Бағалау критерийі 1. Тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін ажыратады 2. Үйкеліс күшінің түрлерін сипаттайды және салыстырады 3. Өмірдегі қолданысына мысалдар келтіреді
Құндылықтарға баулу«Зайырлы қоғам және жоғары руханият» Денсаулық, достық және айналадағыларға қамқорлық көрсету
Жауаптары: 1. Денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын физикалық шама (күш) 2. Жердің табиғи серігі (Ай) 3. Дененің салмағы қандай шама? (векторлық) 4. Күшті өлшеуге арналған құрал (динамометр) 5. Заттың химиялық қасиеттерін бойына сақтаған оның ең кіші бөлігі (молекула) 6. Күштің әрекеті тоқтағаннан кейін дененің бастапқы пішіні мен өлшемі қайтадан қалпына келетін деформация түрі (серпімді) 7. Денелердің инерттілігінің өлшемі (масса) 8. Серпімділік күшін ашқан ғалым (Гук) 9. Грекше «гелиос» қандай мағынаны береді? (күн) 10. «Атомос» - сөзі қай тілден алынған? (грекше) 11. Тарихта Аристотель қаншаншы ұстаз атанды? (бірінші)
Білеушеге әрекет ететін күштерді анықтау
Үйкеліс :
Жанасатын беттердің қандай материалдан жасалғандығына,
Олардың өңделу сапасына;
Бір беттің екінші бір бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.
Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.
Төмендегі жағдайларда пайда болатын үйкеліс түрін анықтаңыз. Қай жағдайда үйкелісті арттыру не азайту керектігін түсіндіріңіз.1. Көктайғақта жолға неге құм себеді? 2. Футболшы киетін аяқ киімнің табанына үшкір шегелер қағылады. Оның қажеті не? 3. Неліктен тірі балықты ұстап тұру қиын? 4. Бәтеңкенің жібек бауы, мақта бауға қарағанда оңай шешіліп қалады. Неге? 5. Неге автомобилдердің балондары кедір-бұдыр?
2.Үйкелісті қай кезде арттыру не азайту керектігін түсіндіреді
Массасы 70 кг шкафты орнынан жылжыту үшiн қандай күш жұмсау керек? Үйкелiс коэффициентi μ =0,3.
2. Массасы 50 кг дене 200 Н күштiң әрекетiнен жазық бетте бiрқалыпты қозғалып келедi. Үйкелiс коэффициентi неге тең?
3. Машинаның жүгiмен қоса есептегендегi массасы 7 т, оның қозғалтқышы 35 кН тарту күшiн өндiре алады. Машинаның жетекшi доңғалақтары мен жолдың арасындағы үйкелiс коэффициентiн табыңдар (машина бiрқалыпты қозғалады деп есептеу керек).
