Монография «Елтаным баспасы»


сиреүлəй, дарыны коро тотоу «жержать  порох сухим», Əндрей



Pdf көрінісі
бет179/193
Дата06.01.2022
өлшемі14,19 Mb.
#16567
түріМонография
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   193
сиреүлəй, дарыны коро тотоу «жержать  порох сухим», Əндрей 
қазынасы, Əндрей əбете, əби патша заманында «при царе горохе» 
секілді  фразеологизмдер  тариха  кезеңдердің  тілдегі  көрінісі»  дейді. 
[Қалыбаева, 2009, 62 б.]. 
Негізінде Мамай түмен басы, Алтын Орданың талантты жəне жігерлі, 


229
саясаткері болған жылдары орыс княздықтарының алаауыздықтарын 
пайдаланып, оларды көп шапқыншылыққа ұшырытқаны тарихтан мəлім. 
1370 жылдары Алтын Орданың билеушісіне айналды. Орыс фразеоло-
гиясында бұл есім мен оған қатысты оқиғалар «Как Мамай прошел» 
 полнейший беспорядок, опустошение, разгром деген мағынада тұрақты 
тіркеске айналған. 
Қазақ фольклорында «Едігенің шөбересі Мамай батыр өлгенде анасы 
Қараүлек «Өлдің, Мамай, қор болдың!» дейтін жоқтауында: 
Артыңда қалған жас бала 
Қашан сендей болады?! 
Қырық ұл туса бір күнде, 
Орның қалай толады?! – деген өлең жолдары қалған екен.
Алтын Орда ханы болған тарихи тұлға ретінде Мамай есімі қазақ 
тіліндегі тарихи фразеологизмдерде кездеседі. Мысалы, халқымызда: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   193




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет