– сурет. Тұлға артерияларының таралуы

1 – тұлғаның негізгі магистральды артериясы (қолқа), 2 – мойынның, бастың, 

алдынғы аяқтың магистральды артериясы (бұғанаасты артериясы), 3 – артқы аяқтың еркі 

қозғалатын бөлімінің магистральды артериясы (сыртқы мықын артериясы), 4 – бұлшық 

еттерге арналған сегменттік артериялар (қабырғалараралық жəне бел артериялары), 5 – 

ішкі мүшелерге арналған артериялар, 6 – магистральды артериялардың бүйірлік 

тармақтары. 

орта  сұйық  ұлпаларын  қозғалысқа  келтіретін  орталық  мүше.  Ол  көкірек 

қуысында, екі өкпенің аралығында солға қарай ығыса орналасады. Жүректің 

пішіні конус тəрізді. Оның жоғарғы жүрек табаны (негізі) — basis cordis — 

бірінші  қабырғаның  орта  тұсында  немесе  иық  буынының  деңгейінде,  ал 

төменгі  жүрек  ұшы  (apex  cordis)  сол  жақтағы  5-6  -ншы  қабырғааралық 

кеңістікте, төссүйекке жақын орналасады. Жүректің алдыңғы дөңестеу жиегі 

үшінші,  артқы  жиегі  алтыншы  қабырғалар  бойымен  өтеді.  Жүрек  төрт 

бөлімнен  тұратын  етті-қуысты  мүше.  Оның  қабырғасы  үш:  ішкі  эндокард, 

ортаңғы  миокард,  сыртқы  эпикард  қабықтардан  құралған.  Жүректің  сыртқы 

бетіндегі  табанынан  ұшына  қарай  ұзынынан  өтетін  оң  жəне  сол  қарама-

қарсы  жақтарындағы  ұзынша  сайлар  (sulcus  longitudinale  dexter  et  sinister) 

мен сол сайлар тұсында орналасқан ішкі ет перде жүрек қуысын: оң жəне сол 

бөліктерге бөледі. Бүл бөліктер жоғарғы жүрекшелерден (atrium cordis) жəне 

төменгі 

қарыншалардан  (ven-triculus  cordis)  тұрады.  Жүрекшелер 

қабырғаларынан  сыртқа  қарай  қапшық  тəрізді  оң  жəне  сол  жүрекше 

жүрекше  мен  қарынша  қуыстары  бір-бірімен  өзара  оң  жəне  сол  жүрекше  -