Н. Ш. Чернышевский мұраларын оқып таныс болған, Батыс Еуропа әдебиетінен Гете, Дж. Байрон
жүктеу/скачать 3,44 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- "ӘБУҒАЛИСИНА"
| ӘБЕТОВ Ғали Темірболатұлы (7.2.1922. Солт. Қазақстан обл. Совет ауд., Қарағайлы а. -
18.2.1976. Алматы) -ғалым. филол, ғыл. кандидаты (1960). ҚазҰПУ-ды бітірген (1942). Тіл және әдебиет ин-тында. 1945 - 1961 ж. кіші ғыл. қызметкер. 1961 - 76 ж. Әдебиет және өнер ин-тында аға ғыл. қызметкер болып жұмыс істеген.. ӘБЗЕЙІТ Мәлікұлы. Абдолзейім (1898. Алматы обл. Іле ауд. Жетіген а. - 1971.сонда) - ақын, жыршы, діндар. "Ер Әжібай" атты жинағы жарық көрген (1997). "Рысқұл", "Тұрар", "Масанчи" сияқты дастандары Орт. ғыл. кітапхананың сирек қолжазбалар қорында сақтаулы. ӘБУБӘКІР Боранқұлұлы. Кердері Әбубәкір (1861. Бат. Қазақстан өңірі. Теректі мекені - 1903. Ақтөбе обл. Алға ауд. Жабасай қорымы) - ақын. Ә. шығармалары қазан төңкерісіне дейін "Әдебиет қазақия" деген атпен екі дүркін жарияланған (1902. 1905). Өлең, толғаулары ел арасына кең тараған. Онда заман, адам, дін, өнер, ғылым, әдет-ғұрып, имандылық, жақсы мінез туралы тебіренеді. Ә-дің қара-қалпақ ақындары Құлымбетпен, әлім Қожахметпен, ноғай Нұрыммен айтыстары бар. Ақынның "Кердері Әбубәкір шежіресі", "Алты алаш шежіресі" аталатын жыр-шежірелерінің де танымдық мәні зор. Ә. өлең толғаулары" Үш ғасыр жырлайды" (1965), "Бес ғасыр жырлайды" (1985. 1989) жинақтарыңда жарияланған. "Қазағым" аталатын жеке жыр жинағы 1993 жылы жарық көрген. "ӘБУҒАЛИСИНА" - шығыс аңыздарының желісіне құрылған дастан. Бас кейіпкері - аш-Шейх ар-Раис Абд әл-Хұсайын ибн Абдаллах ибн Сина (980 - 1037). Дастанның Қазан төңкерісіне дейін кітап болып басылған нұсқалары: "Әбуғалисина қиссасы" (1981 ж. Қазанда басылған. Шығарушы Қ.Насыри. татар тілінде, көлемі 116 бет.); "Әбуғалисина" (1886 ж. Қазанда қазақ тілінде Ж.Елшібайұлы бастырған. көлемі 56-бет); "Қисса-и Абулхарис" (1893 ж. К.Шаһмарданұлы Қазанда 16 бет көлемде араб әрпінде бастырған); Қисса-и Халвафауруш (1898 ж. Қазанда "Сұлу жігіт туралы" деген атпен басылған); Ганжғина-и хик-мет Әбуғалисина" (1901, 1903 ж. С.Шарафуддинұлы 115 бет көлеммен Қазанда араб әрпінде қара сөзбен бастырып шығарған). Сол сияқты "Ә" дастанының мынадай қолжазба нүұсқалары да бар: "Ганжғи-на-и хикмет Әбуғалисина" (1940 ж. Х.Байысов тапсырған. Араб әрпінде. көлемі 56 бет); "Әбуғалисина -Әбілхарис" (А.Әмірүлы 1936 ж.араб әрпінде жазып тапсырған); "Әбуға-лисина" (көлемі 68 бет. жинаушылар Ж. мен А.Шорманұлынан. 1895 ж. Ғ.Мұсабаев алып тапсырған); "Әбу-ғалисин,. Әбілхарис" (Қ.Баймағанбетов нұсқасы). Жырлаған Қ.Баймағамбетов (1895 - 1973) "Әбуғалисина, Әбілхарис" дастаны көптомдық "қазақ халық әдебиеті" сериясының "Дастандар" кітабының 2-томына енген. жүктеу/скачать 3,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|