Microsoft Word Oқу сауаттылығы 100-нұсқа
жүктеу/скачать 4,44 Mb. Pdf көрінісі
|
O 1179 u sauattyly 1171 y 100-n 1201 s 1179 a
- Бұл бет үшін навигация:
- ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
| ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
33 Ендеше, мынау Үркер де жақсылығымен туған шығар. Тек бұның, тек мынау талайды көріп, талай тауға басын соққан көнтері жұртының алдынан ылғи осылай үміт шырағы туып тұрғандай! 7.«Халық не себептен «Үміт артсаң, Үркерге қара!» деген? A)Түн жылы болатындықтан B)Жақсылыққа жорығандықтан C)Түн жарық болатындықтан D)Бағыт сілтеуші болғандықтан E)Дəәстүрді құрметтеген 8.Автордың «...Тек бұның, тек мынау талайды көріп, талай тауға басын соққан көнтері жұртының алдынан ылғи осылай үміт шырағы туып тұрғандай!» деп аяқтауының мақсаты қандай? A)Халқына қамқор болу B)Халқының жолын ашу C)Халқына сенім арту D)Халқына жанашыр болу E)Халқының қамын ойлау 9.Мəәтіннің тақырыбы қандай? A)Жақсылық нышаны B)Ырымшыл халық C)Жұлдыз сыры D)Үміт шырағы E)Дала аспаны 10.Мəәтіннің бірінші азатжолы қандай үлгіде жазылған? A)Суреттеу B)Пайымдау C)Сипаттау D)ƏӘңгімелеу E)Баяндау 11. «Не де болса үміт бар ғой. Қаршадай Ералы көз көрмеген алыс жолға сол үмітпен аттанды ғой» деп кейіпкердің қандай қасиетін көрсетіп тұр? A)Тəәуекелшілдігін B)Ұстамдылығын C)Мақсатшылдығын D)Жігерлілігін E)Сабырлылығын 12.Мəәтін мазмұнына сəәйкес «Бəәлкім, мынау бірін-бірі иықтап, бірін-бірі төбеден нұқып жатқан əәумесер дүниеде аз халықтарға да осы Үркер мінез керек шығар!» деу арқылы автор қандай нəәрсеге назар аудартады? A)Шынайылыққа B)Болжампаздыққа C)Турашылдыққа D)Сенімділікке E)Сабырлыққа ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ 34 Аптап ыстықта саялайтын жер іздеп саябақтағы отырғыштардың біріне бұрылдым. Орындыққа отырмақ болып беттегенімде, көзім сұмдық жағдайдың куəәгері болды. 3-4 жасар ұл бала қоқыс тастағыш жəәшікті тіміскілеп жүр. «Бұл кім? Не қылған бала?» деген сауалдарға жауап іздеу мақсатында баланы бақылап біраз отырдым. Қарасам, бұл бала жалғыз емес екен. ƏӘр-əәр жерде орналасқан қоқыс жəәшігін ақтарып, азық іздеп жүрген тағы да екі ұл бала мен кішкентай қызға көзім түсті. Киген киімнің олпы-солпысы шыққан, кір қожалақ. Көкейде маза бермей тұрған сансыз сұрақ мені бір орында отырғызбады. Қолыма бір-екі нəәрсе алған соң, аяңдап біреуінің қасына бардым. Жемге келген көгершіндей қалған үшеуі де қасыма жетіп келді. Қастарында тұрып асқазандарының шұрылын естуге болады. Қолымдағыны ұсынған соң, бұл балалардың ата-анасының қайда жүргенін білгім келді. Сұрасам, «Білмеймін...» деп күмілжіп мұңды дауыспен жауап қатты. Осыдан соң жағдайдың бəәрін түсіндім. Басымды еріксіз изедім де орындыққа қайта отырып, ары қарай бақыладым. Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа-тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты. Іштеріне сəәл де болса бірдене барған соң, қайтадан «жұмыстарына» кірісті. Мұндай оқиғаны алғаш көруім. Бұдан кейін не ойларыңды да білмейді екенсің. Ата-анасы ащы судың жетегіне еріп, балаларды ақша табуға, азық табуға мəәжбүрлейді екен, бұл – сол жерде жүрген қала тұрғынының сөзі. Айтуынша, бұл жер балалардың тұрақты мекеніне айналған. Күнделікті елдің қалған-құтқанын жеп, қарындарын тойдыратын көрінеді. Бұған дейін көшедегі бомждарды көріп, осындай өмірді таңдаған өзі, енді өзінен көрсін деуші едік. Ал ендімынабалаларға не айтуғаболады?! Адам ата- ананытаңдапалмайды. Солбіржауапсызжандардыңкесіріненбақыттышақтарынкөшеденазықіздеуменалмас тырыпжүргендеріөтеөкінішті-ақ... Оқушыбіткенжазғыдемалыстыңаяқталмауынтілеуде. Ал, мынабалалардыңекеуімектептерінаңсапжүр. Арнаулымектепкебаратындардыңолжердекиеркиіміұқыпты, тамақтарытоқ, жатарорны таза. Мектеп жасынатолмағанқалғанекеуіше? Олар не күнкөреді? Жазда, жарайды,əәрбірқарағашоларға сая, кез-келгеншүбереккиім. Қысташе? Қақағанаяздаүсіпөлсе, бұлардыіздейтінжан бар ма? Жоқəәлде, көмусізаң- құстыңазығынаайналармаекен? Бұлтұстақылыштыкімгесілтерімді де білмеймін. Бала тəәрбиесіне қарамайтын ата-анағама, жоқəәлде тек екеудіқамқорлығынаалғанүкіметкеме? Ата-анаданендіқайыржоқ, олбелгіліжайт! Үкімет ендімынаекеуді де далағақаңғытпайқарамағынаалсаекен. Мендегіжалызтілек осы! 13. «Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа - тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты» деген сөйлем кішкентай қыздың қандай əәрекетін көрсететінін болжаңыз. A)Өкініші |