Кесте 2 – Тұз тексеру орындары бойынша тұздардың маусымдық шоғырлану коэффициенті
Тұздық алаңшаның орналасқан жері – округ пен ауданның аты
|
Жылдар
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
Достық Шардара ауданы
|
0,5
|
2,26
|
1,23
|
1,06
|
0,61
|
0,25
|
Жиделі Арыс ауданы
|
1,28
|
2,31
|
0,59
|
0,97
|
0,90
|
0,69
|
Иқан Түркістан аумағы
|
0,52
|
1,64
|
1,00
|
0,66
|
0,45
|
1,55
|
Бөген Ордабасы ауданы
|
1,11
|
1,70
|
0,33
|
0,85
|
1,25
|
1,54
|
Қоғам Отырар ауданы
|
1,29
|
1,29
|
0,92
|
1,10
|
1,08
|
0,81
|
Қаракай Жетісай ауданы
|
0,85
|
2,82
|
1,31
|
0,68
|
1,28
|
0,84
|
Ескерту: ТМШК (күзде алынған топырақтың тұз мөлшерімен көктемде алынған топырақтың тұз мөлшерінің арақатынастығы) топырақтың 0-100 см қабат үшін есептелген.
Жоғарғы кестенің мәліметтері бойынша 6 алаңшаларының үшінде ТМШК биыл негізінде 1-ден төмен болды, яғни суарудан кейінгі кезеңде суару алдындағы кезеңімен салыстырғанда топырақтардың үстінгі тамырлар дамитын қабатында тұздар аздау болды. Осы жағдай Арыс, Отырар, Шардара және Жетісай алаңшаларының топырақтарында орын алды. Қалған тұздану бойынша 2 аудандағы топырақтарында күзге қарай тұздардың мөлшері өсті.
Топырақтардың үстінгі қабатындағы тұздардың мөлшері азайғаны тұзданған жер асты суларының жер бетіне көтерілмегенімен байланысты. Олардың көтерілмегенінің себебі биыл егістіктерге аздау су берілгеннен болды. Сол себептен суармалы сулар жер асты сулармен бірікпей жерде терең жатқан тұздардың жер бетіне көтерілуіне мүмкіндік болмады. Бұдан басқа кейбір аймақтарда тұздармен күресу шаралар өткізілді. Негізінде топырақтардан тұздарды алып кететін қашыртқы жүйелер қалпына келтірілді. Тұздар жер бетіне көтерілмей осы жүйелермен кетіп жатты. Жетісайда тік құбырлы құдықтар уақытысында іске қосылып жатты, су арналары бетонмен қапталып жатты.
Достарыңызбен бөлісу: |