Омыртқасыздар зоологиясы

Авторлары: Шымкент қаласы; Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педогогикалық университетінің 1 курс студенттері: Мансұр Әсел,Нуралы Сымбат, Коптлеуова Гулмира,Ибраим Динмухаммед

Шымкент, 2023

Мазмұны
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Буынаяқтылар типі,Шаянтәрізділер класы
2.2Шаяндардың түрлері
2.3 Шаяндардың құрылысы,дамуы,зәр шығару жүйесі жалпы сипаттамасы
2.4 Шаяндардың маңызы
3. Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Буынаяқтылар (Arthropoda) — омыртқасыз жануарлар типі. Олар теңіз, мұхит суларында, өзен мен көлдерде, топырақта, үңгірлерде, орманда, ашық далада, шөлді жерлерде тіршілік етеді. 1,5 млн-нан аса түрлері белгілі. Буынаяқтылар – денесі буылтықты, екіжақты симметриялы, көпжасушалы жәндіктер. Денесінің сырты тығыз хитинмен қапталған, аяқтары бунақталған. Осы типке жататын жәндіктердің барлығының аяқтары буын-буын бунақтармен жалғасқандықтан, буынаяқты жәндіктер деп аталған. Жер шарын мекендейтін жануарлар дүниесінің 80 пайыздан астамы буынаяқтылар үлесіне тиеді. Қазір ғылымға олардың 1 миллионнан астам түрлері белгілі. Буынаяқтылар типінің негізгі үш класы бар. Олар: шаянтектестер, өрмекшітектестер және бунақденелілер класы. Өзен шаяны, асшаян, таңқышаян, қыршаян шаянтектестерге жатады. Өрмекшітектестердің өкілдері: айқышты өрмекші, бүйі, қарақұрт, мизан. Бунақденелілердің түрі өте көп. Оларға: тарақан, көбелек, маса, шегіртке, инелік, қоңыз, дәуіт,шыбын, т.б. кіреді.