Микробиология ұғымы, мақсаттары, міндеттері, бөлімдері. мейірбике ісіндегі микробиологияның маңызы



бет55/74
Дата11.01.2023
өлшемі0,89 Mb.
#60961
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   74
Байланысты:
Микро жауаптары

Зерттеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
АИВ/ЖИТС зерттеулері деп АИВ/ЖИТС алдын алуға, емдеуге және жазып шығуға бағытталған барлық медициналық зерттеулер мен инфекция қоздырушы агент ретінде АИВ табиғатын жене АИВ қоздыратын ЖИТС дерті жайлы іргелі зерттеулерді айтамыз.
Көптеген елдер мен зерттеу институттары АИВ/ЖИТС зерттеулеріне өз үлесін қосуда. Мысалы, жыныстық сауатты арттыру, дәрілік заттар жасап шығару, жыныс жолдары арқылы берілетін ауру қоздырғышына қарсы микробицидтер шығару, АИВ вакцинасын жасау және жаңа антиретровирусты дәрі ойлап табу. Басқа зерттеу жұмыстары жұқтыруға дейінгі және кейінгі профилактикаға және сүндеттеудің АИВ жұқпасындағы маңызын анықтауға бағытталған
60. Тамақтан жұгынды алу


61."Антидене" ұғымы организмдегі антиденелердің рөлі, антиденелердің жіктелуі
Антидене дегеніміз не?
Біздің организімізде, бейнелеп айтқанда, жат агенттерді іздеумен әрі жоюмен айналысатын «арнайы жасақ» бар. Антиденелер бұл күресте алғы шепте жүретін әрі маңызды рөл ойнайды. Антидене – Ү тәрізді ақуыз, құлып пен кілт секілді жат микроорганимдермен (вирус, бактерия немесе паразит) байланысады. Антидене іздегенін тапқан бетте онымен байланысып, нәтижесінде патогенді жояды. Антидене иммундық жүйенің жолдан қосылған (бейімделген) бөлігі, олар белгілі бір микробтарды танып, жояды. Антидене – негізінде адам организіміне жат, ол вирустың немесе бактерияның бір бөлігі болуы да мүмкін. Мәелен, тәжді тажал жұқпалы індетінің жаңа түрі SARS-CoV-2 вирусының сыртқы қабығында өзгеше тікендер бар, кей антиденелер осы тікенді ақуызбен байланысып, таниды. Иммуноглобулин (Ig) деп те аталатын антидене бес тоқа бөлінеді : IgG, IgM, IgA, IgD и IgE. У, олардың әрқайсысының өз функциясы бар. Олар жолдан қосылған (бейімделген) иммунитеттің В-жасушасымен синтезделеді. Антиденелердің барлығы бірдей патогенмен байланысқанда бірдей әрекет ете бермейді. Кейбіреулері микробты тікелей залалсыздандыра алады, осылайша жасушаға енуіне жол бермейді. Ал енді бреулері иммундық жүйенің киллер жасушалары танып оюы үшін жат агенттерді «белгілейді». Тағы біреулері жабысқақ пленкамен вирусты немесе бактерияны орап қымтап тастайды. Организмге вирус еенгеннен кейін 7-10 күн ішінде бірінші болып IgM антиденесі қалыптасады, шамамен 10-14 күн ішінде организм иммундық жүйенің негізгі иммуноглобулины болып табылатын IgG антиденесін істеп шығара бастайды. Сол себепті, инфекциялық ауруларға диагноз қоярда алғашқы аптада антидененің мол шоғырын анықтау мүмкін болмайды, өйткені, оның синтезделуі үшін белгілі бір уақыт кетеді. Жоғарыда айтып өткеніміздей, антидене – ақуыз болғандықтан ол өзге ақуыздар секілді ыдырап, ары кеткнеде бірнеше ай ішінде организмнен шығады. Алайда, кейбір В-лимфоциттер жады жасушасына айналады, бұл жайт өз кезегінде болашақта организм қайыра індет дертіне шалдыққан кезде жедел иммундық реакцияның пайда болуына ықпал етпек. В-жасушалары организмде өмір бойы қалып, антиденелерді синтездей отырып, организмді өмірлік иммунитетпен қамтамасыз етеді.
Антиденелер (ағылш. antibody, Ab, Қарсыдене деп те аударылады, кейде иммуноглобулин (ағылш. immunoglobulin, Ig),[1] — адам мен жануарлар организміне енген жат бөгде ірі молекулалы протеиндік заттарға (антигендерге) қарсы иммундық реакциялар нәтижесінде түзіліп, олардың зиянды әсерлерін жоятын протеиндік заттар (негізінен гамма-глобулиндер); адам және жылықанды жануарлар денесінде пайда болған антигендерге қарсы қан плазмасында түзілетін ақуыздық заттар. Антиденелер ағза иммунитетін күшейтуде маңызы үлкен.[2]

Антиденелерді лимфоциттер мен плазмоциттер бөледі. Қарсыденелерге тән қасиет — тек өздерінің түзілуіне әсер еткен антигендермен ғана әрекеттесіп, оларды жояды. Антиденелер — организмде қан сарысуы мен ұлпаларда жинақталады. Қарсыденелер антигендермен әрекеттесу сипатына қарай агглютининдер, гемолизиндер, бактериолизиндер, преципитиндер болып бірнеше топтарға бөлінеді.


1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   74




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет