Жобалау  технологиясын  қолданудағы

24

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

Жобалап  оқытудың  артық шы лық-

тары. Білім алу шылардың логикалық дә ре  -

жеде ойлау арқылы, өз күштері мен мүм кін-

ші лік теріне деген сенімдерінің артуы, жоба-

мен  жұмыс  жасау  негізінде  алған  білімінің 

нә ти жесін көрсетуі және өздеріне артылған 

жау ап кершілікті сезіне алуы.

Нәти жесінде, берілетін білім сапасы арта-

ды.  Соны мен  қатар,даму  деңгейі  әр  түрлі 

бі лім герлердің  мүмкіншіліктері  мен  өзара 

ын ты мақтасу  арқылы  қарым-қатынас  түсу 

сияқ ты іс-әрекет шеберлігіжетіледі. 

Жобалау әдісінің басты идеясы: оқыту-

шы лар  мен  ата-аналардың  көмегі  арқылы 

ба  ла лардың  танымдық  қызығушылығын 

ба рын ша  дамыту  және  де  өз  беттерінше  өз 

білімдерін  дұрыстап  ақпараттық  кеңістікте 

жөн таба білу және сыни ойлауын жетілдіру 

болып табылады.

Бастауыш кезеңінде оқушылардың ең -

бе гін  бағалауда,  мақтау-мадақтау  ере же-

ле рін сақтау дұрыс бағытта болғаны жөн. 

«Мақтаудың  ережелері.  Бастауыш  сы нып 

оқушыларын  мадақтау  ережелері  тұл ғаның 

жас  ерекшелігі  мен  психикасын  ес кері ліп 

жасалған.  Дәстүрлі  мақтау,  яғни,  «сен  үл-

гі лі  оқушысың,  сабақтан  қалмай,  жақ  сы 

оқи сың»  секілді  мақтау  түрлері  бала лар-

дың  қай  жағынан  мықты  екенін,  нені  жөн-

деу керектігін түсіндірмейді. Мақтауда бір -

неше оқушыны сабаққа жақсы үлгерімі үшін 

мадақтау,  қалған  оқушылардың  оқуға  тал-

пынысы ескерілмей, оқығанын жоққа шыға-

ру  мен  бірдей  болады.  Жалпы  мадақтау  ісі 

қа  ра   пайымды  бола  тұра,  өте  жауапкерлі  іс. 

Ма    дақ шектен тыс әсіреге айналып кетпей, 

орын    сыз кем де болмауы керек. Санамен са -

р  ап    талмаған әсіре мадақ баланы бұзады. Сол 

се бепті, мадақтаудың психологиялық қыр

 

ла-

ры мен оның салдарын ескерген жөн:

1.Мадақ-марапат сырттай көзге түсіп, әй -

г і лену  ниетімен  емес,  мақтаушы  мұғалім 

мен мара  патталушы оқушының, яғни, екі та-

р  ап тың бірдей жан дүниелік қалауы мен қа-

был   дауынан болуы шарт.

2. Мадақтау арқылы тәрбиеленушіні бас-

қа балаларға қарсы қойып алмауды да ойлас-

тыр ған жөн. Сондықтан, тек табысқа жеткен 

оқ у шыны  ғана  мақтап  шектелместен,  шын 

ықы ласымен  еңбектенген,  өз  ісіне  адалдық 

таны татындардың бәріне де жылы лебіз, ма-

дақ сөзді аянбаған жөн.

3.Сондықтан,  мұғалім  оқушыны  белгілі 

бір  қасиеті,  шеберлігі  үшін  мақтау  керек. 

Мысалы,  оқушыны  «Сен  өте  зерек,  бай қа-

ғыш сың, сурет салуға қабілеттісің, тез ұғып 

ала сың» деген сияқты бағалау түрін дегі мақ-

тау сөз дерімен білдіруге болады. Ал, үнемі 

бір  оқу шыны  мақтау,  қалған  оқушылардың 

эмо  ционалды психикасына әсер етіп, са бақ-

қа  деген  ынтасын,  өзіне  деген  сенімін  жо-

ғал  тады.  Оны  болдырмау  үшін  мақтау  ере-

жесіне сай оқушылардың қабілетіне сай таң-

дау лы сөздерді қолдану керек»[1]. 

Мектептегі оқу - бала өміріндегі әр түрлі 

жүк  темесі бар ең маңызды кезеңге жататы-

нын ескерсек, 1 сынып оқушыларындағы 

әлеу  меттік  -психологиялық  өзгерістер  - 

жа ңа қарым-қатынастар, жаңа міндеттер, 

«оқу шының»  жаңа  әлеуметтік  рөлінің 

терең дігі түсінікті. Ендеше, жобалап оқыту 

тех нологиясын мектеп табалдырығын жаңа 

ат тап отырған бүлдіршіндерге пайдалану те-

рең ізденісті қажет ететін дүние. Оқушы бо-

лу баланы саналы түрде өзінің орнын, мұға-

лім нің позициясын, қарым-қатынастағы бел -

гіленген ара қашықтықты, осы қарым-қаты-

нас  тар  құрылатын  ережелерді  талап  етеді. 

Мұн да баланың мектепке бейімделуінің бір-

ін ші  кезеңінде  баланы  жалықтырып  алмай, 

қай та терең ізденіске қызығушылық арқылы 

бе йім деу жағында біз зерттеп отырған жоба-

лап оқы ту мәселесін орнымен қолдану қажет. 

Бастауыш мектептегі жобалау әдісін қол -

дану  негізгі  мектептегі  жобалау  жұмыс та-

ры ның  даму  негіздерін  қалайды.  Сонымен 

қа тар, оқушылар жобалау жұмысының негі-

зін  ойы  мен  іске  асыру,  шешім  қабылдау, 

нәти же  шығару  деп  таниды.  Жобалау  жұ-

мыс  тары  сабақтан  тыс  жүргізіліп,  пәндік 

тұр ғы  сынан да шығып кетеді. Осының нә ти -

жесінде  оқушылар  арасындағы  және  мұға-

лім дермен  қарым-қатынасы  өзгереді.  Жо-

ба  лау жұмыстарының нәтижесін алдын-ала 

25

МҰҒАЛІМГЕ АРНАЛҒАН

бі л меген соң, баға идея, оның іске ас уы, жо-

б а    лау  нәтижелерінің  практикалық  қол дан-

а нуы  және  де  ынтаға  қойылады.  Жобалау 

жұ м  ы сына  қойылған  баға  арқылы  оқушы 

өзі  не  баға  беріп,  өзін  көп  жақтардан  тани 

бас  тайды. Бірақ жобалау жұмысының нақты 

жүр  гі зілуі үшін мектеп мұғалімдерінің бар-

лы  ғ ының жұмысы керек. Жобалау жұмысын 

жүр  гізу үшін уақыт, лаборатория, шеберха-

на,  кітап  ханада  өзіндік  жұмыс  жүргізуге 

мүм  кін дік,  топпен  жиналып  консультация 

алу үшін уақыт бөлу керек.

2. Негізгі орта мектеп мазмұнында жо-

ба   лап  оқыту  технологиясын  жүзеге  асы-

ру  дың жолдары

Елбасы  Н.Ә.Назарбаев  өзінің  «Ұлт  жос-

пар ының  «100  нақты  қадам»  бағ дар ла масы 

[1]  ая сында,  жет кіншек  ұрпаққа  ғы лым мен 

шұғыл данудың  дағдыларын  қалып тас ты  р-

у дың  жүйесін  құру  керектігін  міндет  етіп 

қоюына  байланысты,  қазақстандық  білім 

беру жүйесіне оқушылардың қызы ғу шы лық 

ынтасын  дамыту,  өз  бетімен  жұ м ыс  тарын 

жүргізу  арқылы  білімдерін  жетіл ді ру,  ақ-

параттық  бағдарлау  біліктілігін  қа лып  тас-

ты ру  және  сыни  тұрғыдан  ойлау  қабілетін 

арт тыру ар қы лы, болашақта әр түрлі жағ дая-

ттарда, кез келген қоғамдық ортада өзін-өзі 

көр сете білуге бейімдеу қажеттігі өзекті мә-

се  леге айналуда.

Жалпы, мектепте білім берудің тиісті дең-

гей  лерінің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті 

біл ім  беру  стан дарттарына[2]  сай,  жалпы 

бі лім  беру  бағдарына,  оқытудың  мақсаты 

мен маз мұнына[3] негізделген, жақсы нәти-

же  лерге  же ту  кепіл дігін  беретін  оқытуды 

көз  дейтіні айқын. Бұл жерде тек қана жан-

жа қ ты білім беріпқана алып қоймай, кәсіби 

бі л ік тілікке жете лейтін, өздігінен кез келген 

мә селені шешуге және өмірдің небір күр делі 

сә тін де  ұтымды  жол  таба  алуға  бейім деу-

мен қам  тамасыз ететін оқутың бірі – жоба-

лап оқы ту тех но логиясы болып отыр. Жоб-

а лау  әре кетінде  оқушылардың  өзгермелі 

өмір лік  жағдаяттарға  бейімделуін,  қажетті 

бі л і м ді  өз  бетінше  ала  білу,  практикада  ту-

ын    дап  отыратын  мәселелерді  шеше  білу 

қа  бі  леттерін  шешуге  мүмкіндік  беретін  та-

ным   дық  белсенділік  артықшылықтарға  ие. 

Жобалап  оқыту  –  қазақстандық  білім  бе ру 

жүйесінде  жаңалық  емес.  Тұтастай,  то л-

ық қанды  мәнінде  болмаса  да,  кейбір  жеке-

леген  элементтері  жалпы  орта  білім  бе-

ру  үдерісінде,  бастауыш  сыныптан  бас тап 

жоғары сыныпқа дейінгі аралықта қол да ны-

лу да. Сонымен қатар, жоғары оқу орын дар-

ын  да  ғылыми  және  күрделі  түрде  жобалап 

оқы ту технологиясы ұтымды жүзеге асыры-

лып та келеді.

Қазақстан  Республикасының  Орта  білім 

бе ру дің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта 

бі лім  беру)  мемлекеттік  жалпыға  міндетті 

стан дартында (ҚР МЖБС-2012) көрсетілген 

2-ші тарауындағы «Білім мазмұнына қойы-

ла тын талаптарға» сәйкес, оқушыға жобалап 

оқы ту арқылы берілетін білім:

-  Негізгі орта білім берудің жалпы білім 

беретін  оқу  бағдарламаларындағы  ғылым 

жүйе  сінің  базалық  негіздерін  меңгертуге 

және  олар дың  бойында  тұлғааралық,  этно-

са  р а лық қатынастың жоғары мәдениетін қа-

лып  тастыруға,  жеке  тұлға  ретінде  өзін-өзі 

би  леуіне  және  кәсіптік  бағдарлануына  ба-

ғыт талады (ҚР МЖБС-2012, 10-шы бөлі мін-

де көрсетілген).

-  Базистік ғылым негіздерін меңгертуін, 

жо ғ ары  рухани-адамгершілік  мәдениетінің 

қа лып тасуын, бейіналды дайындықтың іске 

асы ры луын  қамтамасыз  етеді  (ҚР  МЖБС-

2012, 11-ші бөлімінде көрсетілген).

Бұл  күндері  жобалап  оқыту  технология-

сы  еліміздегі  негізгі  орта  білім  мазмұнын 

құ р айтын  жеті  білім  саласында:  «Тіл  және 

әде биет»,  «Математика  және  инфор ма ти-

ка», «Жара тылыстану», «Адам және қо ғам», 

«Өнер», «Технология», «Дене шын ық  тыру» 

(ҚР  МЖБС-2012,  12-ші  бөлімінде  кө р -

сетілген) және өзге де қосымша пәндер ая  -

сында толық тай болмаса да, кейбір эле мент-

тері  қол  даныста  жүр.  Соңғы  тәжі ри белер 

көр  сеткіші бойынша жобалап оқыту әдісін, 

әсіресе, негізгі орта мек теп тің 5-9 сыныптар-

ын  да жүргізгенде тиім  ді нәтижеге қол жет-

кі зе тін бо ламыз. Өйт кені, 5-сыныпта оқу шы 

26

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

әлеу  меттік-пси хо  ло гиялық  жағ дайының  да-

муы өз геріп, ай на  ла сындағы қоршаған ор та -

мен, адам дар мен қарым-қатынас жасай бас -

тай  тын  кезі.  Соны мен  қатар,  әртүрлі  өнер 

са  ласы мен техникалық құрал-жабдықтарға 

де ген қызығушылықтары арта бастайды. Сол 

се бепті де, 5-7 сынып буындарында жобалап 

оқы ту кезінде топпен жұмыс жасау арқылы 

адам дармен байланысқа түсуге, түрлі жоба-

м ен  жұмыс  істеуге  қызығушылықпен  қар-

ай ды.  8-9  сынып  оқушыларына  жүргізуде 

де  өзін дік  ерекшеліктері  болады.  Өйткені, 

8-9-сын ыптарда  бейінді  дайындаудың  ал-

дың ғы  кезеңі,  яғни,  оқушылар  өздігінен 

бо ла шақ  мамандығын  таңдайтын  кезең  бо-

лып  есеп теледі.  Жобамен  жұмыс  барысын-

да  бел гілі  бір  мәселелерді  шешу  негізінде 

бо ла шақта  өзі  қалайтын  мамандық  са ла -

сын  анықтай  алады.  Жобалап  оқыту  әді сін 

8-9-сыныптарда  оқытудың  тағы  бір  ар тық-

шы лығы,  бастауыш  және  негізгі  мектептен 

ал ған білімін жүйелеп, қортындылап, пән а-

ра лық жоба кезінде оқушылар пәндерді бір-

ік  тіру арқылы өздеріне қажетті білім алуды 

үй ренеді. 

Негізгі орта мектепте жобалап оқыту 

технологиясын  қолданудың  негізгі  мақ са­

ты – оқу шылардың қызығушылық ынтасын 

да   мыту,  өз  бетімен  жұмыстарын  жүргізу 

ар  қы лы  білімдерін  жетілдіру,  ақпараттық 

бағ дарлау  біліктілігін  қалыптастырып,  сы-

ни  тұрғыдан  ойлау  қабілетін  арттыру.  Осы 

ар қылы  әр  оқушыны  болашақта  түрлі  жағ-

да  я ттарда,  кез  келген  қоғамдық  ортада 

өзін-өзі  көрсете  білуге  бейімдеу.  Жобалап 

оқы   ту кезінде оқушылар жоба бойын ша сұ -

рақ  әртүрлі  әдіс-тәсілдер  арқылы  бала ның 

ал дына жан-жақты мақсат қойып, сын тұр-

ғы  сынан  ойлап  шешуге  итермелейді.  Яғ ни, 

жо  балап оқытудың бұл элементі сын тұр ғы-

сы  нан ойлау әдісін қолданады. 

Негізгі орта мектептің 5-7 сынып (ин вар-

и  а нттың)  оқушыларында  белсенді  қызы ғу-

шы   лық  және  танымдық  қалыптасу  кезеңі, 

ал 8-9-сын ыптар – бағдаралды кезең болып 

бөлі  неді. Осы кезеңге сәйкес жобалап оқы-

ту тех 

 

нологиясы аясында берілетін тап сыр-

ма  лардың барлығы қабылдау қабілетіне сай 

жа с алуы тиіс.

Яғни,  Қазақстан  Республикасының  Ор та 

бі  л ім бе р у

  

дің (бастауыш, негізгі ор та, жа л  пы 

орта  білім  беру)  мемлекеттік  жал  пыға  мін-

детті стандартында (ҚР МЖБС-2012) көр се-

тіл  ген  4-тарауындағы  «Білім  алушылардың 

дай ындық дең гейіне қойылатын талап тарын-

да ғы» үш аспектісіндегі «Жүйелік-әрекеттік 

нә  ти желері» бөліміне сәйкес, оқушылардың 

бойында:

1)  ғылыми  ақпаратты  талдай,  өңдей, 

жи нақ тай және қолдана білу;

2)  адамзат  қоғамының  өркендеуі  үшін 

ғы лыми  жет істіктерді  пайдалану  аясы  мен 

ғы лым негіздері бойынша жүйелі білімін;

3)  таным,  жобалау,  құрастыру,  зерттеу 

және шы ғар машылықпен қолдану әдістерін;

4)  заманауи  ақпараттық-коммуни ка ция-

лық тех нологияларды меңгеру;

5)  жоғары  деңгейдегі  коммуникативтік 

қа бі  леттілігі мен көптілді мәдениеттілік құ-

зы  реттіліктері қалыптасады. 

Бұл  құзіреттіліктер  нәтижелері  оқу шы-

ның пән дік олимпиадалар, таңдау курстары, 

шы ғар машылық  оқу  жобалары,  сондай-ақ, 

зерт теу жұмыстарының басқа да түрлері бо-

йын ша қол жеткізген жетістіктерімен анық-

та лып, оның портфолиосына жинақталатын 

болады.

Сонымен,  жобалап  оқыту  технология-

сын  не гізгі  орта  мектепте  қолдануда,  оқу-

шы лардың  бойында  жобалап  оқыту  кез-

ін де  құр бы-құрдастары,  қоршаған  орта-

мен  тү рлі  қарым-қатынастық  байланысқа 

түсу  машығын  қалыптастырып;  белгілі  бір 

күрделі  және  кезектен  тыс  қойылған  мә се -

лелерді шешу негізінде болашақта өзі қал ай-

тын ма мандық саласын анықтай алуын; бас-

та уыш және негізгі мектептен алған білімін 

жү  йе леп,  қортындылап,  пәнаралық  жоба 

кезі нде  пәндерді  біріктіру  арқылы  өздеріне 

қа жетті  білім  алуды  үйрену  мақсатына  қол 

жет кіземіз.

Жобалап оқыту технологиясы түрлі әдіс

-

тер  эле   ментінен  құралғандықтан,  күрделі 

мін     деттер  мен  кезеңдерден,  зерттеулерден 

27

МҰҒАЛІМГЕ АРНАЛҒАН

тұ  р  а ды.  Басқа  әдістерден  ерекшелігі  жо ба 

бо     й ын ша оқушы нақты бір нәтижеге, өн ім-

ге қол жеткізетін болады. Сонымен, оқу шы -

ларға дайын өнімді қабылдайтын ғана емес, 

өз бетімен ізденетін, дербес іс-әрекет жа  сай 

алатын тұлға ретінде қарау – жобалау тех  но -

логиясының негізі болып табылады. Нақ  ты 

тақырып  төңірегінде  оқушы  алдына  әр  ке-

з еңде мақсат қойып, сол мақсатқа қол жет  -

кізудегі іс-әрекеті анықталады. Егер де, оқу  -

шы жоба тақырыбын дұрыс таң дай оты рып, 

жоспарлай  білсе,  оны  дұрыс  орын дай  ал са 

–  ол  болашаққа  дұрыс  тұлға  бо л ып  қалып-

та сады  деген  сөз.  Әртүрлі  жағ дая т тар ды 

дұр ыс шешім қабылдай отырып, неше түр -

лі адам дармен тіл табыса отырып, кез кел  ген 

ор та да  дұрыс  бағыт-бағдар  алатын  бо лады. 

Де мек, жобаның тиімділігі көзбен кө ріп, құ-

лақ пен естіп, оны есте сақтай оты рып, оқу-

шыны ізденіске іскерлік пен таным дық ын -

таға,  шығармашылық  қабілетті  же тіл  ді ру 

арқылы түрлі мәселелерді шеше бі лу  ге, тап-

қыр лыққа, жаңа ғылыми ізденіске же те леуде 

жа тыр. 

Негізгі  орта  мектепте  жобалап  оқыту 

әдісінің  іске  асыру  шарттары.  Мәселенің 

бо луы.  Қысқа  мерзімді  немесе  мини-жо ба-

лар  1-2  сабақтықамтитын  кішігірім  мәс е-

ле   лерге  арналып  өткізіледі.  Орта  мерзімді 

жо  балар (макро-жоба) сабақтан тыс жұ мыс -

тарда  (үйірмелер,факультативтер,  эл лек  -

тивті курстар) жүзеге асады. Ұзақ мер зім ді 

жобаоқытылып  жатқан  пәндердің  та қы ры-

бы мен сәйкес келуі мүмкін, алайда мек теп  те 

те р е ңінен  оқытылмайтын  материалдар  қа р-

ас тырылады.

1 . Жоспарлау. Мұғалім жобаның мақ  сат-

та рын және тапсырманы шешудіңжолдарын 

аны қ  тауға жәрдемдеседі. Жобаға қаты су шы -

лардысыныптағы оқушылардың са н ы на қа -

рай 3 адамнан 5 адамға дейін топқа бө л е  ді. 

Әрбір  топ  ішіндегілерін  идея  ген ер ато ры, 

пре  зентатор,дизайнер,  сыншы,  эн ци кло пе-

дия шы,  хатшы  және  т.б.  рөлдерді  таға йын-

дайды.

2 . Ақпа ратты іздеу. Жобада ғаламтор ма-

ңыз ды  рөлдерді  атқарады.Өйткені,  ақпарат 

кө зін ғаламтордан алып, оны жоба мақсатына 

қа райөңдейді. Мұғалім әрбір топтың тапқан 

ақ параттарын дұрыстығынқадағалайды.

3 . Жұмыстың қорытындысы. Оқушы жи-

нал  ған ақпаратты талдап қорытынды жаса-

уы  тиіс.  Мұғалім  ғылыми  кеңесші  ретінде 

рөл ат қарады. Жоба арқылы жасалған өнім 

қол данған әдісіне қарай, орнына қарай түрлі 

бол уы мүмкін. Егер теориялық мәселе болса, 

нақ ты оның шешу жолдары, ал тәжірибелік 

бол са нақты нәтижемен көрсетілуі керек. 

4 . 5-6 сынып оқушыларына пәннен өткен 

та қы рыптарда ертегі немесе детективті оқи-

ғаға  шығарма  жазу  тапсырмасын  беру  ар-

қылы жобалап оқыту технологиясын қол да-

н у ға болады. 

5 .  8-9  сынып  оқушылардына  күнделікті 

өм ір де мәселенің шешімін табатын, әлеу мет-

тік жағ дайға зерттеу жүргізілетін жобал арды 

ұсы  нады. Мәселен, математика пәні бойын-

ша жоба ұсынатын болсақ, оқушыларға ад-

ам ның бір айлық күнкөріс мөлшерін анық-

тау ға тапсырма беріледі. Оқушылар адамның 

өмір сүруі үшін қажет ететін тамақ, тұрмыс 

ша ру ашылығына керек заттар, коммуналды 

қыз меттерге кететін жалпы суммасын есеп-

теп шығарады.

6 .Жалпы жобаның нәтижесі реферат, эссе, 

элек тронды жұмыс, математикалық модель, 

му ль темедиалық өнім, презентациялық есеп 

бо лып табылады.

7 . Жобаны бағалау. Әрбір жобаның орын-

да  лу тәрбіне қарай балл беріліп, 85 баллдан 

жо  ғары «өте жақсы», 65-тен 80 жалға дейінгі 

«жақ сы», 50-ден 65 баллға дейін «қана ғат та-

на рлық», 60 баллдан төмен болса қайта жа-

са лу ын талап етеді. 

Негізгі  сыныптарда  жобалау  техноло­

гия сын қол дану келесі ережелер мен прин­

цип  терге сүйенеді:

1 . Командада жетекші болмайды, барлығы 

тең құқылы.

2 . Команда бір-бірімен жарыспайды.

3 . Команданың барлық мүшесі жоба тап-

сыр масын  бірігіп  орындау  барысында,  бір-

бірі мен қарым-қатынсақа түскені үшін қана-

ғат   танарлықтай сезімде болуы қажет.

28

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

4 .Әрқайсысы өз-өзіне сенімділіктен қана-

ғат   танатындай нәтижеге жетуі керек.

5 .  Барлығы  белсенді  түрде  ат  салысып, 

ор тақ іске өз үлестерін қосуы тиіс.

6 . Орындалып жатқан жоба тапсыр масы-

ның ақыр ғы шешіміне барлық команда мү-

ше   лері жауапты болады.

Негізгі орта мектепте жобалап оқыту 

тех нологиясын сабақта қолдану жолдары 

тө мен дегідей бірнешеге бөлінеді.

Ғылыми жоба.Ғылыми жоба болуы үшін, 

ғы  л ым ның  осы  саласындағы  фактілерді, 

оқи  ғаларды, құбылыстарды және жеке, бұр-

ын мәлім болмаған жақтарын жариялай тын -

дай бағыт болуы тиіс. Практикалық тап  сыр-

ма л арды  шешуде  жаңалық  еңгізетін  ап  па-

ра ттар,  модельдер  мен  аспаптардың  ко н  с  т-

рук циясын  ұсынатын,  мектептегі  экс пери-

мент  терді,  өндірістік  үрдістердің  ұтым ды 

пай   далануын  жетілдіруге  қатысатын,  әлеу-

мет тік-экономикалық  мәселелерді  ше шу ге 

ба   ғы тталатын  экономикалық-  заңды  не гіз-

де месі бар компьютерлік модельдер мен жо-

ба лар  болуы  міндетті.  Ғылыми  жобалар да 

бұ р ын қарал ған және қорғалған жобаларды 

таң  далмайды. 

Шығармашылық  жоба:  әдетте  қаты су

   -

шы ларда  ор тақ  іс-әрекеттерінің  дай ын  дал-

ған  құр ылымы  болмайды.  Бұл  бала лар  дың 

үл гілер  мен  пішімдер  жасау,  әңгі  ме  лер  құ-

р ас    тыру,  тақ пақтар,  ойдан  шы ға   рыл ған 

ке й і пкерлері  бар  әңгімелер.  Нәти жесінде 

ба   л алар  музыкалық  ертегі  дра  м аластыру, 

сто л  үстілік  театры  арқылы  әң гі мелер  ой-

лап  табу,  кейіпкерлер  дайындау,  ата-аналар 

мен  ба лаларға  қойылым  көр сету  мен  сах-

на ластырылған,  суреттелген  диа фильм дер-

дің  фильмотекасын  жасау,  альбом  диз ай ны 

көр месі. Шы ғармашылық жобаларда та биғи 

және  құн сыз  материалдарды  пай дал ан ған 

жөн.

жүктеу/скачать 4,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: