89-НҰСҚА
Бақ ішінде адам болмайтын. Күндіз құс екеш құс та сайрамайтын мұнда.
Тек таңертеңгі жəәне кешкі шақтарда Гхутахтың көк жасыл жазығына қарай
алыс таулардан қоңыр салқын самал ескенде ғана құстар улап-шулап қоя беретін.
Алайда, мұнда бағбан боп келгеніне бір жұмадай ғана болған, бұ дүниенің күйкі
тірлігімен қоштасқан жиһанкез жан үшін ең лəәззатты сəәт таң алдындағы
əәупілдектің құлақ құрышын қандырар махаббат ынтығына толы, құпияға толы əәні
болатын. Осындай шақтарда ол ұйқысы қанып, төңірекке рахаттана көз жіберетін
де, бұлақтағы тастай суға жуынып, басқа жұмысқа отырмас бұрын қолына
қыпшағын алатын. Қос ішекті термелей отырып, əәупілдек əәніне құлақ тосқан күйде
таңғы жұпар ауаны көкірегін кере жұтып, ойын бір арнаға түсіріп, өзінің
жазбаларын жалғастыруға əәзірленетін.
Сайраған құстар əәні оны көптен бері арман етіп жүрген музыка жайлы кітап
жазуға итермелейтін. Парақ-парақ қағаздар бетінде музыкалық ноталардың толып
жатқан белгілері жазылған. Құстар үнінің ырғақты саздарын ден қоя тыңдап, əәр
дыбысқа дəәл анықтама беруге тырысатын, музыка өз ойларын, түйгендерін қағаз
бетіне түсіріп, оның тарихы мен теориясын жүйелеумен шұғылданды. Ал сол
үздік-создық ойларын бір кітап етіп, ертедегі гректер мен индустардың музыка мен
музыка аспаптары жайлы ғылымның негіздері бар еңбектерін тегіс зерттеу қажет.
1. Мəәтінге сəәйкес келмейтін ақпаратты көрсетіңіз.
1.Сайраған құстар əәні оның музыка жайлы кітап жазуына кедергі болатын.
2. Алыс таулардан соққан қоңыр самал жел ескенде ғана құстар улап-шулап
қоя беретін
ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
494
A)Екеуі де дұрыс
B)Екеуі де бұрыс
C)Дұрыс жауап жоқ
D)Тек біріншісі
E)Тек екіншісі
2. Бағбанды ең ерекше күйге енгізетін сəәтті белгілеңіз
A)Таңғы жұпар ауамен тыныстауы
B)Қоңыр салқын самал желдің соғуы
C)Құстардың сайраған үніне таңдануы
D)Бұлбұлдың таңғы үнін естуі
E)ƏӘупілдектің сиқырлы əәніне елтуі
1.Айдостың туфлиі жыртылып қалды. Ертесі сабаққа киіп баратын туфли
табыла қоймады. Ауылдағылар ауданға себепсіз бара бермейді. ƏӘкесі жыртылған
туфлиінің табанын алып, басқа табаны тозған аяқ киімге тігіп берді. Көзге қораш
көрінеді. Оны қарап тұрған əәкесі жоқ. «Тамаша емес пе?» деп қояды.
2.Ертесіне еріксіз əәлгі аяқ киіммен мектепке барды. Галош секілді бірдеме өзі.
ƏӘшейінде партаның үстімен жүгіріп жүретін Айдос осы жолы тыныш отырды.
Сұрағандарға «ауырып отырмын» дей салды. Аяғына бəәрі қарап отырғандай.
Партаның астына тығып əәлектенді. Мұғалімдер сабақ сұрайды, бұл дайын емеспін
дей салады. Олар да журналға тиісті бағаларын қонжитып жатыр.Тақтаға да
шықпады. Өзін қор санады. Тамағына өксік тығылды. 4 сабақ біткенше орнынан
тапжылмай отырды.
3.Сабақ аяқталысымен мектептен жүгіре шықты. Еңіреп жылап үйге
келді.Үйге кірсе, жаңа туфли əәкеліп қойыпты.
3. Айдос неліктен жылап жіберді?
A)Ата-анасына сенбегеніне ренжіп.
B)Жаңа туфли əәпергеніне қуанып.
C)Сабақты айтпай, тисті баға алғанына.
D)Бүгін басынан өткен жағдайға төзгеніне.
E)Туфлисіз қалғанына ренжіп.
4. Қандай мақал-мəәтел Айдостың қылығына сəәйкес келеді?
A)Қырсыққан жігіт мал таппас.
B)Қалауын тапса қар жанар.
C)Жылай-жылай жар қазсаң, күле-күле су ішерсің.
D)Базарда бəәрі бар, ақшасыз ешкім бермейді.
E)Өтірік айтқаннан өлген артық.
5. 2-бөлімде қандай жағдай туралы айтылды?
1. Айдос келеңсіз жағдайға тап болды.
2. Сыныптастарының барлығы Айдостың аяқ киіміне күлді.
3. Айдос бүгінгі сабағын əәдеттегідей оқыды.
A)Барлығы теріс
B)Барлығы дұрыс
|