Об особенностях преподавания основ наук в общеобразовательных организациях Республики Казахстан в 2013-2014 учебном году



Pdf көрінісі
бет8/11
Дата03.03.2017
өлшемі0,82 Mb.
#6783
түріИнструктивно-методическое письмо
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Черчение
Предмет  «Черчение»  является  в  школьном  курсе  уникальным,  так  как  его
языком 
является 
чертеж. 
В 
других 
областях 
знаний 
он 
служит
вспомогательным  средством,  иллюстрирующим  свойства  изображаемых
объектов,  здесь  сам  чертеж  является  объектом  изучения  и  служит  основным
средством  познания  окружающего  мира.  В  предлагаемом  курсе  излагаются
лишь  элементы  начертательной  геометрии  и  инженерной  графики,  тот
минимум  учебного  материала,  знание  которого  необходимо  для  понимания
особенностей  технических  чертежей  и  развития  пространственного  мышления
учащихся.
Цели обучения:
- развитие логического и пространственного мышления;
- развитие  навыков  практической  деятельности  на  основе  геометрических
знаний;
- развитие  навыков  трудовой  деятельности:  способности  к  длительному
напряжению сил и интеллектуальным нагрузкам, самостоятельности и терпения,
умения доводить дело до конца;
- развитие функциональной графической грамотности;
- развитие творческого потенциала личности и эстетического вкуса.
Задачи обучения:
- формировать  знания об основах прямоугольного проецирования на одну,

75
две и три плоскости проекций, о способах построения изображений на чертежах
(эскизах),  а  также  способах  построения  аксонометрических  проекций  и
технических рисунков;
- научить 
читать 
и 
выполнять 
несложные 
чертежи, 
эскизы,
аксонометрические  проекции,
технические  рисунки  моделей  и  деталей
различного назначения;
- развивать статические и динамические пространственные представления,
образное мышление на основе анализа формы предметов и ее конструктивных
особенностей,  мысленного  воссоздания  пространственных  образов  предметов
по проекционным изображениям, словесному описанию и пр.;
- научить  самостоятельно  пользоваться  учебными  и  справочными
материалами, получать знания из интернет-ресурсов;
- развивать 
пространственное 
мышление 
путем 
формирования
общеинтеллектуальной  способности  учащихся  к  мысленным  преобразованиям
предмета по изображению;
- формировать умение применять графические знания в новых ситуациях, а
также  выполнять  простейшие  чертежи  в  компьютерных  графических
программах.
Предмет  «Черчение»  преподается  на  уровне  основного  среднего
образования  в  9  классе.  Учебная  программа  содержит  разделы:  «Основные
правила  оформления  чертежей  и  геометрические  построения»,  «Способы
проецирования»,  «Проекции геометрических  тел  и  моделей»,  «Изображения –
виды,  разрезы,  сечения»,  «Соединения»,  «Сборочный  чертеж»,  «Элементы
строительного и топографического черчения» и «Основы работы в графическом
редакторе».
Программа  включает  в  себя  перечень  обязательных  графических  работ,
что послужит ориентиром для определения основных умений и навыков.
С  первых  уроков  необходимо  уделять  особое  внимание  формированию
умений анализировать форму предмета, отображать ее на плоскостях проекций,
анализировать  полученные  изображения,  выявляя  характерные  признаки,
обеспечивающие узнавание формы геометрических тел, деталей.
Надо  исключать  непродуктивные  элементы  графической  деятельности
(перечерчивание  условий  задач,  готовых  чертежей  и  отдельных  изображений).
Для  выполнения  работ  следует  использовать  рабочие  тетради  (в  клетку)
формата А4.
При  выполнении  построений  необходимо  вырабатывать  у  учащихся
определённый алгоритм действий. Это актуально и для проверки чертежа.
Большая  часть  учебного  времени  должна  отводиться  на  выполнение
практических  работ.  Помимо  обязательных  графических  работ,  на  уроках
черчения нужно использовать разноплановые графические задачи.
Активизация  познавательной  деятельности  учащихся  осуществляется
посредством  разнообразия форм,  средств,  методов  обучения  и  методического
обеспечения урока.

76
В  процессе  обучения  черчению  следует  учитывать  индивидуальные
особенности  учащихся (способности,  склад  мышления,  интересы  и  др.),
постепенно поднимая уровень их интеллектуального развития.
Рекомендуется  широко  использовать  различные  учебные  пособия
(карточки-задания,  справочники, плакаты,  таблицы,  модели,  наборы  деталей,
IT- средства).
В  условиях  информатизации  современного  общества  важнейшим
направлением  изучения  предмета  «Черчение»  является  формирование
компьютерной графической грамотности (с учетом возможности школы может
изучаться любая доступная для местных условий компьютерная программа).
Общий  объем  учебной  нагрузки  в  соответствии  с типовым  учебным
планом составляет 2 часа в неделю, общее количество – 68 часов.
2.7 Образовательная область «Физическая культура»
Физическая культура
Учебный  предмет  «Физическая  культура» – это  система  знаний  о
физкультурной  деятельности,  поддержание
физического  и  психического
здоровья учащихся.
Изучение  предмета  направлено  на  формирование  личности,  готовой  к
активной творческой самореализации в сфере общечеловеческой культуры.
Содержание  учебного  предмета  определено  с  учетом  потребностей
личности 
школьника, 
семьи 
и 
общества, 
достижений 
современной
педагогической науки.
Целями обучения являются:
- формирование  у  школьников  устойчивых  мотивов  и  потребностей  в
бережном отношении к своему здоровью;
- целостное развитие физических и психических качеств;
- творческое  использование  средств  физической  культуры  в  организации
здорового образа жизни.
Задачи обучения:
-
укрепление  здоровья,  развитие  основных  физических  качеств  и
повышение функциональных возможностей организма;
- формирование  культуры  движений,  обогащение  двигательного  опыта
физическими 
упражнениями 
с 
общеразвивающей 
и 
оздоровительной
направленностью, техническим действиям и приемам базовых видов спорта;
- освоение  знаний  о  физической  культуре  и  спорте,  их  истории  и
современном развитии, роли в формировании здорового образа жизни;
-
воспитание 
бережного 
отношения 
к 
собственному 
здоровью,
потребностей в его укреплении и длительном сохранении;
-
воспитание  положительных  качеств  личности,  соблюдение  норм
коллективного взаимодействия и сотрудничества в учебной и соревновательной
деятельности.

77
Учебный  предмет  состоит  из  двух  разделов:  «Знания  о  физической
культуре»  (информационный  компонент)  и  «Физическое  совершенствование»
(операциональный компонент).
Содержание  раздела  «Знания  о  физической  культуре» соответствует
основным  представлениям  о  развитии  познавательной  активности  человека и
даны  правила  контроля  и  требования  техники  безопасности,  а  раздел
«Физическое  совершенствование»  ориентирован  на  повышение физической
подготовленности  учащихся  и  включает  информацию  о  средствах  общей
физической подготовки.
В качестве этих средств предлагаются физические упражнения и двигательные
действия  из  базовых видов  спорта  (гимнастики  с  основами  акробатики,  легкой
атлетики,  спортивных  игр,  лыжных  гонок,  плавания),  имеющих  относительно
выраженное прикладное значение и включена тема «Национальные игры», которая
раскрывает исторические особенности физической культуры Казахстана.
Организационно-методические требования:
- учитель  вправе  вносить  коррективы,  творчески  дополнять  любой  раздел
в  соответствии  с  личным    опытом  и  навыками  работы  в  конкретных  условиях
(при реализации основных требований к учащимся);
- не  требуется  соблюдения  строгой  последовательности  при  освоении
раздела  «Гимнастика»:  подразделы  «Общеразвивающие
упражнения»  и
«Ритмическая гимнастика»;
- учитель  планирует  занятия  в  зависимости  от  конкретных  условий,  от
количества 
уроков 
в 
недельном 
расписании 
в 
соответствии 
с
подготовленностью учащихся;
- необходимо  описание  наиболее  доступных  подвижных  игр  с  учетом  их
влияния  на  развитие  тактического  мышления  учащихся,  воспитание
физических качеств;
- необходимо  проведение  контрольно-зачетных  уроков  с  целью  проверки
освоения учащимися подвижных игр;
- эффективность  уроков  физической  культуры  оценивается  по  двум
параметрам:  а)  результаты  выполнения  отдельных,  контрольных  учебных
нормативов; б) по выбору учителя.
В  областях  и  районах  республики,  где  нет  возможности  проводить  уроки
по  лыжной  подготовке  и  плаванию,  рекомендуется  заменить  их  уроками  по
кроссовой 
подготовке 
и 
гимнастике 
(ритмической, 
атлетической,
профессионально-прикладной) по решению педагогического совета школы.
В целях укрепления здоровья школьников рекомендуется проведение «Дня
здоровья» не более 3-4 раз в учебном году.
В  соответствии  с  типовым  учебным  планом  количество  часов  по
физической культуре составляет:
в 5 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;
в 6 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;
в 7 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;

78
в 8 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году;
в 9 классе – 3 часа в неделю, всего 102 часа в учебном году.
3  Особенности  обучения  предметам  уровня  общего  среднего
образования
3.1 Образовательная область «Язык и литература»
Оқыту  орыс, өзбек, ұйғыр, тәжік  тілдерінде  жүргізілетін  мектептерге
арналған «Қазақ тілі»
Мемлекеттік тіл – қазақ тілін меңгеру барысында оқушылар қазақ халқына
деген құрмет  пен  ізетті  сезінеді,  халықтың психологиясы  мен  жан  дүниесін
жақын ұғынады,  халықтың рухани  және  мәдени құндылықтарын,  тарихын
түпнұсқада  таниды. Қазақ тілін  оқыту  барысында өзге  тілде  білім  алатын
оқушыларға қазақ тіліндегі сөйлесім әрекетін мәдениетаралық қатысым құралы
ретінде  меңгерту  көзделеді.
Қоғамның  әлеуметтік  дамуы  арқасында
мемлекеттік  тілді  оқытуға жоғары  мән  беру  мәселесі  күннен  күнге  артуда.
Оқушыларды  адамгершілік  тұрғыда  тәрбиелеу,  білім  берудің гуманистік
мазмұнын  дамыту,  оқу  пәнінен әрбір  тұлғаға  берілетін  білімдік-тәрбиелік
міндеттер әлеуетін толық іске асыру басты міндет болып табылады.
Еліміздің білім  беру  жүйесінде қазақ тілін  оқытудың сапалық деңгейін
арттыру  мақсатында  тілдерді  меңгертудің халықаралық стандарттарында
көрсетілген  тілді  меңгеру  деңгейлері  басшылыққа  алынған. Әлемдік  білім
кеңістігінде  орныққан  «Шетел  тілдерін  деңгейлеп  меңгертудің еуропалық
жүйесінде» белгіленген тілді игерудің деңгейлері мен  олардың сипаттарының
негізінде  еліміздегі  оқыту қазақ тілді  емес  жалпы  білім  беретін  мектептердің
10-11-сыныптарында қазақ тілін үйретудің деңгейлері  айқындалған.  Соған
сәйкес Қазақстан Республикасы халқының контингенті мен оқыту өзге тілдерде
жүргізілетін  мектептерде  тілдерді  оқыту  мен үйретудің  өзіндік  ерекшелігі
ескеріліп, тілдерді деңгейлік меңгерудің еуропалық жүйесі негізге алынған.
Жалпы орта білім беретін мектептің 1-11-сыныптары бойынша еуропалық
жүйеге  сәйкестендірілген  тілдік  деңгейлер  сараланды,  білім  берудің барлық
деңгейлердегі  тіл  игеру  игерімдері  айқындалды  және  базалық білім  мазмұны
тілдік  деңгейлер  бойынша  түзілді. Әр  сыныптағы  оқу  материалдары  тілдік
бөлім, қатысымдық-сөйлесімдік  бөлім  және  мәдениетаралық  қарым-қатынас
бөлімі бойынша нақтыланып ұсынылды.
Оқушының
білім, 
білік, 
дағдылары 
тілді
деңгейлік 
меңгерту
ерекшеліктеріне  сәйкестендіріліп,  жіктелді.  10-11-сыныптардағы  Ортадан
жоғары деңгей-В
1
екі игерімді қамтиды:
тереңдетіле қалыптасқан орташа игерім В
1.1
– 10-сынып;
тереңдетіле қалыптасқан толық игерім В
1.2
В
1.2
– 11-сынып.
Оқу  пәнінің мақсаты – ортадан  жоғары  деңгей  бойынша қазақ тілін

79
қатысымдық тұрғыдан  меңгерту;  сөйлесім әрекетінің түрлеріне  сай  оқушыны
тілдік білім негізінде әдеби тілде сөйлеуге, сауатты жазуға үйрету арқылы дара
тұлғаның тілдік қабілетін  дамыту,  бір-бірімен  сабақтас,  жүйелі  тақырыптарды
коммуникативтік тұрғыдан ұсына отырып, оқушыларға қазақша тілдік қатынас
нормаларын игерту.
Оқу пәнінің міндеттері:
оқушылардың қазақ тіліндегі функционалдық сауаттылығын дамыту;
оқушылардың білімін  тілдік,  лингвомәдениеттанымдық, этномәдени
және әлеуметтік  тұрғыдан  кеңейтіп, қазақ тілін  игертудің коммуникативтік
бағытын жүзеге асыру;
оқушының  өз  ойын,  пікірін,  көзқарасын  еркін,  дұрыс,  нақты  (ауызша
және жазбаша) жеткізе білу дағдыларын жетілдіру;
мәдени-әлеуметтік,
қоғамдық-саяси 
тақырыптардағы 
оқу
материалдарымен 
жұмыс 
аясында 
оқушылардың 
қатысымдық
құзыреттіліктерін қалыптастыру.
Білім  мазмұнында қазақ тілінің тұрмыстағы, қоршаған  ортадағы  адамдар
арасындағы қатынас құралы қызметін  игеруі әлеуметтік-тұрмыстық ая;
әлеуметтік-мәдени  ая;  оқу-еңбек  аясы  деген  аяларға  бөлініп ұсынылған. Әрбір
аяда
қамтылған 
тақырыптар 
бірізділікті 
сақтай 
отырып, 
бірте-бірте
күрделенеді. Қазақ тілінің функционалдық-грамматикалық минимумдары  осы
лексикалық тақырыптарды  меңгерудің нәтиже  көрсеткіші  болып  табылады.
Сонымен қатар  тақырыптар қоғамдық-гуманитарлық және  жаратылыстану-
математикалық бағыттардың ерекшеліктерін ескере айқындалған.
Қазақ тілін үйренуге  негіз  болатын  бөлімдер  арқылы  оқушылардың
жобаланған оқу нәтижелеріне жетуі қарастырылады. Тілді меңгеру деңгейлерін
игерімдерге  жіктеу  білім  беруді  дара  тұлғаға  бағдарлау ұстанымына  сай  іске
асырылады.  Бір  деңгейдің алғашқы  сатысында  білім  мазмұнын  игере  алмаған
оқушы  бейімдеу,  дамыту,  психологиялық  үйлесімділік ұстанымдары  негізінде
келесі сатыда тиісті мазмұнды меңгеруге мүмкіндік алады.
«Қазақ тілі»  пәнінің білім  мазмұнын  іріктеуде қатысымдық-әрекетшілдік,
қатысымдық-функционалдық, функционалдық сауаттылықты қалыптастыру,
ұлттық ерекшеліктерді  ескеру,  оқу  материалдары    мазмұнының аутенттілігі,
шындық  өмірге  сәйкестігі;    оқушының тілді  білу  деңгейіне  сай  келуі;  білім
мазмұнының
жеке  тұлғаның  өзін-өзі  дамытуға,  оның  өзіндік  және
шығармашылық  қабілетін  арттыруға, қажетті  іскерліктері  мен  дағдыларын
қалыптастыруға бағытталған оқыту ұстанымдары басшылыққа алынған.
Үздіксіздік
ұстанымы  оқытудың
барлық
сатыларының
арасындағы
жалғастықты әдіснама,  мазмұн, әдістеме  және  технология  сабақтастығы
тұрғысынан оқытуды қамтамасыз етеді.
Оқытудың    әрекетшілдік  негіздегі ұстанымы    оқушыларды  оқу-танымдық
әрекетке  белсенді қатыстыру  арқылы  жаңа  білімдерді  ашуын, өзін өзі  бағалау
мен өз әрекетін өзі бақылай алу дағдыларының қалыптасуын қамтамасыз етеді.
Пәнаралық байланыс
ұстанымы    мәтіннен  ақпаратты  тауып  алу  тәсілі,

80
мәтінді  мағыналық бөліктерге  бөлу,  негізгі  және қосалқы  ойды  ажырата  алу
және т.б. (әдебиетпен байланыс); өзектілік тәсілі, салыстыру, жүйелілік, қарсы
қою,  себеп-салдарлық байланысты    анықтау  және  т.б.  (ана  тілімен  байланыс)
жұмыстар арқылы жүзеге  асырылады.
Түсіністік ұстанымы қазақ тілін    оқыту      барысында      оқушылардың
психологиялық-физиологиялық ерекшеліктерін  ескере  отырып,  психологиялық
үйлесімді  жағдай тудыруға мүмкіндік жасайды. Оқушылардың қарым-қатынас
жасауына  және  олардың  өз  жетістігін  сезінуіне  мүмкіндік  беретін  тілектестік
ниетті ұстану оқу үдерісі тиімділігінің маңызды шарты болып табылады.
Оқушылардың
тұлғалық
жетістіктерін    ескеру
ұстанымы      түрлі
деңгейдегі  күрделі  тапсырмаларды  шешуге, өздік  жұмыстарды  орындауға,
оқыту    мотивінің тұлғалық-мәнділігін қалыптастыруға,  оқытудың  ұтымды
технологиясы  мен  оқу  материалдарын  таңдауға  және  бейімдеуге,  білім
деңгейлері
әр  түрлі  оқушылардың жоспарланған  нәтижелерге  жетуіне
мүмкіндік береді.
Шығармашылық  ұстанымы  оқушылардың түрлі  шынайы  жағдаяттарда
жаңа  типтегі  міндеттерді өздігінен  шешу қабілетін, құзіреттілікке  бағытталған
тапсырмаларды орындау білігін қалыптастыруға мүмкіндік тудырады.
Оқу  материалдарындағы  тақырыптар  бірізділікті  сақтай  отырып,  бірте-
бірте күрделенеді. Қазақ тілінің функционалдық-грамматикалық минимумдары
осы  лексикалық
тақырыптарды  меңгерудің
нәтиже  көрсеткіші  ретінде
ұсынылады.
Білім  мазмұны  мен  оқыту әдіс-тәсілдерінің тиімділігі  түпкі нәтижемен
өлшенеді, яғни мақсатты түрде түпкі нәтижеге қол жеткізу жүзеге асуы тиіс. Ол
үшін шәкірттердің білім, білік, дағды, іскерлік деңгейлерін бақылап, тиімділігін
арттыруға қойылатын талаптарды жаңалау қазір басты мәселе болып табылады.
Осы  орайда  оқытудың ізгілік,  тұлғалық,  өзіндік, демократиялық негізде болуы
оқушыны субъект ретінде қарап, оның шығармашылық ойлау қабілеті мен жеке
тұлғалық белсенділігін  жетілдіре  түсетін  жаңа  тәсілдердің, технологиялардың
тиімді қолданылуы білім берудің түпкі нәтижесі сапалы болуына ықпал етеді.
Қазақ тiлi  сабақтарында  оқушылардың ой-өрiсiн өсiрiп,  оларға  тiлдiң
ұлттық мәдени мұра, тiршiлiктiң өзегi, танымның көзi екендiгiн сезiндiру үшін
педагогикалық технологиялармен қатар ақпараттық технология  ресурстарын,
мультимедиалық  құралдарды,
ғаламтор  материалдарын,  бейнероликтерді,
электронды  оқулықтарды  кеңінен
қолдану  тиімді.
Мұғалім  оқушының
ізденісіне жол ашуға түрткі болатындай әдіс-тәсілдерді таңдап алуы қажет.
Мұғалім әрбір  сабақта  мәтін,  мәтінге қатысты  сөздер,  грамматикалық
тұлғаларға  түсініктеме,  ойтүрткі  сұрақтар,  лексикалық түсініктеме,  мәтінге
дейінгі,  мәтіннен  кейінгі  тапсырмалар,  диалог,  мәтінге қатысты  түсініктерді
тексеруге  арналған  сұрақтар,  мәтіндегі  грамматикалық тұлғаларды  табу
жұмыстары, 
лексика-грамматикалық
тест, 
тапсырмалар, 
сөзжұмбақтар,
афоризм,  нақыл  сөздер,  салыстыру  тапсырмалары, өз  бетінше  жұмыс  істеуге
арналған  тапсырмаларды  «қарапайымнан  күрделіге» ұстанымын  басшылыққа

81
ала отырып, жүйелі түрде пайдаланса ғана нәтиже берері сөзсіз. Сонымен қатар
қазақ тілі  сабақтарында  оқыту  бағытына  орай  жаттығу  жұмыстарын  орындату
барысында  оқушыларға  болашақ мамандықтарына  сәйкескәсіби ұғымдардың
мәні  мен  мағынасын  түсіндіре  отырып,  тілді  таңдаған  мамандықтарына  сай
үйретіп,  алған  тілдік  білімдерін  тәжірибеде қолдануға  дағдыландыру,  соған
сәйкес шеберлік пен дағдыны қалыптастыруды көздеу тиімді болмақ.
Оқу үдерісінде  жүзеге  асырылатын  пәнаралық байланыс  оқушының  қазақ
тіліндегі сөздік қорын молайтуға, дүниетанымын кеңейтуге, қазақ тілін қолдану
мүмкіндіктерін арттыруға жол ашады.
Қазақстан  Республикасы  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  стандартында
ұсынылған  Типтік  оқу  жоспарына  сәйкес  оқыту  орыс  тілінде  жүргізілетін
мектептің  қоғамдық-гуманитарлық бағытында  «Қазақ тілі»  пәні  аптасына
10-11-сыныптарда 3 сағаттан оқытылып, оқу жылындағы барлық сағат саны әр
сыныпта  102  сағатты,  ал  оқыту ұйғыр, өзбек,  тәжік  тілдерінде  жүргізілетін
мектептің қоғамдық-гуманитарлық
бағытында «Қазақ тілі»  пәні  аптасына
2 сағаттан оқытылады да, оқу жылында әр сыныпта 68 сағатты құрайды.
Мектептің
жаратылыстану-математикалық
бағытындағы
10-11-
сыныптарда «Қазақ тілі» пәні аптасына 2 сағаттан оқытылады, оқу жылында әр
сыныпта 68 сағатты құрайды.
Оқыту  орыс, өзбек, ұйғыр,  тәжік  тілдерінде  жүргізілетін  мектептерге
арналған «Қазақ әдебиеті»
«Тілдер 
туралы», 
«Білім 
туралы»
Қазақстан 
Республикасының
Заңдарының,  Қазақстан  Республикасындағы  тілдерді  дамыту  мен қолданудың
2011-2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасы  негізінде қазақ тілді
емесмектептерде
қазақ
тілін 
мемлекеттік 
тіл 
дәрежесінде 
меңгерту
міндеттерінен туындайтын, сондай-ақ еліміздің әрбір оқушысы қазақ халқының
тілі, әдебиеті,  мәдениеті  бойынша  неғұрлым  мол  сусындап,  оны  тану  және
құрметтеу деңгейіне жетуіне оңтайлы жағдай тудыру қызметін орындаудан өріс
алатын қағидаттар осы өзге тілді мектептерге арналған қазақ әдебиеті пәні оқу
бағдарламасының негіздерін құрайды.
«Қазақ  әдебиеті»  пәні  негізгі  мектептегі  оқыған  білімдерін әрі қарай
дамытады. Қазақ  әдебиетінің ХІХ  және  ХХ ғасырдағы  ақын-жазушыларының
үздік туындыларының үлгілері ұсынылған.
«Қазақ  әдебиеті»  пәнінен  берілетін  білім  мазмұны қазақ тілінде  еркін,
жетік  сөйлей  алатын  мәдениетті  дара  тұлғаның  қалыптасуы  мен  дамуына
қызмет  ете  отырып,  оқушылардың тілді  меңгеруіне қажетті  туындылардан
құрылуы  керек.  Сөйтіп өзге  тілді мектептердегі  оқушылар әдебиетті  оқи
отырып, қазақ халқының көркем туындыларымен танысу арқылы тілдік ортаны
кеңейтеді.
Қазақ
тілді  емесмектептердегі  оқушыларды
қазақ
халқының
төл
туындыларымен  таныстыра  отырып,  олардың бойында  мемлекеттік  тілді
құрметтеу мен  отансүйгіштік  сезімін қалыптастыру  міндеті  туындайды.  Пәнді

82
оқыту  сонымен қатар  оқушылардың ауызша  және  жазбаша  сөйлеу  тілін
дамытуда да маңызды қызмет атқаруы тиіс.
10-11-сыныптарға  арналған  оқу  бағдарламасында  сыныпта
өтілетін
тақырыптармен қоса, өзіндік  ізденіс  жұмыстарына  арналған  туындылар  да
көрсетілген.
«Қазақ  әдебиеті»  сағат  санына  және қазақ тілді  емес  мектептерге
арналғандықтан,  бұл  сыныптарда  белгілі  бір  кезең  әдебиетінің көрнекті
өкілдері  шолу  түрінде қарастырылып,  олардың  әдебиет  тарихында алатын
орны, 
шығармаларының
идеялық-көркемдік 
жетістіктері 
нақты 
атап
көрсетіледі.  Ал  бір  және  одан  көп  сағат  бөлінген  авторлар  шағармашылығын
оқыту  олардың  қысқаша өмірбаяндарынан,  елеулі  туындыларына  жалпы
сипаттамадан және ең бастысы туындысына талдау жасаудан тұрады.
«Қазақ  әдебиеті»  бағдарламасы қандай  бағыттағы  мектепке  арналып
жасалмасын,  ол  пәннің негізгі қызметін  жүзеге  асыруға  бағытталады  және
мемлекеттік  білім  стандартында  белгіленген  білім  мазмұны  мен  оқу
нәтижесінің жоспарланған  түрі  болып  табылатын  оқушылардың білім,  білік,
дағдыларына қойылатын талаптар негіздерін міндетті түрде сақтайды.
Пәнді  оқыту мақсаты:
тәуелсіз  еліміздің азаматы  ретінде  халықтың
мәдениеті 
мен
әдебиетін,
өнерін 
танып 
білуге, 
сондай-ақ 
ұлттық
құндылықтарымызды құрметтей білетін  тұлға қалыптастыру.  Оқушылардың
туындыны өз  бетінше  оқып,  түсініп, әңгімелеу  дағдылырының негіздерін
меңгеруін қамтамасыз  ету,  адамгершілікке,  отансүйгіштікке  баули  отырып,
қазақ
халқының
рухани
әлемімен,  мінез-құлқымен,
қоғамдық  өмірімен
таныстыру,  көркем  шығармалар  негізінде  кеңейтілген  тілдік  ортаны қазақ
тілінде еркін сөйлеуге оқушыларды жаттықтыру үшін ұтымды пайдалану.
Пәнді оқыту міндеттері:
- белгілі  бір  кезеңдегі    (ХІХ  және  ХХ ғасырдағы) әдебиет үлгілерімен
таныстыру;
- сол кезеңнің көрнекті ақын-жазушылары туралы мәлімет беру;
- қазақ тілінде өз ойларын ауызша, жазбаша баяндауды меңгерту;
- қазақ  әдебиеті  пәні  негізінде  оқушыларды қазақ халқының тіліне,
мәдениетіне, тарихына, салт-дәстүріне деген құрмет сезімін қалыптастыру;
- оқушының бойында  рухани-адамгершілік  мәндегі құндылықтарды
қалыптастыру, отансүйгіштік, төзімділік сезімдерін дамыту;
- оқыған  шығармаларына қатысты өзіндік  ой-пікірлерін  ашық айта  білуге
дағдыландыру;
- қазақ әдебиеті шығармаларын оқыту арқылы мектеп қабырғасында қазақ
тілінің қолданылу аясын кеңейту.
Жалпы  алғанда,  «Қазақ  әдебиеті»  пәнінің  қазақ тілді  емес  мектептеріне
арналған  оқу  бағдарламасы  пәннің мақсаты,  мазмұны,  оқытудың жалпы
ұстанымдары  туралы,  сонымен қатар  осы  пәннің оқушыларды  тәрбиелеу  мен
дамытудағы рөлі  туралы  ақпараттық-әдістемелік қызмет  көрсетеді.  Беріліп
отырған әдеби білім мазмұнын толық қамти отырып, бағдарлама  оқушылардың

83
нәтижелі білім алуының барлық мүмкіндіктерін  орайластырады.
Қазақстан  Республикасының мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім беру
стандартында ұсынылған  типтік  оқу  жоспарына  сәйкес оқу  жүктемесінің
көлемі.
қоғамдық-гуманитарлық бағыт:
10-сыныпта аптасына 1 сағаттан, барлығы – 34 сағат;
11-сыныпта  аптасына 1 сағаттан, барлығы – 34 сағат.
жаратылыстану-математика бағыты:
10-сыныпта аптасына 1 сағаттан, барлығы – 34 сағат;
11-сыныпта аптасына 1 сағаттан, барлығы – 34 сағат.
Пәнді  оқытуды  тереңдету,  оқушылардың  қызығушылықтарын  ескеру
мақсатында  факультатив  сабақтарын ұйымдастыруға  болады.  Пәнді  оқытудың
вариативті бөлігі қосымша оқу бағдарламасы арқылы жүзеге асады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет