Неліктен І карл мен ІІ осман шексіз монарх бола алмады?



Дата23.11.2022
өлшемі3,48 Mb.
#51927
түріСабақ
Байланысты:
2-сабақ. Өнеркәсіп төңкерісі әлемді қалай өзгертті


Нұр-Сұлтан қаласы білім беруді жаңғырту
орталығы
Сабақ тақырыбы:
Өнеркәсіп төңкерісі әлемді қалай өзгертті?
Сабақ мақсаты
7.4.1.1 себеп-салдарды анықтау арқылы Еуропадағы феодалдық құрылыстан капиталистік шаруашылыққа (мануфактура, фабрика) өту процесін түсіндіру;
7.1.1.2 мануфактура, фабрикалардың пайда болуы мен жалдамалы жұмысшы табының қалыптасуы арасындағы байланысты анықтау;
Сенің меңгеретінің
- мануфактура, фабрикалардың пайда болуы мен өнеркәсіп төңкерісінің алғышарттары және дамуы жайлы мәлімет аласыңдар.
7 сынып
Дүниежүзі
тарихы


Ой қозғау
Өнеркәсіп төңкерісі дегеніміз не?
Өнеркәсіп төңкерісі - әлеуметтік және экономикалық саяси өзгерістер жүйесі
Өнеркәсіп төңкерісі –қол еңбегіне негізделген мануфактурадан ірі машиналы өндіріске өтуі.

Аграрлық және өнеркәсіп төңкерістері


ХҮІ –ХҮІІ ғғ Англияда жер иеленуші шаруалар жойылып барлық жер лендлордтардың қолында болды. Олар жерді жерінен айырылған және ақыға жалданып жұмыс істеуге келісетін шаруалардың еңбегін пайдаланатын фермерлер мен кәсіпкерлерге жалға берді.
Аграрлық
төңкерістері
Өнеркәсіп
төңкерістері
ХҮІІІ ғ аяғында Еуропаның бір қатар елдерінің өнеркәсібінде мануфактуралық кезеңнен өндірістің фабрикалық жүйесіне көшу басталды. Бұл кезең өнеркәсіп төңкерісі деп аталды.

Англиядағы өнеркәсіп революциясының алғышарттары


Ағылшын буржуазиялық революциясы
Географиялық қолайлы орналасуы
Өнертапқыштық ойдың дамуына қолайлы жағдайлардың жасалуы

Өнеркәсіп төңкерісінің дамуы


1733 ж
1738 ж
Р. Аркрайт адамның қатысуынсыз жіп иіретін машина жасады.

Өнеркәсіп төңкерісінің дамуы


1767 жылы ағаш шебері Хейс су дөңгелегінің қозғалысқа келтіріетін және жоғары өнімділігімен ерекшеленген жіп иіру машинасын жасап шығарды.
1771 жылы Ричард Аркрайт алғашқы жіп иіру фабрикасын ашты.

1765ж


1767 жылы ағаш шебері Хейс
су дөңгелегінің қозғалысқа келтіретін және жоғары өнімділігімен ерекшеленген жіп иіру машинасын жасап шығарды.
1771 жылы Ричард Аркрайт алғашқы жіп иіру фабрикасын ашты.
Джеймс Уатт бу машинасын ойлап тауып оны жетілдірді. Өнеркәсіп орындарының өзендер қуатына тәуелділігі жойылды.

ЛУДДАШЫЛАР ӘРЕКЕТІ

ХIХ ғасырдың басында Англия экономикасы дамыған мемлекет болды.

1811 жылы Англияда сауда мен кәсіпорындарда халықтың

44% жұмыс істеді.

Еңбекшілердің жағдайы өте ауыр болды. Өздерінің бақытсыздығын машинадан көрген жұмысшылар машиналарды қирата бастады.

Бұл қозғалыс машинаны бірінші болып қиратқан жұмысшы Лудданың атымен, луддашылар қозғалысы деп аталды.

1.Өнеркәсіп термині 17 ғасырдан бастап еңді.

2.Англиядағы өнеркәсіп «жабық есік» саясаты бойынша жүргізілді

3.«Дженни» атауы өндірістік тоқымаға қойылған.

4. Өнеркәсіптік төңкеріс Англияға экономикалық өзгеріс әкелді


1тапсырма. «Ия, жоқ» әдісі.
\ Жоқ\
\Жоқ \
\ Иә \
\ Иә \
2 ТАПСЫРМА
Кестеде берілген тоқыма өндірісіндегі өнертабыстардың хронологиясы мен авторларын анықтаңыз

?

?


?

?

Р. Аркрайт


Механикалық жіп иіру машинасы

1767 ж
Хейс

Джон Кей шұға тоқығанда өздігінен қозғалатын қайықша ойлап тапты.
1738 ж Адамның қатысуынсыз жіп иіретін машина жасады.
Су дөңгелегінің қозғалысқа келтірілетін жіп иіру мәшинесі

1733ж
1765 ж Джеймс Харгривс жасап шығарды
  • 1765 ж. Глазго университетінде бу машинасын ойлап тапқан өнертапқышты көрсетіңіз.
    • Р.Аркрайт
    • Д.Уатт
  • Англиядағы өнеркәсіп төңкерісі басталуының алғашқы көрінісін көрсетіңіз.
    • Есептеуіш машинасын ойлап табу
    • Жұмыс машинасын ойлап табу
  • Алғашқы фабриканы ашқан адамды белгілеңіз.
    • Р. Аркрайт
    • Д.Харгривс

3 тапсырма. Шағын тест тапсырмасы

Қорытынды

Өнеркәсіп төңкерісі жаңа буржуазиялық қоғамның экономикалық іргесін қалап берді. Ағылшын өнертабыстары басқа да елдерге жылдам енді. Қоғамда екі негізгі тап –буржуазия мен өнеркәсіп пролетариаты қалыптасты. Мануфактурадан ірі машиналы индустрияға көшу өндірістің тех базасына ғана емес сондай-ақ қоғамдық қатынастар жүйесінде де түбегейлі өзгерістер енгізді. Өндірістің жетекші салаларында ірі машиналы өндірісті баянды ету өндіргіш күштердің онан әрі тезірек өркендеуіне материалдық алғы шарттар жасады. Өндірістің қоғамдық сипаты мен иемденудің жеке меншиктік формасы арасындағы қайшылықтың тереңдеуі артық өндірудің дүркін-дүркін дағдарысын дүниеге келтірді. Машиналы индустрияның өсуімен фабрика жұмысшыларының саны артты.



Үйге тапсырма


Капитализмнің мануфактуралық даму сатысынан фабрикалық даму сатысына өтудің барлық алғышарттарын жазыңдар.


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет