Нұр-сұлтан қаласы әкімідігінің

Қысқасы, генетикалық тұрғыдан өзгертілген өнімдер туралы, оның адам ағзасына әсері жөнінде нақты ғылыми дәлелденген байлам болмайынша, ГМО тақырыбы күмәнді болып қала бермек. (393 сөз)

1. Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз

   
   

1. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар пайдалы.

   
   

2. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар зиянды.

   
   

3. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдарға қатысты зерттеулер көп.

   
   

4. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдарға қатысты зерттеулер аз.

   
   

5. ГМО тағамдар 12 млрд адамды асырай алады.

   
   

2. ГМО-ның пайда болуына себепкер болған ауқымды мәселе

   
   

1. Адамзаттың азық-түлік тапшылығына ұшырау қаупі.

   
   

2. Әр түрлі организмдердің ДНК-ларының араласа алуы.

   
   

3. Камбала балығының генін қосып қызанақ өндіруге болғаны.

   
   

4. Гендік инженерия саласының ашылуы.

   
   

5. ДНҚ-ның молекулалық құрылымының ашылуы.

   
   

3. Үшінші азатжолдағы ойға сәйкес келетін азатжолды көрсетіңіз

   
   

1. 1
   

2. 2
   

3. 4
   

4. 5
   

5. 6
   

4. Суыққа төзімді өсімдіктер ойлап шығаруға бастама болған тәсіл.
   

1. Генетикалық материалдың дамуына ДНҚ жауапты болғаны.

   
   

2. Генетикалық материалдың ұрпақтан-ұрпаққа берілуі.

   
   

3. Жануарлар мен өсімдіктерді будандастыруға болатыны.

   
   

4. Өсімдіктерге пестицидтер қосыла бастағаны.

   
   

5. Өсіп жатқан астықты бірнеше есеге көбейтуге болатыны.

   
   

5. «Қайсыбіреулер гендік модификацияланған азық-түлік ісік ауруларын туғызады, ағзаны зақымдайды, генді бұзады, иммунитетті

   
   

төмендетеді деп айтады. Дегенмен адамның гені тамаққа бола бұзыла салатындай оңай нәрсе емес» сөйлемдеріндегі ой бір-бірін(е)...

1. байланыстырады

   
   

2. нақтылайды

   
   

3. қарама-қайшы

   
   

4. толықтырады

   
   

5. түсіндіреді

   
   

6. Бесінші азатжолға сәйкес тұжырым

   
   

1. ГМО-ның пайда болғанына жарты ғасырдан асты.

   
   

2. ГМО-ны жеткіншектер тағамына қоспауға кеңес береді.

   
   

3. ГМО-ға шынайы баға беру үшін уақыт қажет.

   
   

4. ГМО қосылған тағамдарды сатуға рұқсат жоқ.

   
   

5. ГМО-ның шынайы пайдасын анықтау – уақыт еншісінде.

   
   

7. «ГМО қайдан келді?» сұрағына тікелей жауабы бар азатжол

   
   

1. Бірінші азатжол

   
   

2. Екінші азатжол

   
   

3. Үшінші азатжол

   
   

4. Төртінші азатжол

   
   

5. Бесінші азатжол

   
   

8. Берілген сөйлемдердің қайсысы автордың мәселеге қатысты жеке көзқарасын білдіреді?

   
   

1. Демек, алдағы уақытта күллі адамзат азық-түлік тапшылығын тартады деген сөз.

   
   

2. Қайсыбіреулер гендік модификацияланған азық-түлік ісік ауруларын туғызады, ағзаны зақымдайды, генді бұзады, иммунитетті төмендетеді деп айтады.

   
   

3. Генетикалық тұрғыдан өзгертілген өнімдер туралы, оның адам ағзасына әсері жөнінде нақты ғылыми дәлелденген байлам болмайынша, ГМО тақырыбы күмәнді болып қала бермек.

   
   

1. Тек біріншісі

   
   

2. Тек екіншісі

   
   

3. Тек үшіншісі

   
   

4. Барлығы дұрыс

   
   

5. Барлығы теріс

   
   

9. Берілген сөйлемнің түрін анықтаңыз: «Кейін астықты бірнеше есеге көбейтуге, тағамды молайтуға қолданыла бастады»

   
   

1. Бірыңғай толықтауышы бар жай сөйлем.

   
   

2. Бірыңғай баяндауышы бар жай сөйлем.

   
   

3. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем.

   
   

4. Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем.

   
   

5. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем.

   
   

9. Берілген мәтіннің стилі мен жанрын анықтаңыз.

   
   

1. ауызекі сөйлеу стилі, әңгіме

   
   

2. ғылыми стиль, баяндама

   
   

3. көркем әдебиет стилі, диалог

   
   

4. публицистикалық стиль, мақала

   
   

5. ресми ісқағаз стилі, хабарлама