) Журналист – оқырман
Журналистер – оқырмандар кеңестік дәуірде
публицистер, философтар мен лингвистер
оппозициядағы коммуниканттарды қабылдау
стереотиптері туралы жазған. Л.М. Майданова
баспасөз теориясының біріне сүйене отырып,
тоталитарлық кезеңдегі журналист пен оқырман
арасындағы қарым-қатынасты былай сипаттайды:
«Осылайша, даналық иесі [журналист] мен
кемелдікке ұмтылған шәкірт [оқырман] біршама
тартымды көрінді. екі сұхбаттасушының бейнесі:
білімді және білгісі келетін».
Біздің заманымызда журналист пен оқырманның
қарым-қатынасы өзгерді: қазір оқырман «өзін
қызықтыратын ақпаратты сатып алушы», ал
журналист «мұндай ақпаратты жеткізуші»
[Майданова, 83]. Ал егер журналист пен оқырман
арасында жиі қақтығыс туындайтынын ескерсек,
онда айыпталушы тарап әдетте журналист болады,
онда журналистің – оқырманның семантикалық
қарама-қайшылығы әртүрлі ойлау стереотиптерін
көрсете алатыны анық. және оқырманның орташа
күнделікті сана-сезімі тұрғысынан журналист теріс
коннотацияларға жиі ие болады: әділетсіздік,
үстірттік, арсыздық, арамдық, т.б. Бұл, атап айтқанда,
журналистің, журналистің менсінбейтін, жақында
қалыптасқан есімдерінде көрінеді. . Ср: «Кейде
қылмыскерлер емес, журналистер халықтың басты
жауы сияқты әсер қалдырады» (Ф.Незнанский,
Бірінші нұсқа).
Винокур ережесі.
Рокки= зат есім тас + суф. IST (қарқындылық мәні,
көп) = көптеген тастардан тұрады.
Мұғалім= негізгі етістік үйрету + суф. ДЕНЕ (бет
мағынасы) = үйрететін адам.
Қызару= негізгі адж. қызыл + суф. E (болу мәні) =
қызылға айналады.
Сөйлеу= етістік. сөйлеу + діни қызметкер FOR
(бастаудың мәні) = сөйлесуді бастау.
Ескертулер:
Мысалы:
Жану = тауларжәне + суф. enj (e) = жану етістігіндегі
дерексіз әрекет.
Кабина = ысқылауол + суф. k (a) = hack етістігіндегі
дерексіз әрекет.
Жүгіру = бежевый+ нөл суф. = жүгіру етістігіндегі
дерексіз әрекет
Мысалы:
Жарықтық = жарқын iy + суф. омыртқа = жарқын сын
есімге сәйкес дерексіз атрибут
Қаттылық = салқыно + суф. шығу (a) = салқын сын
есімге сәйкес дерексіз атрибут
Мысалы:
Мектеп = мектептер a + суф. n = мектепке
байланысты
орыс = Россия + суф. ck = орыс
Мысалы:
Бос- борпылдақ, ұсақталған, кеуекті
Кездейсоқ- күтпеген жерден, кездейсоқ, байқаусызда
Қайнату үшін- жинақтау
Мысалы:
Жолбарыс- мысықтар тұқымдасының жыртқыш
сүтқоректісі, көлемі өте үлкен, терісі жолақ.
* Бұл жағдайда ұғымды анықтауға жеткілікті
белгілер саны мәселесі туындайды.
Достарыңызбен бөлісу: |