Оқыту әдістері туралы түсінік Орындаған: Хайршакова К.Е.
Тексерген:п.ғ.к., доценті Ергалиева Г.А. №3 МӨЖ Оқыту әдістері
методы обучения
teaching methods
Түсіну-понимание-comprehend Мақсатты көздеген әдістер тобына енетіндер: Білімді жинақтау әдісі
Ептілік және дағды қалыптастыру әдісі
білімді қолдану
ептілік
пайдалану әдісі
Дағдыларды бекіту мен тексеру (бақылау) әдістері
Оқыту әдістері және оларды жіктеу мәселесі. Әдістер белгілі бір негіз бойынша топтарға бөлінеді.
ХІХ ғасырдың 20-30 жылдарында Б.Е Райков , К.П Ягодский түсіндіру, тәжірибелік, зерттеу, зертханалық әдістерін жетілдірді.
Оқушылар кітаппен,көрнекілікпен, тәжірибелік жұмыстардан білім алады. Осыны ескеріп 20-30 жылдарда Н.М Верзелин, Е.Я Голант сөздік, тәжірибелік, көрнекілік әдістерін ұсынады. Қазір компьютерлік жүйелер арқылы білім алу мүмкіндігі бар. М.А Данилов (1899-1973), Б.П Есипов (1899-1967) дидактикалық мақсатқа жету үшін қолданылатын әдістерді топтастырды. Олар: білім алу ,іскерлік және дағдыларды қалыптастыру, білімді қолдану,шығармашылық іс-әрекет бекіту,білім,іскерлік, дағдыларды тексеру. Аталған авторлардың пікірлері бойынша оқыту әдісі- дидактикалық мақсатқа жету үшін оқушылардың іс-әрекетін реттеп,ұйымдастыру тәсілдері.Бұл саралауда әдістер оқытудың алдында тұрған міндеттермен сәйкестендірілген.
И.Я Лернер, М.Н Скаткин оқыту әдістерін оқушылардың танымдық жұмыстарының түріне қарай топтастырылған. Авторлар балаларға ақыл-ой жұмысының , өз бетімен білім алудың жолдарын көрсетеді.
Тәжірибеде негізгі 3 білім көзі нақты танылған Сөз көрнекілік Іс-әрекеттік (практика) Осыған орай ажырататынымыз: сөздік әдістер (білі көзі ретінде ауызша не жазба сөз қызмет етеді); көрнекі әдістер (білім көзі – бақылауға түскен заттар, құбылыстар, көрнекі құралдар және іс-әрекеттік әдістер (білім және ептіліктер ойын, оқу , қарапайым еңбектік істер процесінде қалыптасады.)
Сабақтарда қолданылатын әдістер
Түртіп алу әдісі
Зерттеу әдісі
Кейс әдісі
Сын тұрғысынан ойлау әдісі
Жалқылау жалпылау әдісі
Ұжымдық оқыту әдісі
Сылыстыру әдісі
Ой толғау әдісі
Модульдік әдіс
Диалогтік әдіс
Рөлдік ойын әдісі
Проблемалық әдіс
Түсіндірме – көрнекілік әдістің мәні - оқытушы әрқилы құрал – жабдықтар көмегімен дайын ақпаратты хабарлайды, ал оқушылар оны қабылдайды, түсінеді және есте қалдырады . Оқушылардың танымдық іс-әрекеті дайын білімдерді есте қалдырумен еленеді,бірақ бұл бейсаналық деңгейде де болып,ақы-ой белсенділігіне ешқандай әсер етпеуі ықтимал. Осыдан түсіндірме,яғни ақпаратты – іштей түсіну әдісі әрдайым тиімді бола бермейді. Қайта жасау (репродуктивті) әдісте оқытушы ақпаратты дайын күйінде хабарлап,түсіндіреді, ал оқушылар оны меңгеріп, ұстаз тапсырмасымен сол күйінде қайталап айтып береді. Білім өзгеріске түспейді, оқушыдан шығармашыл белсенділік талап етілмейді.
қайта жасау әдісінің, ақпараттық іштей түйсіну әдісіндегідей басты тиімділігі –уақыт, күш қуат үнемділігі. Бұл әдіс қысқа уақытта,көп күш жұмсамай ауқымды көлемдегі білім қоры мен ептіліктерді түсіндіріп жеткізуге мүмкіндік береді. Сабақ барысындағы көп қайталаудан білім бекімі бірқанша жоғары болады. бірақ бұл әдіс те оқушылардың ой белсенділігін көтеруде өзінің тиімсіздігімен байқалады.
танымдық процестің біршама жоғары деңгейде танылғаны- бұл бөлшектеп ізденіс (эвристикалық)әдісі.бұл әдіске байланысты оқушылар күрделі оқу проблемасын толықтай бастан аяқ шешпестен,проблеманы бөлшектерге келтіріп,оларды бірінің ізімен екіншісіне жауап тауып отырады. Оқытушы мұндайда оқушының ізденіс әрекетіндегі әр қадамын назар сала отырып оған бағыт бағдар сілтейді.