86.Жарықтың қозғалыстағы орталарда таралуы. Тузу сызыкты таралу занын тажірибеде берік бекітілген деп санауга болады. Онын оте терен магынасы бар, ойткені тузу угымынын озі оптикалык бакылаулардан туындаган сиякты. Екі нуктенін арасындагы ен кыска кашыктыкты бейнелейтін тузу ретіндегі тузудін геометриялык тусінігі біртекті ортада жарык таралатын тузу угымы болып табылады.
Сипатталган кубылыстарды негурлым егжей-тегжейлі зерделеу жарыктын тузу сызыкты таралу заны оте кішкентай санылауларга откенде кушін жогалтатынын корсетеді. Жарык агынын, мысалы, диафрагмаларды пайдалана отырып, болек жарык саулелеріне болуге болады. Бул тандалган жарык саулелерінін арекеті тәуелсіз болып шыгады, ягни. бір сауленін асері баска саулелердін бір уакытта белсенді болуына немесе олардын жойылуына байланысты емес.
3-деңгей. 87.Жарық жылдамдығы, оны өлшеу әдістері. Жарык жылдамдыгы-с- кез-келген электрмагниттік толкыннын (онын ішінде жарыктын да) бос кеністіктегі (вакуумдагы) таралу жылдамдыгы; іргелі физика турактылардын бірі. Ол кез-келген физика асердін шектік таралу жылдамдыгы арі бір санак жуйесінен екінші санак жуйесіне кошкенде .500 км/с, американ физигі А.Майкельсон 1926 жылы с=299796) аныктаган кезде ардайым топтык жылдамдыкты олшейді. Жарык жылдамдыгын тунгыш рет 1676 жылы, Юпитер серіктерінін тутылулары арасындагы уакыт аралыгынын озгеруі бойынша дат астрономы О.К. Ремер олшеді (бакылау натижесінде с=215000 км/с болды). Оны 1728 жылы жулдыздардын жарык аберрациясын бакылау кезінде агылшын астрономы Дж.Брадлей растады. Кейін Жарык жылдамдыгы жер жагдайында да тажірибе жасалып олшене бастады (мысалы француз физигі А.И.Л. Физо 1849 жылы с=313300 км/с, француз физигі Ж.Б.Л. Фуко 1862 жылы с=298000)
88. Жарық жылдамдығын өлшеудің астрономиялық және зертханалық әдістері. Жарык жылдамдыгын олшеудін артурлі адістері бар, сонын ішінде астрономиялык жане артурлі эксперименттік адістерді колдану. Олшеу далдігі бірге унемі осіп отырады.
