Оқытудағы инновациялық технология – білім берудің жаңа сапасымен қамтамасыз етудің кепілі

Бірінші кезең оқушыларды танымдық процеске жұмылдырылады,өздерінде бар білімді , әсерді сезіммен өзектендіреді.; қызығушылықтарын оятады, оқушыларды оқытуға жағдай тудыратын білімқұмарлық атмосфера жасалады.

Дәл осы кезде оқушылар ойлана бастайды, болжайды, жаңа тақырыптың мазмұнын анықтайды, бұл олардың болашақта ізденуіне стимул болады.

Үйрену процесі – бұрынғы білетін және жаңа білімді ұштастырудан тұрады. Үйренуші жаңа ұғымдарды, түсініктерді, өзінің бұрынғы білімін жаңа ақпаратпен толықтырады, кеңейте түседі. Сондықтан да, сабақ қарастырылғалы тұрған мәселе жайлы оқушы не біледі, не айта алатындығын анықтаудан басталады. Осы арқылы ойды қозғату, ояту, ми қыртысына тітіркенгіш арқылы әсер ету жүзеге асады. Осы кезеңге қызмет ететін “Топтау”, “Түртіп алу”, “Ойлану”, “Жұпта талқылау”, “Болжау”, “Әлемді шарлау” т.б. деген аттары бар әдістер (стратегиялар) жинақталған. Қызығушылықты ояту кезеңінің екінші мақсаты – үйренушінің белсенділігін арттыру. Өйткені, үйрену – енжарлықтан гөрі белсенділікті талап ететін іс-әрекет екені даусыз. Оқушы өз білетінін еске түсіреді, қағазға жазады, көршісімен бөліседі, тобында талқылайды. Яғни айту, бөлісу, ортаға салу арқылы оның ойы ашылады, тазарады. Осылайша шыңдалған ойлауға бірте-бірте қадам жасала бастайды. Оқушы бұл кезеңде жаңа білім жайлы ақпарат жинап, оны байырғы біліммен ұштастырады.

Ойлау мен үйренуге бағытталған екінші кезеңі мағынаны тану (түсіне білу). Бұл кезеңде үйренуші жаңа ақпаратпен танысады, тақырып бойынша жұмыс істейді, тапсырмалар орындайды. Оның өз бетімен жұмыс жасап, белсенділік көрсетуіне жағдай жасалады.Сыни ойлаудың «мағынаны тану» екінші кезеңі мынадай қызметтерді атқарады:

• 
  Ақпараттық- (тақырып бойынша жаңа ақпарат алу)
  
• 
  Жүйелілік- (алынған ақпаратты білім деңгейі бойынша топтастыру)
  
• 
  Мотивациялық- (тақырыпқа қызығушылығын танымдық ұмтылысын құптау)
  
• 
  Коммуникативтік- ( жаңа ақпаратты алуда жанжалсыз ой алмасу)
  
• 
  Мақсат қоюшылық- ( пайда болған жағдайға байланыстыоқыту мақсатына түзетулер енгізу.
  

Үшінші кезең «рефлексия» (толғаныс)

Рефлексия – білім алудың қортынды кезеңіОқушыларды сабақ бойы алған білімдерін, түсініктерін өз сөздеріменбаяндап бере алатын жаңа білімдерін көрсете алатын кезең.

Рефлексиялық талдау мен бағалау сынтұрғысынан ойлау технологиясының барлық кезеңдерін жанап өтеді, бірақ үшінші кезеңде ғана мұғалім мен оқушы әрекетінің негізгі мақсаты болады.

Сын тұрғысынан ойлау технологиясының «рефлексия», яғни үшінші кезеңі мынадай міндетті қызметтерден тұрады.

• 
  Коммуникациялық- жаңа ақпарат туралы пікір алмасу.
  
• 
  Интерриаризациялық жаңа білімді иемдену.
  
• 
  Мотивациялық- ақпарат кеңістігін әрі қарай кеңейту
  
• 
  Бағалау- жаңа білімнің бұрынғы біліммен сәйкестігі, өз ұсчтанымын жасау, үрдісті бағалау.
  

Оқу мен Жазу арқылы Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы біздің көптеген тұйыққа тіреліп қалған көптеген оқыту мәселелеріне көмектесе алды. Бұл « сын тұрғысынан ойлау » деп аталғаны сын көзқараспен қарау деген мағына емес, талдап, ойлаумен ұштастыра білім алуды бағыттайтын оқыту технологиясы. Бұрын да өзіміз білетін әдістерін пайдалану арқылы сабақты жүйелеп өтетінбіз. Дегенмен басты нысана мұғалім мен оқулық болатын. Оқушы тек қабылдаушы ретінде танылды.Ал қазір тың әдістерді жиі пайдаланып, оқушылардың білімге деген ынтасын арттырып, таным деңгейін кеңейту міндеті тұр. Оқушы мұғалімнің сөзін жалыға еш ұқпай тыңдаушыдан, белсенді, ізденуші, ойланушы дәрежесіне көтерілуі керек. Сын тұрғысынан ойлау — өте күрделі, маңызды құбылыс. Мұғалім осы әрекетті ұйымдастырушы, бағыттаушы. Оқушы әр түрлі ақпарат көздерінен сусындап, өз түйінін айта білуі керек. Кез -келген мазмұнды талдау барысында өз тобымен ұйымдасып, пікірлесіп, ең ұтымды жауапты іздеуі керек. « Сын тұрғысынан ойлау» бағдарламасының стратегияларын пайдалана отырып өткен сабақтардың әсері мол. Сабақта оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау негіздерін қалыптастырудың алғы шарттары мыналар:

- сыни тұрғыдан ойлауын қалыптастыру үздіксіз түрде жүзеге асырылуы керек;

- оқыту үрдісін айқын түрде демократияландыруды қадағалау;

Бұл технология негізінен мұғалімдердің де оқушылардың да алдына міндеттер қояды.

Сабақтарда оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолдана отырып тұлға қалыптастыру тәжірибесін қолданудамын.Сын тұрғысынан ойлауда оқушы болжайды, зерттеп, қорытып, өз ойын жеткізеді, негізін ашады, сұрыптайды, талқылайды,, сын көзбен қарайды,пікірін дәлелдейді, пікір алмасады, ортақ пікірге келеді, мақсатқа жетеді, өзін – өзі басқарады, топпен жұмыс істеуге үйренеді, жан дүниесін өзгертеді, ойлауды дамытады, қызығушылықты дамытады, қызығушылықты артырады, кез – келген сабақты меңгертеді, оқушы өзін – өзі тәрбиелейді..

«Сын тұрғысынан ойлау үшін оқу мен жазу» технологиясының қай әдісін алсақ та оқушының белсенділігін, ойлау қабілетін, шығармашылығын жан - жақты дамытатынын байқауға болады.