196 3-тарау. Белоктар
Күрделі убиквитин-байланыстырушы жүйе белоктарды таңбалауда
қолданылады
Клеткалар убиквитиннің нысана белоктарын қалай таңдайды? Бастапқы кезеңде убик-
витиннің карбоксильдік ұшы активтенуі тиіс. Активтену процесі
убиквитин-актива-
циялаушы ферменттің (Е1) АТФ гидролизінің энергиясын пайдалана отырып, убик-
витинді өзіне жоғары энергиялы тиоэфирлік байланыс көмегімен байланысқан кезде
орын алады. Келесі кезеңде Е1 активтелген убиквитинді
убиквитин-байланыстырушы
ферменттерге (Е2) береді. Өз кезегінде Е2 ферменттері
убиквитин лигазалары (Е3)
атты көмекші белоктармен байланыстырушы қызметін атқарады.
3.70-суретте
белоктардың протеосомалық деградациясын анықтайтын таңбалану
процесі көрсетілген. Убиквитин лигаза ферменті
дегрондар атты арнайы деградация
сигналдарымен байланысады да,
полиубиквитин тізбегінің нысана белоктың бүйір
тізбегіне жалғануын іске асыру үшін Е2 ферментіне көмектеседі. Осындай полиубик-
витин тізбегі, алғашында протеосомалық рецепторлармен танылады, сонан кейін барып
нысана белок ыдырауға жіберіледі. Ерекше Убиквитин лигазалардың ерекше түрлері
әртүрлі деградация сигналдарын таниды да, ферментті клеткаішілік белоктардың ерек-
ше жиынтықтарын ыдырауға бағыттайды.
Достарыңызбен бөлісу: