Жеке басты қорғау құралдарын (ЖҚҚ) қолдану жұмысшыларға қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың қолайсыз әсерінің алдын алу шараларының бірі болып табылады. Осы факторлардың әсер ету қарқындылығын төмендету туралы мәселелерді шешуде мүмкіндігінше жеке басты қорғау құралдарынан бұрын ұжымдық қорғау әдістерін әрдайым алға қою керек.
Тиіміділік дәрежесіне қарай ЖҚҚ-ы жұмысшыларды қорғауға бағытталған шаралардың ішінде 4-ші орында тұрады:
технологиялық – зияндылықтардың түзілуін технологиялық үрдісті өзгерте отырып жою;
техникалық – зияндылықтардың өндірістік ортаға бөлінуіне кедергі келтіретін шаралар (жабдықтарды герметизациялау, үрдістерді механизациялау және автоматизациялау және т.б.);
3. санитарлы-техникалық – зиянды факторларды өндірістік ортадан алып тастау немесе олардың әсерін рұқсат етілген деңгейлерге дейін төмендету (желдендіру және басқалары).
12.4.011-87 «ЕҚСЖ. Жұмысшыларды қорғау заттары. Жіктелуі» МЕСТ-на сай барлық ЖҚЗ-ын тағайындалуы бойынша келесі кластарға бөледі:
оқшаулаушы костюмдер (пневмокостюмдер,
су оқшаулағыш костюмдер, скафандрлар);
тыныс алу мүшелерін қорғау заттары (противогаздар, респираторлар, пневмомаскалар);
арнайы қорғау киімі (комбинезондар, жартылай комбинезондар, күртешелер, шалбарлар, костюмдер, шапандар, жартылай шапандар, шалғыштар, кеудешелер, жеңдер);
аяқты қорғау заттары (етіктер, батфорттар, жартылай етіктер, бәтеңкелер, жартылай бәтеңкелер, туфлилер, галоштар, ботылар, бахилдер);
қолды қорғау заттары (биалайлар, саусақты қолғаптар);
басты қорғау заттары (каскалар, дулығалар, дулыға асты киімдер,
құлақшындар, береттер, қалпақтар);
бетті қорғау заттары (қорғаныс маскалары және қалқандар);
көзді қорғау заттары (қорғаныстық көзілдіріктер);
есту мүшесін қорғау заттары (шуға қарсы дулығалар, құлақшалар, тығындар);
биіктен құлаудан қорғайтын және басқа да қорғау заттары (қорғаныстық белбеулер, диэлектрлі кілемшелер, қолдық қармауыштар мен манипулятолар, тізеліктер, иықтықтар); қорғаныстық дерматологиялық заттар (жуғыш пасталары, кремдер, мазьдар);
