Агар - агар - балдырлардан алынатын полисахарид . Ол 100ºС температурада балкып , 45-50 ° С - та жатады . Жартылай суйык орта жасау үшін 0,5 % , және тығыз орталар үшiн 1,5-2 % концентрацияда агар косылады . Курамы жоне колданылу максатына карай орталарды карапайым , курделі , элективті, минималды дифференциалдык - диагностикалык және аралас косарланган орталар деп бөледі.
Құрамына карай орталар карапайым және күрделі деп белінеді . Карапайым орталарга пептонды су коректiк сорпа және ет - пептонды агар жатады . Осы карапайым орталардын негiзiнде күрделі орталар жасалынады , мысалы кантты және сарысулы сорпа , канды агар.
Ортаны қолданылу максатына карай элективті , байыту , дифференциалдык - диагностикалык деп боледi .
Элективті деп белгілі бір түрге жататын микроорганизм гана жаксы өсетін ортаны атайды . Мысалы pH 9 болатын сiлтiлi орта тырыскак вибрионын бөлiп алуға пайдаланылады . Баска бактериялар , атап айтканда ішек таякшасы , сілтілік жогары болгандыктан өспейді .
Байыту орталары - бұл белгiлi бiр бактериянын өсуiне жогары мүмкiндiктер жасап , баска бактериялардын өсуiн басатын орталар. Мысалы , натридiн селениті косылган орта Salmonella тукымдастыгына жататын бактериялардын есуін күшейтіп , ішек таякшасынын осуiн басып отырады .
Дифференциалдык - диагностикалықорталар бактериялардын ферментативтік белсенділігін зерттеуде колданылады. Бұл орталардын курамына фермент асер ететін субстрат косылган жай коректік орта және субстратка фермент әсерін тигізгенде түсiн өзгертетін индикатор кіреді Бұндай ортанын мысалы ретінде Гисс ортасын келтіруге болады . Осы ортада бактерия жасушасы ферменттерiнiн кантты ыдыратуын зерттейді .
Аралас ( қосарланган ) орталар , бірлескен флоранын осуiн басатын элективті орта мен микроб бөлетін ферменттін белсендiлiгiн аныктайтын дифференциалдык - диагностикалык орталар біріктіріліп жасалады . Бұндай орталардын мысалы ретінде патогендi iшек таякшаларын бөлiп алуда колданылатын Плоскирев ортасы мен висмут - сульфитті агарды келтіруге болады . Берілген екі орта да ішек таяқшасынын осуiн басады.
