Айырмашылығы – РНҚ тізбегін көшіріп алу үшін матрица ретінде ДНҚ-ң тек бір ғана тізбегі қолданылады

РНҚ-полимераза – 5’ 3’ РНҚ полимеразалық активтілік таныту үшін бірнеше шарт орындалуы қажет:

• Матрица (промотор мен терминатормен шектелген бөлік)
• РНҚ түзілуі үшін қажетті 4 түрлі рибонуклеотидтердің рибонуклеозидтер түрінде болуы – ATP, GTP, UTP, CTP5’-үшфосфат.

РНҚ-полимераза – рибонуклеозид-5’-үшфосфаттың α-фосфаты мен келесі нуклеотидтің 3’-OH тобының қосылу реакциясын катализдейді.

Транскрипция кезінде РНҚ-ң түзілуі ұзарып бара жатқан тізбектін 5’ 3’ бағытына қарай жүреді.

Транскрипция процесінің ферментативтік аппараты

• Кез келген жасушада генетикалық ақпараттың жүзеге асу жолы транскрипциядан, яғни ДНҚ матрицасына негізделген РНҚ молекуласының синтезінен басталады.
• РНҚ-полимераза бұл процесте негізгі белсенді фермент болып табылады. Ол ақуыз синтезі үшін қажет рибонуклеотидтер тізбегін құрастырады.
• Жасушалық тіршілік формасының барлық өкілдері үшін РНҚ-полимеразаның бір түрі ғана тән – ДНҚ-ға тәуелді.

Фермент туралы негізгі ақпарат

Кез келген РНҚ-полимераза нуклеин қышқылының молекуласымен байланыса алатын және оның бойымен қозғала отырып, рибонуклеотидтер арасында фосфодиэфирлік байланыстың түзілуін катализдейтін фермент болып табылады. Бұл процесс энергияны қажет етеді.

РНҚ синтезі үшін материал рибонуклеозидтрифосфаттар (аденин, гуанин, цитозин және урацил) болып табылады, олар матрица тізбегіне комплементарлы таңдалады. РНҚ жасауды бастау үшін полимераза промотор деп аталатын геномдағы арнайы тізбекпен байланысуы керек. Бұл аймақ ферменттің қону алаңы болып табылады.
Кез келген транскриптонда міндетті түрде кодтау тізбегінің алдында тұратын промотор болады. Дәл РНҚ-полимеразаның промоторға қосылу сатысында белгілі бір гендердің экспрессиясының реттелуі жүреді. Ферменттің онымен қаншалықты сәтті әрекеттесуі транскрипцияның жалғасуына байланысты.

жүктеу/скачать 3,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: