Модернизмнің әлем мәдениетіне қосқан үлесі Орындаған: Тұраш Аружан


Модернистік өнердің дүниетанымдық негізі



бет3/5
Дата26.05.2022
өлшемі18,12 Kb.
#35690
1   2   3   4   5

Модернистік өнердің дүниетанымдық негізі


  • «Бейнелеу және сұңғақ (мүсіндік) өнерлері нақты заттар мен кұбылыстарды шыншылдықпен дәл бейнелеуге тиіс» деген пікірді алдымен Гоген және Мунк, ал 20 ғасырдың басында фовизм, экспрессионизм, кубизм бағыттары толық жоққа шығарды. Әсіресе кубизм соншалықты радикалды болды және басқа ағымдардың (абстракционизм, т.б.) дамуына ықпал етті. Бірінші Дүниежүзілік соғыс кезінде пайда болған дадаизм -өнердің мәні мен мағынасына күмән келтірді. Мұндай күмандану нәтижесінде өнер және өнер туындыларындағы орындалуды емес, идеяны (!) басты орынға қойған концептуалды өнер туды.

  • Модернизм өнер тарихында бірінші болып өнердің барлық сфераларын қамтитын, діни, философиялық және өнертанушылық идеялардың синтезіне ұмтылды. Мысалы: (Р.Вагнер, С.Дягилев) мистика, христиандық және оккультивизм синтезінен біртұтас өнер туындатуға ұмтылыс.

  • Модернизмнің өнер теориясына өз тәртібін ендіру талпылыстарына қарамай, дәстүрлі бейнелеу өнері өзінің позицияларын сақтап қалды және бастапқыдағыдай орталық мәселе адам болып қала берді

Модернистік формалардың идеялық тұғырнамасы:


  • Ницше философиясы Фрейд және Юнг психоанализі, Хайдеггердің және Ясперстің экзистенциализміне негізделді: Бұл дүниеде ешбір үмітке орын жоқ адам өзінің өмірі тек бүгінгі күн екенін саналы ұғынуға тиіс. Ешбір «ертең» яғни адам келешегі деген жоқ. Ал «ертең» бола қалған күнде де ол онікі емес, артқы ұрпақтікі. Және ол ұрпақ үшін біздің ертеңіміз — олардың «бүгіні», «қазірі» болмақ. Сондықтан тек қазір тіршілік етіп, бүгінгі күнмен өмір сүріп, дәл бүгін әрекет ету қажет. Адам, әдетте, Абсурдпен кезіккенше ертеңгі күн мұқтажымен өмір сүреді. Ал Абсурд оның шындыққа, ақиқатқа көзін ашады. Адам өз жан-дүниесіне сәйкес келетін тәртіп нормалары мен әрекеттер жасап, қажет деп тапса дағдылы ортадан кетіп жалғыздықта күн кешуге тиіс (Сартр, Камю, Кафка).

Модернизм қүбылысының негізгі сипаты

1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет