Пайдаланылған әдебиеттер мен деректер тізімі

341 
ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ҰЛТТЫҚ ИДЕЯ МЕН САНАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
Марқабаева А. М., тарих магистрі 
Абданбаева А. А. 
Нұр-Сұлтан қаласы Назарбаев Зияткерлік мектебі 
Жаhандану күшейген сайын ұлттық идеяны қалыптастыру маңыздылығы арта түседі. Бұл 
идея болашағымызға бағдар болып, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсаттарға жетелеуі тиіс. Ұлттық 
идея-ұлттың және мемлекеттің мұраты болуы аса маңызды. 
Мәңгілік ел идеясы- тәуелсіздік пен азаттықтың рухымен сабақтасады. Оның тарихы 5-
ғасырдан астам уақытты қамтиды. Ол әлем елдерімен терезесі тең қатынас жасау, Мәңгілік ел 
ұғымынан туған жерге деген шексіз сүйіспеншілік, құрмет пен жасампаздық рухындағы 
патриоттық тәрбие бастау алады. Болашақ ұрпақ бұл идеяны тек ұрандатумен ғана шектелмеу 
қажет екендігін түсінуі тиіс. Ұлттық идеяда жер тұтастығы жатқанын сіңіріп, мәңгілік 
таусылмайтын қуат көзіне айналдыру қажет [1]. 
Мысалы, Американдықтар тәуелсіздіктің мәнін түсінетін халық. АҚШ-тың күшті 
мемлекетке айналуына негіз болған құндылық-азаматтарының ұлттық мүддені қамтамасыз етуге 
бағытталған ынта-жігері. Американдықтар отаншылдық сезімге адал халық. Осылайша 
американдықтар 
дүниежүзінде 
барлық 
салалар 
бойынша 
басымдық 
көрсетуде. 
Американдықтардың осындай жетістіктерге қолжеткізу құпиясы: 
1. Өз азаматтарының өзге елдер азаматтарынан ерекше екендігіне сендіру және сену. 
2.Отбасы-қасиетті шаңырақ, оны мемлекет қорғайды және қолдайды. 
3.Ұлтына қарамастан бәрі тең.
4. Америка-ұлы ел 
5. Американың досы да, жауы да жоқ, Америкада мәңгілік ұлттық мүдделер ғана бар. 
А.Линкольннің «Сен маған мемлекет не береді деп ойлама, керісінше менің америка үшін 
қандай пайдам тиеді деп ойла» тұжырымының рөлі зор. АҚШ-та патриот болмау опасыздықпен 
тең. Ондай адам сөгіс алмаса да отандастарымен қатынас жасауы қиындайды. Яғни бесіктен 
бастап ұрпақ санасына сіңіреді. АҚШ-тық индивидуализмнің іргетасы- жеке табыс- іс-әрекетке 
дайын тұру-өз күшіне сену. Олардың түсінігінше мемлекеттің басты қызметі- индивидтің 
дербестігі мен тәуелсіздігін жүзеге асыруға қажетті барлық жағдайларды жасау. Сондықтан әрбір 
американдық азамат мемлекетті қорғауды өзінің өмірін, құқықтары мен бостандықтарын 
қорғаумен бірдей деңгейге қояды. Мектепте сабақтар еліне ант берумен басталады. 
Ұлыбритания да бұл мәселені басты орынға қояды. У.Черчильдің « Британияның тұрақты 
жаулары мен тұрақты достары жоқ, тек тұрақты мүдделері бар» ,-деген сөздері бұған дәлел болып 
табылады 
1879 ж. Жапон императоры Мэйдзи «Білім берудің ұлы мақсаты» атты заңында: Адамдар 
ең алдымен өз бойына рухани байлықты жинап, моральдық ұстанымды мінез-құлық дағдысына 
айналдыруы керек. Содан кейін ғана әртүрлі мамандықты игеру үшін білім қажет»,-деп атап 
көрсеткен. Қазіргі уақытта Жапондық мектептер ұлттық рухты таратады, қажетті моральдық 
қасиеттерді қалыптастырады, ұлттық сипаттағы дәстүрлік қасиеттерді дамытады [1]. 
Яғни қазіргі уақытта азаматтарының патриотизмі жоғары деңгейдегі елдер дүниежүзіне 
өздерін мойындатып отыр. Қазіргі уақытта дамыған елдер қатарындағы Германия, Жапония, 
Ұлыбритания, Түркия мемлекеттерінің баласы жас күнінен «елім, ұлтым» деп өседі. Есейген соң 
барлық білімі мен дағдысын мемлекетіне жұмсайды.
Елбасы мұндай ұғымның көптеген елдерде бар екендігін атап өтіп, жапондар күншығыс 
еліміз, қытайлықтар аспан асты еліміз, кәрістер таңғы шық еліміз, орыстар Великая Русь деп 
санайтындығын мысалға келтірді. Бұл атау еліміздің географиялық ерекшелігіне сипаттама ғана 
емес, бұл халқымыздың кеңпейіл дархандығының, мемлекеттік күш-қуатының, айрықша 
мәртебесі мен Тәуелсіздігінің айнымас бір нышаны ретінде қабылдануға тиіс [1]. 

342 
Қазақстанның мүмкіндігі мен әлеуеті зор. Сондықтан мемлекет азаматтарын патриоттық 
рухпен, ұлттық мүдделерімізді қамтамасыз ету жолында әрбір қазақстандық аянбай күш-жігерін 
қолдануы тиіс. Үшінші жаңғырудың мақсаты- әлемнің дамыған 30 елінің қатарына кіру, Яғни , 
«бәсекеге қабілеттілік», «ұлттық бірегейлікті сақтау», «білімнің салтанат құруы», 

жүктеу/скачать 3,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: