселе: Ағылшын тілінде ауызекі сөйлегісі келеді, бірақ грамматикасын толық меңгермегендіктен, әдіс-тәсілдер,
ойындар арқылы қызықтырып, білім сапасын арттыру. Берілген материалды меңгертуден басқа грамматиканы үйретуге
уақыт жеткіліксіз. Сондықтан мен проблеманы грамматикалық тапсырмалар қамтылған ойындар өткізу арқылы шешуге
тырысамын.
Теориялық алғышарттар (негізгі идеялар):
-Сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдерін жүргізу арқылы оқушылардың оқуға қызығушылығы артады;
- Өз сыныптастарымен жақсы ынтымақтастық қарым-қатынаста болады;
-Ойын барысында грамматикалық тапсырма орындау арқылы ойланып, сұрақтың шешімін табуға деген құлышынысы
артады. Соның нәтижесінде бір тәсіл арқылы бірнеше грамматикалық материалды ұғынуға мүмкіншілік туады.
Пән мұғалімдерімен (әсіресе орыс тілі пәнінің мұғалімі) пікірлесе отырып, сыныпқа психологиялық-
педагогикалық сипаттама
Оқушылар саны: 16
Сыныптың құрамы: ер балалар-4, қыз балалар-12
Сынып жетекші А.Искакова 4 жылдан бері жұмыс жасаудамын. Оқушылардың бір-бірімен қарым-қатынасы жақсы.
Бір-біріне қиын тұста жәрдем береді. Сынып ұжымы аудан, мектеп көлеміндегі іс-шараларға, қоғамдық еңбекке белсенді
түрде араласады.
Сыныпта оқуға ынталандыру: оқушылар ағылшын тілінде оқуы жоғары деңгейде, сұрақтарға жауап беріп, ойларын
жеңіл сөздермен жеткізе алады. Сабақта алған білімдерін өмірде көрсетіп жүр. Соның нәтижесінде көптеген жоба,
сайыстардың жеңімпаздары.
Үлгерімі: Сыныпта 5 «үздік», 6 «жақсы», 5 «қанағаттанарлық» деңгейдегі оқушылар бар.
Тәртіп: сынып ұйымшыл, көпшіл, тәртіпті. Бірақ кері тартатын оқушылар кездеседі. Шыдамсыздық танытады. Түскен
топтарының құрамына қарап, жақтырмаушылық сезімдері ішінара көрініп жатады. Тартыс көп.
Оқуға көзқарасы: Сынып оқушылары жаратылыстану пәндерінен гөрі гуманитарлық пәндерге бейім, әсіресе қазақ тілі
мен әдебиеті, тарих, орыс тілі, ағылшын тілі
Қызығушылықтары: Сынып оқушыларының бір тобы ән салып, би билегенді ұнатса, екінші бір тобы өлең шығаруға
дағдыланған. Ал кейбіреулері компьютерде презентация жасап, сабақ өтуде алдына жан салмайды. Бос уақыттарында
спортпен шұғылданады.
Сыныптағы қарым-қатынас: Сынып ұжымынан шеткері қалып қоятын оқушы жоқ.Тұйық мінезді Б.есімді қыз баланы
достары өз орталарына тартып, үнемі қолдау көрсетіп отырады.
Оқыту мен оқу тәжірибесіне енгізілген өзгерістер:
-Сабақтың кезеңдеріне сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдерін қамтып отыру;
-Тапсырманы орындау барысына оқушылардың түгелдей қатысып отыруын қадағалау;
-Ойын барысында тапсырмаларды дұрыс орындады ма, жоқ па? Сөйлемнің грамматикалық құрылымы дұрыс па, жоқ па?
Сұрақ қоюда сұрақ түрлері ескерілді ма? Барлығын назарда ұстап, қателіктерін сыныптастары тарапынан жөндеп
отыруға ықпал жасаймын.
-Оқушылардың бір-бірін бағалауды формативті бағалау арқылы енгізу.
Деректерді жинау әдістері:
-Оқушылар арасында сауалнама жүргізу;
-Мониторинг;
-Кері байланыс парақтары (жазбаша);
-Фотосуреттер;
-Видеоматериал;
-Оқушы жұмыстары.
Негізгі қорытындылар:
-Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығы анағұрлым артқан;
-Грамматиканы меңгеруде біршама қолжетімділік байқалады.
Қиындықтар және шектеуші факторлар:
-Сынып ішінде шу көбейіп кетті;
-Әр әдісті жүргізгенде, шарты бойынша орындап, орналасуда бейтараптық болды;
-Баға әділетсіздігі туындады;
-Сынып бөлмесінің қолайсыздығы.
Іс-әрекеттегі зерттеудің екінші сатысын жүргізу үшін қажетті нәрселер:
-Сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдері грамматиканы меңгертуде қаншалықты тиімді болғаны туралы
ойлану;
-Осы тәсілге сай болатындай етіп грамматикалық тапсырмалар ұйымдастыру;
-Осы тәсілді қолдана отырып болашақта басқа да сыныптарда жүргізіп көру.
Жылдың басында алынған сауалнамамен салыстырғанда, оқушылардың жауаптарында әлдеқайда алшақтықтың барын
байқадым:
Мәселе
Келісемін
Жартылай келісемін
Келіспеймін
1
Әртүрлі қызықты тапсырмалар арқылы
сыныптастарыммен әрекеттестім
11
4
1
2
Жеңімпаз болу үшін тапсырмаларды тез
орындадым
10
4
2
3
Сабақта мен көбірек сөйлеп,
достарыммен пікірлесуге мүмкіндік
туды
8
5
3
4
Мен достарымның көмегіне жүгіндім
9
4
3
5
Сыныптастарымның бағалауынан,
мұғалімнің мадақтауынан келесі сабаққа
деген ынтам артты
11
3
2
6
Көп уақытымыз тиімсіз іс-әрекеттерге
кетті
1
3
12
7
Сабақтан жалығып кеттім
-
4
12
Айтылған үдерістің барлығын тәлім алушым қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Ажар Қалдыбаевамен бірге
жүргізіп отырдым. Оның да сабақтарында сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдерін кірістіріп, сол арқылы
білім сапасының жоғарылуына, оқушылардың сабаққа деген ынтасы, қызығушылығының артуына ықпалын тигізді.
Осы орайда, тәлімгерлік жоспарын жасап, тәлім алушымның кәсіби шыңдалуына титтей болса да септігімді тигіздім.
Мысалы, жоспардың наурыз айы бойынша атқарған жұмыстар төмендегідей:
Іс-әрекеттегі зерттеу тек сабақ беріп, тәлімгерлік жүргізумен шектелмейді. Желілік қауымдастық
жұмыстарының нәтижесі, «Lesson Study» тәсілі арқылы сабақты зерттеу, коучингтер жүргізу де іс-әрекеттегі зерттеудің
нысандары болып табылады. Сондықтан іс-әрекеттегі зерттеуді бір баяндамаға қамту әрине қиындау дүние.
Мектебімізде осы жұмыстардың барлығы жүйелі жүргізілді, кемшіліктер де кетіп жатты. Соның барлығын
қорытындылап, «Сыни тұрғыдан ойлау модулін пайдалана отырып оқушылардың оқуға деген ынтасын арттыру»
тақырыбында аудандық семинар ұйымдастырдық. Оған аудан және мектеп мұғалімдері, «Сырағаш.kz» желілік
қауымдастық мүшелері де қатысты. Аудандық семинардан кейінгі тыңдаушылармен жүргізілген сауалнама
қорытындысындағы кей сұрақтар нәтижесіне қарасақ, оң алға қадам басушылықты аңғарамыз. Семинарға қатысушы
мұғалімдер саны: 45. Сауалнамаға қатысқан мұғалім саны: 37.
а)мүлдем
білімім болған
жоқ
ә)жалпы
түсінігім
болды
б)білімім мен
білігім толық
емес болды
в)білімім мен
білігім едәуір
толық болды
г)жауап беру
қиын
1. Сіздің біліміңіз бен
біліктілігіңізде
жетіспеушіліктер болып
па еді?
13-35%
10-27%
7-19%
7-19%
-
а)толығымен
қанағаттандырд
ы
ә) негізінен
қанағаттандырды
б) ішінара
қанағаттандыр
ды
в)қанағаттанд
ырмайды
г) жауап
беру қиын
3. Ұсынылған семинар
нысаны Сізді
қаншалықты
қанағаттандырды?
16-43%
14-38%
5-14%
2-5%
-
а) едәуір
ә) орташа
б) елеусіз
в) мүлдем
болған жоқ
г) жауап беру
қиын
5. Осы семинар мазмұнының
Сіз үшін жаңалық үлесін
бағалап көріңіз.
34-92%
2-5%
1-3%
0
0
а) әрине
ә) ішінара
б)қолданбаймын
в) жауап беруге
қиналамын
9. Алған біліміңіз бен білігіңізді
тәжірибеде қолдану ойыңыз бар
ма?
22-60%
13-35%
-
2-5%
а) пайдалы
ә) пайдасыз
б) жауап беру қиын
10. Осы семинар Сіз үшін қаншалықты
пайдалы болды?
37-100%
-
-
Бірлескен оқу – өзара іс-әрекет жасау философиясы, ал бірлескен жұмыс соңғы нәтижеге немесе мақсатқа жетуге ықпал
етуге бағытталған өзара әрекеттің құрылымы болып табылады. Мектеп ұжымындағы мұғалімдер арасындағы жағымды
қарым-қатынас жағдайында іс-әрекеттегі зерттеу өз мәнінде жүргізілді. Іс-әрекеттегі зерттеу маған не берді?
Әріптестерім мен айналамдағыларға әсер ету үшін, көшбасшылық қасиеттерімді көрсеттім. Мұғалімдердің
тәжірибелерін өзгертуге көмек бердім. Зерттеушілікпен айналысуыма мүмкіндік туды. Белсенді тыңдай білу, тәжірибені
дамыту үшін бірқатар күрделі сұрақтар қоя білу дағдыларым қалыптасты. Мектеп үшін мұғалімдерге тәлімгерлік ету
арқылы көшбасшылар саны арттуымен, мектеп әкімшілігі мен мұғалімдер арасында ынтымақтастық орнауымен, мектеп
оқыту үдерісіне сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдерді енгізілуімен, желілік қауымдастық жұмыстарына
тартылуымен тиімді болды. Коучинг, тәлімгерлік, “Lesson Study”, Желілік қауымдастық арқылы мұғалімдердің кәсіби
дамуына қолдау көрсетілді. Ал оқушылардың сабаққа деген ынтасы сын тұрғысынан ойлау модулі әдіс-тәсілдерін
қолданғаннан кейін артты, өз пікірлерін еркін жеткізуге, топтарда бірлесе жұмыс жасауға, тақырыпты өз бетінше
меңгеруге, алған білімдерін практика жүзінде пайдалануға дағдыланды. Іс-әрекеттегі зерттеу барысында кедергілер де
кездеспей тұрмайтыны анық. Ауыл балаларының бойындағы ұяңдық, сабақ жоспарын құрудағы, сын тұрғысынан
ойлаудың идеяларын енгізуді жетілдіруде, тапсырмалар дайындауда қиындықтар туды, тәжірибе кезеңінің ұйымдастыру
кезеңге сәйкес келуі, уақыт тапшылығы, “Lesson Study” жүргізуде 3 оқушыны бақылағанда, өздерін қолайсыз сезінуі т.б.
Үздiксiз педагогикалық бiлiм беру жүйесi-бұл көп деңгейлiлiгiмен, iзгiлiктiлiгiмен, көпсатылығымен және ашықтығымен
ерекшеленетiн динамикалық даму жүйесi. Қазіргі білім беру жүйесінің талабы бойынша мұғалім, заман талабына сай
жан-жақты дамыған, жеке тұлғамен жұмыс істей алатын, өз білімін жаңа технологиялармен жетілдіріп отыратын,
педагогикалық шеберліктің қыр-сырын толық меңгерген, құзырлы маман иесі бола алады. Сондықтан болашақ
мұғалімдерді даярлауда, алдымен мұғалімнің құзырлылық деңгейін көтеру мақсатында жоспарлар құрылып, сапалы
білім берудің жолдары ұйымдастырылуы керек деген ойдамын.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Мұғалімге арналған нұсқаулық, «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012
2.Үлестірмелі дидактикалық материалдар
3.«Тағылым» республикалық ғылыми –әдістемелік журнал. №4. 2012ж
4.Әбілқасымова А.Е., Омарова Р.С. Мұғалімдердің танымдық іздемпаздығын қалыптастыру. Алматы: Ғылым, 2003.
5.bilim.idhost.kz/.../480-zhana-sapakratty-tehnologiyalardy.html
* * * * *
ОБОСНОВАНИЕ НЕОБХОДИМОСТИ ПРЕОБРАЗОВАНИЙ
город Атырау средняя общеобразовательная школа №2
учитель математики Наренбаева Айнур Жаугаштыевна
Меняется мир, меняемся мы. Образование есть самое мощное оружие, которое
вы можете использовать, чтобы изменить мир Нельсон Мандела
Время настолько быстротечно, что происшедшее вчера кажется нам таким далеким прошлым. Причем, если это
касается того, чего мы еще не осознаем, то тем более древним. Мы, учителя, относимся к категории людей, которые
всегда находятся на виду у общества, несут в это общество то прекрасное, имя которому знания. Любой гражданин своей
страны должен участвовать в экономической и общественной жизни. Для этого ему нужны знания, умения и навыки.
Приобрести их можно при получении качественного образования. Ведь только имея образование, ты можешь быть «…
привлекательным трудовым ресурсом». Но нельзя акцентировать внимание на то, что образование–это источник дохода.
В своей статье «Образование в новом веке» Иванова Е.В., преподаватель биологии и эзотерики Дальневосточного
Федерального Университета ЕвроАзиатский лицей ссылаясь на источник Алиса Анна Бейли «Образование в Новом
Веке» указывает, что «через образование осуществляется процесс воспитания, который может стать основой для
выстраивания правильных человеческих отношений». http://www.lanu.ru/?page=3
Почему на данном этапе развития страны остро встал вопрос об образовании? Как отметил президент страны,
«только на основе высокого образовательного уровня можно осуществить структурную перестройку экономики,
модернизировать производство, создав условие для динамичного развития нашего государства, т.е. достойно ответить на
вызовы глобализации». http://www.zakon.kz/4551592-a.-esimov-vystupil-na-forume-strategija.html Поэтому Казахстан
делает ставку на интеллектуальный потенциал нации. Учителя должны воспринимать изменения в любом направлении и
области и идти в ногу со временем. Например, в Южной Корее система социальности такова, что признает только один
путь наверх - через образование. И успехи Южной Кореи в экономике и технике присваивают именно умелому
инвестированию в человеческий ресурс. Еще с древних времен сохранилось их традиционное уважение общества к
образованному человеку. И по сегодняшний день им пользуются ученые и работники технических профессий.
Экономисты и высокообразованные специалисты, которые имели доступ к управлению страной с далеких 60-х годов,
смело могут утверждать, что рывок в экономическом развитии произошел именно благодаря их образованности и
трудоспособности. Обратимся к статистическим данным: если в 1945 году число грамотных людей составляло 22%
граждан, то через четверть века их число возросло к 87,5% населения Южной Кореи. А в поздние восьмидесятые годы
около 93% http://ru.wikipedia.org/
Именно Южная Корея стала первой страной, которая обеспечила высокоскоростной Интернет во все
образовательные учреждения от начальных школ до высших учебных заведений. Приведу разницу в системах
образования Казахстана и Южной Кореи. Это тестирование или экзамены. К периоду сдачи экзаменов южнокорейские
молодые люди относятся как к очень важному моменту в своей жизни. По мнению южнокорейских чиновников, именно
упор на тесты есть большой плюс в его объективности. И не личные достоинства выпускника, а престижность
оконченного университета считается фактором их достижений.
Какие же характеристики Корейского образования могли бы быть применимы к нашей системе образования?
Правительство Южной Кореи начинает разработку программы «Национальный проект высоких технологий в области
НИОКР». http://ru.wikipedia.org/ Этому способствовало вхождение Республики Корея в состав в семи наиболее
технологически развитых стран мира. Спустя всего два года была завершена первая стадия программы. В корейском
издании JoongAngDaily приводится официальное сообщение министра, что «при проверке компьютерной грамотности в
рамках международной программы по оценке образовательных достижений учащихся PISA,проводимой ОЭСР,
корейские ученики оказались первыми среди представителей развитых стран. Именно поэтому корейские школьники,
уже подготовленные для жизни в цифровом обществе, нуждаются в смене парадигмы образования». Я думаю, что мы
уже, пусть на один шаг, но приближаемся к этому. В Послании Президента Республики Казахстан народу Казахстана от
28 января 2011 сказано: «Сегодня полностью завершена компьютеризация школ. Школы оснащаются мультимедийными
кабинетами, интерактивным оборудованием». http://www.akorda.kz/ Как передает Bnews.kz, в наших «школах
постепенно будут внедряться SMART – технологии, а именно «умные» классы. http://profit.kz/ И уже с сентября
текущего года кампания Samsung планирует начать совместные мероприятия по «улучшению подачи цифрового
учебного материала для школьников» с Назарбаев Университетом.
В отличие от Южной Кореи в системе образования Финляндии существует лишь один обязательный
стандартизированный тест, который сдается подростками по достижению 16 лет. И образование в Финляндии считается
самым лучшим. Эти данные исходят из нового глобального рейтинга стран, который был составлен Economist
Intelligence Unit для медиахолдинга Pearson по результатам выпускных экзаменов между 2006-2010 годов. [8] Но как они
это делают? Все очень просто: идя против эволюционной централизованной модели, принятой в большинстве стран
западного мира.http://www.vestifinance.ru/articles/20254
История школьной системы Финляндии свидетельствует о том, что в ее основе лежат национальная культура ее
ценностей и языков, между которыми наблюдается тесное взаимодействие. Образование требует определенной
культуры, а ее развитие, в свою очередь, требует образования. Это стало очевидным уже с XVI в. Приведу сопоставимый
анализ систем образования нашей страны и Финляндии. Источник тот же. Дети финнов начинают школьную жизнь по
достижении семилетнего возраста, когда наши малыши в 5 лет переступают порог школы для посещения и обучения
миницентров, которые сейчас стали модными в некоторых общеобразовательных учреждениях. Финские дети зачастую
не выполняют домашних заданий, а экзамены сдают лишь в подростковом возрасте. Наши мамы готовят своих чад для
поступления в первый, пусть даже не гимназический, класс, заваливая своего ничего не мыслящего чада вопросами.
Оценивание в финской школе идет только на седьмой год обучения. Мы своим первоклашкам даем время на адаптацию
лишь одну-две четверти. Причем начинаем проводить сдачу экзаменов сразу по окончании начальной школы. Кроме того
еще одним ключом качественного школьного образования Финляндии является статус учителя. Учителя финских школ
имеют одинаковый социальный статус с докторами и юристами. А какой статус имеем мы, учителя казахстанских
среднеобразовательных учреждений? По мнению Министерства образования Финляндии в школы нужно привлекать
«талантливых молодых специалистов и проводить политику омоложения педагогических кадров».
Нашему Министерству образования, на мой взгляд, нужно поднять популярность и престиж профессии учителя.
И дело даже не в перспективе заработка. Может именно по этому критерию необходимо вести обучение учительского
состава в школах. Система образования Гонконга считается весьма конкурентоспособной и соответствующей мировым
стандартам. Образование в Гонконге считается одним из лучших в мире, но достигается такое высокое звание не просто.
В детских садах и школах главенствует дух соперничества и стремления к совершенству. На места в престижных
университетах и привлекательных компаниях могут рассчитывать только те ученики, что занимают верхние строчки в
учебном рейтинге школы или класса. Модель системы образования Гонконга неоднократно менялась. В настоящее время
большая часть гонконгцев пока учится в соответствии с ее полностью британским вариантом, введенным в 1971 году и
предусматривающим несколько ступеней обязательного и необязательного обучения, в том числе 5 лет среднего
образования и 2 года подготовки к высшему. Единственным заметным изменением с момента после возвращения
Гонконга в состав КНР стало то, что в большинстве школ преподавание ведется на китайском языке, а английский
перешел на второй план, и только в отдельных начальных и средних школах положение осталось прежним. В нашей
системе образования, я думаю, не хватает именно конкуренции в стремлении к совершенству. Вот в этом плане нужно
пересмотреть систему обучения. http://www.hong-kong.ru/stories/sistema-obrazovanija-v-gonkonge
Учитывая все эти моменты в реформировании мировой системы образования, можно сказать, что именно уровнем
интеллекта граждан и определяется конкурентоспособность любой страны. Для расширения возможности получения
качественного образования по лучшим международным стандартам и была принята программа развития образования на
2011-2020 годы в нашей стране. О модернизации учебно-воспитательного процесса Нурсултан Назарбаев упомянул в
своей статье «Социальная модернизация Казахстана: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда». Целевыми
индикаторами данной программы являются высшее, техническое и профессиональное, среднее и дошкольное
образование. Затронем тему среднего образования, так как «основная работа по модернизации ведется в среднем
образовании». Согласно этой программе будет произведен полный переход на двенадцатилетнюю модель обучения. 50%
школ внедрят систему электронного обучения к 2015 году, а к 2020 году примут 90% школ Казахстана.
Поднимается интерес к обучению естественно-математических дисциплин. И доля школьников освоивших
учебную программу по данной категории возрастет до 70%. Итак, на первом плане стоит вопрос о развитии
функциональной грамотности учащихся. В связи с этим был составлен Национальный план действий по развитию
функциональной грамотности на 2012-2016 годы. План разработан таким образом, что предусматривает у учащихся
навыков компетентности, а также умению применять полученные знания в реальной жизненной ситуации. В век быстро
развивающей техники жизненно необходимо знание и применение компьютеризации. В связи с этим в 44 школах
Казахстана полным ходом проходит пилотное апробирование электронного обучения. К их числу относится и наша
школа, которая начала этот процесс апробации с января 2012-2013 учебного года. На своих уроках учителя применяют
электронные учебники, есть возможность связи с интернет ресурсами.
Кроме того в типовой стандарт общеобразовательных учреждений с начала 2013 года во всех казахстанских
школах внедрено изучение английского языка с первого класса. Знание и применение английского языка становится «…
залогом и гарантом обеспечения успешной интеграции в мировое образовательное пространство и обеспечение доступа
учащихся к актуальной информации». Обратите внимание, что вся жизнь мира «протекает» на английском языке.
Что же мы имеем по поводу экзаменов и тестов? На протяжении 10 лет по окончании школы выпускники сдавали
ЕНТ. В планах Министерства образования и науки есть изменения и на этот момент образовательного процесса.
Тестирование считается «актуальной и приемлемой формой оценки знаний во всем мире». И совершенно отказываться
от ЕНТ неприемлемо. Произойдет лишь совершенствование ее технологии и содержания. На будущее выпускникам
придется обратить большое внимание на решение логических вопросов, которые будут требовать от тестируемых
мобилизации компетенций. http://www.primeminister.kz/page/bakytzhan-zhumagulov-o-modernizatsii-sistemy-obrazovanija?
lang=ru
Если подвести итоги того, что было сказано выше, мы идем хорошими темпами для выполнения поставленных
задач. В нашей области существует экспериментальная школа по двенадцатилетнему обучению, которая функционирует
несколько лет и ее ученики показывают хорошие знания по результатам промежуточных проверок. На базе нашей школы
проводится введение электронного обучения. Повсеместно проводится компьютеризация школьных учреждений. И даже
в сельской местности учащиеся без проблем могут пользоваться всеми достижениями современности: интернет,
компьютеры и т.д. Уже с этого 2013-2014 учебного года внедряется обучение первоклассников английскому языку.В
2012-2013 учебном году мы стали свидетелями того, что по окончанию профессиональных и технических учебных
учреждений выпускники проходят сдачу КТА для поступления в высшие учебные заведения. Это все говорит о
преобразованиях в казахстанской системе образования.
Какие же изменения в реформирование мировой системы образования могу внести я, рядовой учитель средней
общеобразовательной школы города, который на географической карте Казахстана обозначается Атырау, а на больших
картах и не отмечается даже? Попробую разобраться в своей педагогической деятельности. Во-первых, я одна из не
многих, которая окончила среднюю школу с серебряной медалью. При поступлении в высшее педагогическое учебное
заведение и по его окончании показала хороший результат. Имея второе высшее техническое образование, предпочитаю
работать в простой школе, быть с детьми, с их капризами и с их различными увлечениями. Принимая во внимание все
преобразования в любой системе образования, считаю, что мы на правильном пути к реализации своих идей. Да,
меняться нужно. При этом учитывать все плюсы и минусы в других системах образования. Как указано в Руководстве
для учителя (стр101), в настоящее время в образовании общепризнана равная значимость процессов формирования у
обучающихся как актуальных знаний, так и соответствующих практических знаний. По традиционной системе обучения
и преподавания учитель являлся единственным источник знаний и информации. Но учитывая взаимообусловленность
изменений мировых процессов «глобализация-демографические изменения-мир и безопасность-устойчивое развитие-
технологии-глобализация» (руководство для учителя стр.101)«принципиальным отличием современных процессов
преподавания и обучения является их приоритетность в формировании готовности учащихся к практическому
использованию имеющихся знаний, помимо формального обладания ими, что в большей степени соответствует
сущности навыков, востребованных в 21 веке». Корреспондент Bnews.kz сообщает, аким города Астаны
И.Тасмаганбетов на августовском совещании педагогов поднял тему о пересмотре системы образования в Казахстане.
«...наши мысли, рассуждения, пути решения проблем часто замыкаются на казахстанской системе образования, о
мировом образовательном пространстве мы говорим очень редко, но совсем иной взгляд мы можем получить, посмотрев
на мировую практику в совокупности с процессами развития современного мира». Как отметил аким, речь идет о
всеобщем поиске идей для получения динамичного, восприимчивого к требованиям времени школьного образования. «
В мире давно обсуждается эта проблема. В настоящее время все страны нуждаются в новых взглядах на
государственную систему образования». В передовых странах уже возникают вопросы о необходимости пересмотреть
программы и методики обучения сегодняшнего дня,чтобы соответствовать условиям новой технологической эпохи.
http://news.mail.ru/inworld/kazakhstan/society/14398104/?frommail=1
И в связи с этими замечаниями, высказанными на «диалоговой площадке, где обсуждаются самые актуальные
вопросы образования», мы должны «овладеть новыми подходами и методами» работы и «стать успешными в
современном информационном обществе». При составлении плана развития школы приму во внимание все
реорганизации в родной школе и найду проблему, которая остро нуждается в решении и которую я смогла бы
преодолеть. Я не скажу, что могу внести какие-либо преобразования в систему образования нашей страны, но смогу идя
в ногу со временем, изменить подходы в преподавании и обучении учащихся, помочь молодым специалистам повысить
мотивацию учащихся путем ведения интересных уроков.
Достарыңызбен бөлісу: |