Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw

Келісімді өкілдіктін негізіне не тапсырманың азаматтык 
келісімшарты не сотта істі жүргізу үшін өкишін өкілеттш ту- 
ынлайтын еңбек ш арты болуы мүмкін. Соттағы келісімді 
өкілдеріне: адвокаттар, заң кеңесшілері және кәсіпорыннын, 
үйымдар мен мекемелердш өзге де жүмысшылары осы заңды 
түлғалардын істері бойынша; өзге бірлесе катысушылардын тап- 
сыруы бойынша бірлесе катысушылардын бірі; пакты іс бо­
йынша өкіл болуға соттың рүксат еткен түлғалары жатады. 
Келісімді өкілдердін арасында көбірек тарағаны адвокаттардын, 
зан кенесш ілерінін, занды нысандардың кызметкерлерінін 
катысуы. Дегенмен де азаматтык сот ісінде өзгелердін істерін 
сотта жүрпзетін адвокаттык монополия дегенді аныктайтын бап 
жок. Бүған тікелей занда тыйым салынғандардан баска кез кел- 
ген түлга тараптардан немесе үшінші түлғадан тапсырма алуға 
күкылы, ал кез келген сатынын соты өкілеттікті тексергеннен 
кеиш оган іске катысуға рұксат етуге міндетті.
К,оғамдык өкілдік дегеніміз өз үйымдарының, сондай-ак 
күкыктары мен мүдаелерін осы үйымдар корғайтын өзге аза- 
маттардың істері бойынша когамдык үйымдардын өкілеттеген 
өкілі. Өкілдіктің негізіне занга және өз жаргысына сәйкес өз 
мүшелеріне (кәсіподактар, шыгармашылык кәсіптеп түлгалар 
одағы) заңды көмек көрсетуге міндетп когамдык үйымга кіру 
факттсі жатады.
Міндетті өкілдік мыналарга бөлінеді:
— өкілетпк ортасы занмен аныкталатын занды өкідшк;
- бүл өкіддіктер үсынып отырган занды түлганын мәртебесін 
аныктайтын жарі ылармен және ережелермен аныкталатын жар- 
ғылык өкілдік.
Занды өкілдер (К.Р АІЖ К, 63-бап). Заңды өкілдер өкілдж 
үсынып отыргандардың атынан соган тиеселі заңмен карасты- 
рылган шектеулері бар барлык іс-жүрпзу әрекеттерін жүрпзеді. 
Өздерінін камкорына алынган түлгалардын күкыктары мен 
мүдделерін жаксы коріауы үшін заішы өкілдерге сотта істі 
жүрпзуді өзге өкілге тапсыруына тыйым салынбайды.
Занды өкілдік толыктай іс-әрекетке кабілетсіз азаматтар мен 
жартылай және шектеулі түрде іс-әрекетке кабілеттер үшін 
карастырылтан.
Іс-әрекетке кабілетсіз азаматтардын, толыктай іс-әрекетке 
кабілеттіліп ж о к түлгатардын немесе іс-әрекетке кабілетпктері 
шектеулі і үліаларлын күкыктарын, бостандыктары мен занды
72

мүдлелерш сотга өздершің өкілеттіктерін растайтын күжатта- 
ры бар олардың ата-аналары, асырап алушылары немесе кам- 
корлыкка алушылары корғайды.
Белгіленген тәртіппен хабар-ошарсыз кеткен деп танылгак 
азамат катысуга тшсті сот ісіне оның өкілі ретінде хабар-ошар­
сыз кеткен адамнын мүлкш камкорлыкка алған түлға каты- 
сады.
Кдйтыс болтан адамнын немесе белгіленген тәртіппен олді 
деп хабарланган адамның мүрагері катысуға тиісті іс бойынша 
егер де мүрагерлікп әлі ешкім кабыддамған болса, мүрагерлік 
мүлікті күзету мен баскару үшін тағайындалған сактаушы не­
месе камкоршы сотта мүрагердін өкілі ретінде катыса алады. 
Занды өкілдіктін негізіне: мысалы, баланын белгіленген тәр- 
тшпен аныкталтан және тіркелген шығу тегінің дереп («Неке 
және отбасы туралы» КР Заны, 46-бап); белпленген тәртіппен 
аныкталған және тіркелген асырап алу дереп («Неке және от­
басы туралы» КР Заңы 76-77-бап); камкорлыкка алуды таға- 
йындау туралы әкімшілік актісі («Неке және отбасы туралы» 
КР Заңы 1 0 0 -118-баптар) жатады.
Іс бойынша занды өкілдерге ата-аналар, асырап алушылар 
және камкорына алушылар жатады. Мемлекетпк немесе коғам- 
дык мекемелердеп камкорлыкка алынған түлғаларлың занды 
өкілдері кызметі осы мекемелердщ әкімшіліктеріне жүктелген. 
(«Неке және отбасы туралы» КР Заңы 108-бап). Мүндай жағ- 
дайларда сотта занды өкіл ретінде тиісті мекеменщ басшысы 
немесе тағайындадган жүмысшысы бола алады.

жүктеу/скачать 12,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: