Модульдік бірлік 1 Мемлекет және құқық
жүктеу/скачать 21,5 Kb.
|
11111-лекц
| Мемлекеттің сыртқы қызметі – халықаралық қатынастар саласына қатысты оның сыртқы саяси міндеттерін шешуді қамтамасыз ететін бағыттар. Сыртқы қызметтің түрлері: елдің қорғаныс, дипломатиялық халықаралық қатынастарды қамтиды.
Мемлекеттік аппарат – мемлекеттік міндеттерді шешу, оның қызметтерін іс жүзіне асыру мақсатында құрылған мемлекеттік органдардың, сондай-ақ билікті ұйымдастырушы және ұйымдастыру-мәжбүрлеу құралдарының жүйесі болып табылады. Мемлекет аппараты атқаратын қызметі мен өкілеттілігіне байланысты үш топқа бөлінеді: 1-топ, мемлекеттің заң шығарушы және өкілді органдары. (Парламент, жергілікті өкілді органдар); 2-топ, мемлекеттің атқарушы органдары – мемлекеттің Конституциялары мен заң талаптарын іс жүзіне асыру міндеті жүктелген органдар: Үкімет, министрліктер, т.б. органдар; 3-топ, құқық қорғау органдары: сот, прокуратура, ішкі істер органдары, әділет органдары. Мемлекеттің нысандары үш топқа жіктеледі: мемлекеттің басқару нысаны, құрылым нысаны, саяси жүйесі. Мемлекеттің басқару нысаны екіге бөлінеді: монархия және республика. Монархиялық басқару - мемлекеттік биліктің бір адам қолына шоғырлану нысаны, яғни биліктің мұрагерлік негізде атадан балаға қалуымен жүргізілуі. Республикалық басқару - бірнеше басқару органдар жүйесінің шектеулі мерзімге сайланбалы түрде жүзеге асырылуы нысаны. Республиканың үш түрі бар: Президенттік, Парламенттік және жартылай Президенттік немесе Парламенттік. Мемлекеттің құрылым нысаны үш түрге бөлінеді. Олар: Унитарлы - әкімшілік-аумақтық бөліністерге бөлініп құралған біртұтас мемлекет. Федерациялы - бірнеше мемлекеттік құрылымдардан құралған мемлекет. Конфедерация - бірнеше мемлекеттердің белгілі бір мақсатта біріккен одағы. Саяси жүйе – демократиялық және антидемократиялық болып жіктеледі. Құқық ұғымы екі үлкен мағынада түсіндіріледі: субъективті және объективті. Субьективті мағынада: құқық дегеніміз - тұлғалардың мүддесін қанағаттандыру мақсатында құқықтық нормалардың тұлғаларға берілген құқықтық мүмкіндіктері. Мұндай мүмкіндіктер құқықтық қатынастарға түсуші тұлғалардың мінез-құлқының шегін анықтайды. Мәселен: әрбір азаматтың оқып, білім алу құқығы. Обьективтік мағынада: құқық дегеніміз - жалпыға бірдей міндетті, мемлекет күшімен қамтамасыз етілетін, қоғамдық қатынастарды реттейтін, заңда және басқа да ресми құжаттарда анықталған құқықтық нормалардың жиынтығы. Құқықтың белгілері: Жүйелілігі – бірнеше бөлшектен тұратын жүйелі құбылыс. Мысалы: адамның өмірі мен денсаулығы табиғи құбылыстар. Нормативтік сипаты – құқықтың нормалары тұлғалардың іс-әрекетінің, мінез-құлықының үлгісі. Құқықтық норма қоғамдық қатынастарды қажетті арнаға бағыттап реттейді, ұйымдастырады, тұрақтандырады. Формальды анықтылығы – құқықтың мемлекетпен байланыстылығын көрсетеді, яғни құқықты құрайтын заңдарды, нормативтік актілерді жасайтын мемлекеттік органдар болып табылады. Ол заңдар ресми түрде қабылданған ережелер жиынтығын құрайды. Мемлекеттің күшіне сүйенуі – мемлекеттік органдар заңдардың жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді. Егер азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына қол сұғылса, мемлекет оларды қорғайды. Заң бұзғандар құқықтық жауапқа тартылады, мүмкіндігінше бұзылған құқық қалпына келтіріледі. Адамдардың еркін білдіруі – құқықтық нормалары азаматтардың еркін білдіреді, яғни мемлекеттік биліктің бірден бір бастауы – халық. Халық билікті тікелей еркін сайлау және өз билігін жүзеге асыруды мемлекеттік органдарға беру арқылы жүзеге асырады. Ол – халық үшін қызмет істейді. Құқықтың қайнар көздері болып құқықтың негізгі бастау, идеялары табылады. Құқықтың қайнар көздері: нормативтік құқықтық актілер, соттық прецеденттер(үлгілер), әдеп-ғұрып нормалары, құқықтық келісім-шарттар. жүктеу/скачать 21,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|