BipiHmi  суракгыц  жауабы  дайын,  eiciHmi  сурактыц

Жанд сапа, дащыл жол дегенде 6i3 Маркс пен Энгельстщ 
езекп эстетикалык, мэселелерд1 диалектикалык, жэне тарихи 
материализм тургысынан байыптаганын немесе Кене дэу1р- 
ден  Жаца дэу!рге  дейшп  ыкдым  гасырлар  бойындагы  сан 
сала  сез  енершщ  есу-ербу  сипаттарын  жацаша  топшы- 
лаганын  гана  айтьш  крйганымыз  жок,  Жаца  сапа,  дащыл 
жол дегенде 6i3 Маркс пен Энгельстщ ез тустарында еркен 
жайган букш буржуазиялык, енерд1 халыкдралык, жумысшы 
козгалысыныц  мшдеттерше  сэйкес  революциялык,  сьшга 
алып, болашак, социализм ушш курестер кезещндеп жумыс­
шы  табыныц  ез  эдебиетшщ  кдлыптасу  зандылыгын,  сол 
аркылы жалпы прогресшш эдебиеттщ даму жолдарын жаца­
ша белгшегенш айтьш, тэптшггеп тусивдрдгк.
Маркстщ де, Энгельстщ де ертеректе елец жазгандары, 
сез онер1мен  эжептэу1р  айналыскдндары,  философия мен 
публицистикага кешн кешкендер1 мэлш. Сондыкган болуга 
тшс, Маркс суреткерлис таланттьщ табигатын нэзж тусшген; 
докторлык  диссертациясында  (Демокрит  пен  Эпикур 
натурфилософияларына байланысты)  кетерген кене дуние 
енершщ эстетикалык проблемаларын ез алдына койганда, 
1842-1843  жылдардагы  публицистикалык  макал аларыньщ 
езшде  самодержавиенщ  эдебиетке  кысымын  сынап, 
творчествоньщ  бостандыгын  коргап,  шын  суреткерде  тек 
езше гана тэн жазу машыгы мен мэнер1 болуы шарт екенш 
атап керсеткен, сонымен 6ipre жазушыныц котам алдындагы 
жауапкершшшн айрыкдга ескерткен.
Маркстщ  кьфкьшшы  жылдардыц  6ipiHUii жартысында 
(1842-1844)  “Рейн” газетшде жарияланган макал аларыньщ 
эдебиет  гылымына  кажет  дэш  мен  мэш  оньщ  енер  мен 
дшда езекп байланыста деп келген езше дейшп “баки” Tyci- 
шктерда жокда шыгарып, жерден алые аспандагы элдекдлай 
булдыр,  булыщъф  б1рдецелерд1  булдырата  сырдац  уагыз- 
даган салкын дш мен жер уетшдеп ripi ем1рдщ акцкдт шын- 
дыгын,  асыл сырын,  аекдн  сулулыгын отты  сезгмге белеп, 
адамныц жанын теб1ренте суреттеген ыстык енер ешкдшан 
“езекп  байланыста”  болмаганын,  KepiciHuie,  эркашан 
антагонисттк кдйшылыкга болганын дэлелдеп, туешдгрушде 
жатыр. Дэл осы диалектикалык тусшйс, материалиетж кез- 
кдрас кейш — сол кыркыншы жыпдардьщ екшид жартысын- 
да  (1844-1848)  Маркс  пен  Энгельстщ  ri3e  косып,  6ipre 
калыптастырган  маркепк  философиясы  мен  социоло- 
гиясына непз,  маркетж эстетикасына  аркау болтан ед1.
Энгельстщ эстетикалык кезкдрастары езшщ мектептес 
жолдастарына жазган  хаттарында  (1838-1841)  н е м к т ц
77

кертартпа романтикгершщ “кыз мшез” кьипъщ стали сынау- 
дан басталады да, “Англиядагы жумысшы табыньщ жагдайы” 
(1845) атты ютабында пролетариаттьщ элеуметтгк-экономи - 
калыкжэне саяси хал-куйш жан-жакты зерттей келш, капи­
тал устемдт мен таптык кднауды гана жойып коймай, когам- 
ньщ буюл рухани туткдсын ез крлына ала алатын б1рден-б!р 
куд1регп куш 

жүктеу/скачать 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: