Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП



Pdf көрінісі
бет98/217
Дата24.11.2022
өлшемі12,37 Mb.
#52446
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   217
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

6ipiH -6ipi 
жоккд шыгару былай 
турсьш, 
Kepicimiie, 6ipiH-6ipi 
куптап, толыктырып жаткдн 
байлаулар. Ею 
niidp 
де нагыз шынайы шыгармадагы идея- 
лык-такырыптык непздщ курделшпн куеландырып тургандай.
Жэ, идеялык-такырыптык непздщ курделшп деген не?
Шындык — курдел1 болса, одан туган шыгарма да — 
курдет. Ошрдеп окигалар шым-шытырык болса, оны сурет- 
теген шыгарманьщ мазмуны да эр алуан. 
Tipm uiiK “ 6epi —  
бэр!мен, эркдйсысы эрб!р!мен уштасып” (Ленин), жалгасып 
жаткдн мэслелерге толы болса, суреткердщ ой езеп де 
6ipey 
емес, б1рнешеу. Демек, 
6ip 
эдеби шыгармада 
6ip 
гана 
такырып жэне 
6ip 
гана идея болуы шарт емес. Проза мен 
поэзияныц шагын турлершде, эрине, солай болуы мумюн. 
Ал келемги, кесек шыгармаларда
ecip ece 
орта немесе кец 
келемд1 эпикалык тур туындыларында 
6ip 
емес, бгрнеше 
такырып, 6ipHeuie идея болады. Булардыц эркдйсысын ез 
алдына белек — бутарлап экетш, жеке-жеке мэн, магына
160


беретки к езд ер де болады. “Рюи Блаздагы” - детгп 
Виктор Гюго, — философиялык,такырып — бюкке умтылган 
халызд адамдык такырып — эйедлд суйген еркек; драмалык, 
такырып — ханымга гашык малай” .
Бул арада В. Гюго езшщ 6ip пьесасындагы б!рнеше 
такырыптыц тек екеу-ушеуш атап отыр. Осы сеюлда б1рнеше 
такырып немесе бхрнеше идея келемд1 шыгармалардьщ 
кебшен кездеседь “Абай жолыньщ” тек бас жагын гана 
бажайлап кдрайыкщы. Окудан елге оралган шэкхрт Абай езш 
кдладан алып кдйткалы барган Байтас пен жорга Жумабайдан 
ок бойы алда теле жаткдн куш, даланьщ таза ауасын еркш 
ciMipe жугып, ракдттана cepnmin “кей-кейде езше таныс 
KexyftipiM 
мен Буратиген, Такырбулак сиякты коны- 
кудыкхардыц тус-тусына келгенде окдгау шыгып, астындагы 
жарау кула беспсш агызып-агызып алады” . Осы эпизодтьщ 
ез такырыбы (туган жер), ез идеясы (сагыныш) бар. Одан 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет