Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw
§ 3. Өкілдін соттағы өкілдігі және оларды рәеімдеу тәртібі
жүктеу/скачать 12,05 Mb. Pdf көрінісі
|
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2
§ 3. Өкілдін соттағы өкілдігі және оларды рәеімдеу тәртібі Күкыктык әдебиетте өкілдін өкілдіктері жалпы және арнайы болып бөлінеді. Жадпы өкілдіктер жарлыкты іс-әрекеттерді жасайтын күкығы жок күкык өкілінж жиынтығынан түрады. Жалпы өкілеттікті жүзеге асыру арнайы күжаттауды кажет етпейді. Өкіддш жалпы өкілегпктеріне мынадай күкыктар жатады: — өкілдер іс материаддарымен танысады; — іс материалдарының үзіңділерін алу; — көшірмелерін түсіру; — пронеске катысушыларға карсылык білдіру; — дәлелдер үсыну; 73 — дәлелдерді зертгеуге катысу; — іске катысушы түлғаларға, куәгерлерге, сарапшыларға сұрактар кою; — өтінімдер беру; — сот талкылау барысында барлык туындаған сауалдар бо- йынша тужырымлар мен ой-пш рлерін айту; — іске катысушы түлгалардын өтінімдеріне, түжырымдары мен ой-пікірлеріне карсылык бщшру және баскалары. Сотта істі жүрпзуге жалпы өкілегпктер өкілге барлык іс ж үрпзу әрекеттерін жасау күкьныны береді. Арнайы өкілетпктер өкиішн жарлыкты іс-әрекетгер жасау кұкы ғы ны ң ж иы нты ктары нан түрады. Сотта іс жүргізуге өкілетті өкілге өкілдікті берушінін атынан талап кою арызына кол коюдан баска барлык іс жүрпзу әрекеттерін жасау күкыгын береді. Өкілдщ арнайы өкілеттш КР А ІЖ К -н ің 61-бабында карастырылған: — істі аралык соттарга беру; — талап кою арызының талаптарынан толыктай немесе жар- тылай бас тарту; — талап кою арызыпдағы талаптарды мойындау; — талап кою арызының такырыбын немесе непзін өзгерту; — бейбіт келісім жасау; — өкілетпкп өзге түлгага беру (сенімді беру); — сот каулысына шағымдану; — сот каулысынын мәжбүрлі түрде орындалуын талап ету; — тиісті мүлікті немесе акшаны алу. КР АІЖ К-нін 61-бабында аталған іс-әрекеттерді орындауға өкіддін өкілеттіп өкілдікті беру адамнын сенімхатыңда арнайы карастырылуы тиіс, өйтпеген жагдайда өкілдің оларды жасауға күкысы жок екендігін ескеру кажет. Істі өзге органдарга, ара лык соттарга карауга беру, сот шешіміне шағымдану немесе істі өзге түлғага ж үргізуге сеніп тапсы рум ен байланысты іс- әрекеттерді жасау күкыгы осылай күжатталуы тиіс. Бүл іс-өре- кеттер де арнайы өкілеттіктер бойынша жасалуы мүмкін. Өкілдін өкілетпгін күжаттау (КР А ІЖ К 62-бап). Тараптар өкілінің өкілеттігі тиісті түрде күжатталуы тиіс. Азаматтардың берген сенімхаттарын сенім берушінін жүмыс істейтін немесе оки ты н кәсіп оры н д ары , м екем елер мен үйымдар, сенім беруш інш түргылыкты жері бойынша түргын-үй пандалану мекемесі, емделіп жатхан емхана окімшілігі, егер де сеніп тап- сырушы аскери адам болатын болса тиісп әскери бөлімше және 74 түрмеде жаткан аэаматтын түрме әкімшілігінін де растаулары да мүмкін. Өкілдін өкілетпп өкілдікті үсынып озырган адамның ерек- ше сенімхатымен күжатталады. ҚР АІЖК-нін62-бабында кара- стырылган күкыктыкжарлыкты іс-әрекетгерді жасау үшін ерек- ше сенімхат немесе сешмхатта ерекше келісім болуымен күжат- талуы кажет. Кей жагдайларда өкіддің өкілетпгі сот отырысынын хатта- масына енгізілген өкілдік беруш інш ауызша мәлімдеуімен күжатталуы да мүмкш. Қоргаушынын (адвокаттың) істі жүргізуге өкілеттігі заң кеңесіши немесе адвокаттык кенсенін ордерімен расталады, ал олардың өз қызметтерін жүргізуі коргаушы мен клиент арасын- дағы жеке келісімшартпен расталады. Котамдык өкілдердін өкілетпктері де осылай накты іс бойынша тиісті кәсіподак не месе өзге когамдык мекемеге өкілдік ету тапсырылған күжат- тармен расталады. Заң кеңесшісішн өкілеттш жалпы және бір регпк сенімхат- пен расталады. Күкыкты жарлыктык іс-әрекеттерді жасауға өкілеттік арнайы келісімді талап етеді. Мекеме кызметкерлері әдетте істі жүргізуге бір реттік сенімхат береді. Іс-әрекетке кабілетсіздердін (ата-аналар, асырап алушылар, камкорға алушылар) занды өкілдерінш өкілетіктері арнайы күжаттауды кажет етпейді. Оларға занды өкіл екендіктерін рас- тайтын күжаттарын (төлкұжат, туу туралы немесе асырап ал- ғаааығы туралы куәлік, камкорлыкка алгандыгы туралы куәлік) көрсету жеткілікті. Егер де заңды өкіл істі жүрпзуді өзге адам- ға сеніп тапсыратын болса, онда ол оған өз атынан сенімхат береді. Қүкыктык әдебиетте сешмхаттың үш түрі бар: бір регпк, арнайы және жалпы. Бір регпк сенімхатты сеніп тапсырушы бір сотта бір азамат- тык іс бойынша өкіл ретінде катысу үшін береді. Арнайы сенімхатты сеніп тапсырушы соттың барлык саты- сында өкіл болып қатысу үшін береді. Жалпы сенімхатты сеніп тапсырушы барлык сот мекеме- лерінде барлык азаматтык сот істерінде өкіл болып катысу үшін береді. Сенімхаттын жарамды мерзімі үш жьишан аспауы тиіс. Егер де сенімхаттын мерзімі көрсетілмесе, берілген күннен бастап бір жылға жарамды болып табылады. Күні белгиіенбей берілген сенімхат жарамсыз (КР АК. 168-бап, 2-бөлік). 75 |