Өнім барлық қызығушылыр, мұқтаждықтарын өтеушілер үшін, тұтынушылар үшін керек,
Өзгерген жағдайларға бейімделе алама? (яғни кәсіпкерлердің еркіндігі).
Кәсіпкер болғандықтан қандайда жағдай болмасын бәріне дайын болған жөн. Амал табылмаған жағдайда қандай өзгеріс болсада соған көніп, бейімделе алуы керек болады.
1.Экономикалық жүйе және оның түрлері. Экономикалық жүйе – бұл экономикалық процестер жиынтығы, ол қалыптасқан мүліктік қатынастар мен ұйымдық түрлер негізінде қоғамда жүзеге асады.
Экономикалық жүйе ұйымдастыру бойынша екіге бөлінеді:
Жабық экономикалық жүйе
Ашық экономикалық жүйе
Меншік қатынастарының формалары бойынша:
Дәстүрлі жүйе ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр мен салт бойынша қатынастар қалыптасады.
Өндіріс, бөлу және айырбас дәстүр, салтқа негізделеді.
Өндірістің дамуы мен әлеуметтік – экономикалық даму ең нашар деңгейде.
Техникалық прогресс шектеулі.
Халық санының дамуы өнеркәсіп өндірісінің өсуі деңгейінен тұрақты түрде артып отырады.
Сыртқы қаржылық қарыз өте күрделі.
Мемлекет пен қарулы күштердің ролі өте жоғары.
Әкімшілік әміршілік экономика орталықтанған жоспарлау арқылы барлық ресурстар мен өндіріс факторлары мемлекеттің қолында болып, мемлекеттік меншіктің үстемділігі жүргізіледі
• Өндіріс құралдарына мемлекеттік меншік.
• Экономикада орталықтанған жоспарлау.
• Өндірушілердің монополист ретінде көрінуі.
• Орталықталынған ресурстар қоры.
• Өндіріс нәтижесіне деген әрбір өндіріске қатысушының жеке ынталығының болмауы.
Нарықтық экономикаменшікке, бәсекеге негізделеді.
• Өндірістік өнімдер мен ресурстарға жеке меншіктін болуы.
• Халық шаруашылығын (экономиканы) еркін бәсекеге негізделген
• нарықтық механизм арқылы реттеу мен басқару.
• Қоғамда өз өнімдерін еркін сата алатын дербес өндірушілер мен өнімдерді таңдау арқылы еркін сатып ала алатын тутынушылардың болуы.