Кез келген ортаға бейімделу және ӛмірге қажетті функцияларды
атқарады. Әсіресе маймылдар мен адамда инстинктивті қозғалыстардың
жүйке әрекетіне негізделген сенсорлық психиканың бейнеленуі байқалады.
Инстинктивті ішкі механизмдер мен рефлекторлық жүйелер маңызды рӛл
атқарады.
Ішкі механизмдері–яғни нейросенсорлық жүйенің жиынтығы,
сыртқы ортаның ықпалына, организмнің белгілі бір қылық-әрекетактілері.
Рефлекторлық жүйелері–жануарлардың қылық-әрекетінің генетикалық
түрлері:
1. сыртқы тітіркендіргіштерге анализатордың бағытталуы;
2. танып білуі;
3. тежелуі немесе жүйке орталықтарының белсенділігі.
Туа біткен ішкі механизмдер арқылы жануарлар ӛзіне қажет
тітітіркендіргіштерді ӛзіне қабылдайды, бағалайды және соған лайықты
жүйке орталықтары арқылы жауап беруі белсенді не тӛмен болады.
Инстинктивтік іс-әрекет немесе шаралар мынандай фазалардан тұрады.
-ізденісфазасы–бұл фазада жануарлар негізгі тітіркендіргіштерге сүйене
отырып, әрекет жасайды;
138
-аяқталуфазасы–яғни
жануарлар тіршілігіне қажетті дағдыларды
меңгереді;
-генетикалық–генетикалық ӛзіне ғана тән қозғалыстардың айқындалуы.
Инстинктивті мінез-қылықтың негізгі факторлары ішкі және сыртқы
болып бӛлінеді.
