Альдегидтермен кетондар Альдегидтер - молекулаларында карбонил тобы бар органикалық заттар сутегі атомымен және көмірсутек радикалымен байланысты. Альдегидтердің жалпы формуласы:
Ең қарапайым альдегид формальдегидте көмірсутек радикалының рөлін екінші сутегі атомы атқарады:
Молекулаларында карбонил тобы екі көмірсутек радикалымен байланысқан органикалық заттарды кетондар деп атайды.
Кетондардың жалпы формуласы:
Кетондардың карбонил тобы деп аталады кето тобы. Қарапайым кетон ацетонда карбонил тобы екі метил радикалымен байланысқан:
Номенклатура және изомерия
Альдегид тобымен байланысты көмірсутек радикалының құрылымына байланысты лимитті, қанықпаған, хош иісті, гетероциклді және басқа альдегидтер бөлінеді:
IUPAC номенклатурасына сәйкес қаныққан альдегидтердің атаулары қосымшаның көмегімен молекуладағы көміртегі атомдарының саны бірдей алкандар атауынан алынған -ал.Мысалға:
Негізгі тізбектің көміртек атомдарының нөмірленуі альдегид тобының көміртек атомынан басталады. Сондықтан альдегид тобы әрдайым бірінші көміртек атомында орналасады және оның орнын көрсетудің қажеті жоқ.
Жүйелі номенклатурамен қатар, кеңінен қолданылатын альдегидтердің тривиальды атаулары да қолданылады. Бұл атаулар, әдетте, альдегидтерге сәйкес келетін карбон қышқылы атауларынан алынған.
Жүйелік номенклатура бойынша кетондардың атауы үшін кето тобы жұрнақпен белгіленеді -ол және карбонил тобының көміртегі нөмірін көрсететін сан (нөмірлеу кето тобына жақын тізбектің соңынан басталуы керек). Мысалға:
Альдегидтер үшін құрылымдық изомерияның тек бір түрі тән - көміртек қаңқасының изомериясы, бұтаналдан болуы мүмкін, ал кетондар үшін - карбонил тобының орналасуының изомериясы. Сонымен қатар, олар классаралық изомериямен (пропанал және пропанон) сипатталады.