Монография «Елтаным баспасы»
жүктеу/скачать 14,19 Mb. Pdf көрінісі
|
Verstka (1)
| Аузына түсу ↓
1.Біреуге жем болу 2.Ойға сап ету. Өліп кете жаздау ↓ 1.сұғанақтық көрсету 2.кез-келген іске жан-тəнін салу 3.қатты ұялу 4.жақсы көру, өбектеу. 5.ашкөздік Мағына ортақтығы бір фразеологиялық тұлғадан көрінеді. Бейне- леу, сипаттау кезінде айтушы ауыспалы метафоралық мағына арқылы бірнеше көріністің суретін бір-ақ ауыз сөзбен жеткізе алады. Мұндай тіркес мағынасының сан түрлі мағыналық қырлары жалғаса туатын көп мағыналықтан жарыса туатын көп мағыналықтың ерекшеліктері бар. Олар: ◊ Жарыса туындаған көп мағыналықта алғашқы мағына соңғы мағынаға негіз бола алмайды. ◊ Жарыса туатын көп мағыналық үшін əр түрлі ситуация қажет. ◊ Тіркестер арасында ассоциациялық байланыс болғанымен, олардың семантикасында жалғаса туған мағына сияқты мағына жақындығы бол- майды. 189 ◊ Жа рыса туған көп мағыналықтың əрқайсысы тең дəрежеде дами- ды. ◊ Негізгі мағынадан алшақтап, мағыналық байланыс үзілсе омоним тіркестерге айналады. Қазақ тіліндегі көпмағыналы фразеологизмдердің лексика-семан- тикалық топтарын экстралингвистикалық факторлаға сүйене отырып, шартты түрде жүйелегенде төмендегі түрлерін айтуға болады. ü Адамдардың қалыптасқан дағдылы қасиеттері (мінез-құлқы, кəсіби ерекшеліктері) : бауы берік болу ↓ î жас балаға құтты болсын айту; î бір нəрсенің берік, мықты болуы; отқа май құю ↓ î ырым, салт; î дау-дамай, ұрыс-керісті өршіте түсу; құлқыны жаман ↓ î ниеті жаман, бұзық; î тамақсау, қомағай; î Этномəдени фразеологизмдер: жүктеу/скачать 14,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|