Орындаған: Жарылқасын Жансая Тобы: ппм-111 Қабылдаған



бет1/2
Дата01.12.2022
өлшемі42,18 Kb.
#54230
  1   2

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Әлеуметтік- Гуманитарлық ғылымдар факультеті

Бөж
Тақырыбы: Теориялық зерттеу әдістері

Орындаған: Жарылқасын Жансая
Тобы: ППМ-111
Қабылдаған:Абдуллина Г.

Түркістан 2022 ж


Жоспар:
Кіріспе: 
Негізгі бөлім:
1.Теориялық әдістер түсінігі
2.Теориялық әдістердің түрлері
3.Теориялық зерттеу әдістері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер


КІРІСПЕ
Зерттеудің эмпирикалық теориялық деңгейіне қарама-қарсы теориялық әдістер түсінігі зерттелетін адамның мәніне басып кіруін, оның ішкі текстурасының ашылуын, пайда болу көздерін, қалыптасу және қызмет ету құрылғыларын көрсетеді. Теориялық әдістердің мақсаты-прецеденттерді орнату және олардың арасындағы сыртқы байланыстарды ашу ғана емес, сонымен қатар олардың неге пайда болғанын және т. Б. Толық түсініктеме беру. Алайда зерттеудің теориялық әдістерінде өз кемшіліктері де бар: олар байқалатын құбылыстар мен процестердің әртүрлілігіне нақты әсер етпейді, бірақ оларда жалпы, маңызды жасырын заңдылықтарды анықтауға мүмкіндік береді

1.Теориялық әдістер түсінігі
1.Теориялық талдау – педагогикалық қбылыстың кей тараптарын, белгілерін, ерекшеліктері мен қасиеттерін біліп, қарастыру үшін қажет. Жеке деректерді талдаумен оларды жүйелі топтарға біріктіреміз, әрбіріндегі жалпылық пен даралықты ескере отырып, ортақ принциптер мен станымдарға келеміз. Талдауды біріктіру (синтез) процесімен қатар жүргізе отырып, зерттеудегі педагогикалық қбылыстың мән – жайына енеміз.
Индуктив және дедуктив әдістер – эмпирикалық жолмен алынған ақпаратты қорытындылаудың логикалық әдістері. Индуктив әдіс – ойдың жеке пікірлерден жалпы ойға өтуін байқаса, дедуктив – жалпы пікірден жеке қорытынды жасауға қолданылады.
Теориялық әдістің қажеттігі проблема анықтауға, гипотеза белгілеп, жинақталған деректердің бағасын шығарудан туындайды. Теориялық әдіс көптеген әдебиеттермен таныс болуды талап етеді:

  • Жалпы адамтану, соның ішінде педагогика классиктерінің еңбектері;

  • Жалпы және арнайы педагогикалық әдебиеттер;

  • Педагогикалық мерзімді басылымдар;

  • Мектеп, тәрбие, мғалім жөніндегі көркем шығармалар;

  • Педагогикалық анықтама қралдары:

  • Педагогика және онымен сыбайлас пәндер бойынша оқулықтар мен әдістемелік – қолданбалар.

Әдебиеттермен танысудың арқасында ары қай проблеманың қандай тақырыптары жақсы зерттелгенін, қандай проблемалардың дау – дамайлы және қай мәселелердің әлі тың жатқанын білуге болады.
Зерттеудің теориялық әдісі ойлау қызметімен, эмпирикалық материалды ұғынумен, оны пысықтау және талдаумен тығыз байланыста. Сондай-ақ жүйелердің немесе құбылыстардың ішкі құрылымы мен даму заңдылықтары, сондай-ақ олардың бір-біріне әсері және шарттылығы ашылады.
Зерттеудің теориялық әдістері-есептерді анықтау, гипотезалар жасау және алынған прецеденттерді бағалау мақсатында қажетті әдістер. Олар әртүрлі әдебиеттерді зерттеумен тығыз байланысты:
Теориялық әдістердің кешенінен бірінші мәселе ретінде теориялық талдау деп аталатын әдіс ретінде назар аудару керек, ол құбылыстар мен процестердің нақты жақтарын, белгілерін, айырмалық белгілерін немесе сипаттамаларын бөлуді және талқылауды білдіреді. Жеке прецеденттерді талдау барысында оларды топтастыра отырып, жүйелендіре отырып, олардың жалпы, сондай-ақ әр түрлі сипаттарын анықтауға болады, жалпы принцип, басқа сөзбен айтқанда ереже орнатылады. Талдау барысы көп жағдайда синтезбен қатар өтеді, ол зерттелетін құбылыстардың мәнін терең түсінуге ықпал етеді. Зерттеудің теориялық әдістері – бұл әдебиеттерді зерттеумен тығыз байланыста болатын ұғым, бұл қандай мәселелер мен мәселелердің жеткілікті дәрежеде зерттелгенін, ал олардың қайсысы қосымша зерделенуі қажет екенін анықтауға мүмкіндік береді. Әдебиетпен жұмыс істеу процесі келесі әдістемелер тізімін енгізуді білдіреді:
- библиографияны құру, яғни қарастырылатын тақырып бойынша іріктелген дереккөздердің ассортименті;
- рефераттау немесе кілт мазмұнын неғұрлым қысылған көрсету;
- конспектілеу, немесе басқа сөзбен айтқанда, негізін жұмыста болатын басты ойларды бөлу құрайтын жеткілікті егжей-тегжейлі жазбаларды жүргізу;
- кітаптың немесе мақаланың жалпы мазмұнының қысқаша жазбасын білдіретін
- сөйлемнің сөзбе-сөзбе-сөз жазуында немесе қарастырылатын әдеби көздегі сандық деректерде жазылған дәйексөз.
Тізімде жоғарыда келтірілген әдістерден басқа, теориялық деңгейде де қолданылады:

Абстрагирлеу
Бұл әдіс зерттеуге ұшыраған объектілердің кейбір қасиеттерінен алаңдатып, берілген бағытта зерделенетін сапаларды анықтаудан тұрады. Абстрагирлеу идеяның әрбір қадамы келтірілген әрекетпен байланысты немесе оның нәтижесін пайдаланумен байланысты болғандықтан көп мақсаттық мінезге ие. Бұл әдістің мәні екінші дәрежелі параметрлерден, байланыстардан, өзара қарым-қатынастардан, заттардан ойды алаңдатуда және зерттелетін объектілердің бір немесе бірнеше қырларын іздестіруші үшін қызықты етіп белгілеу.
Аксиоматикалық әдіс
Бұл әдістің мәні зерттеу процесінің басынан бастап ешқандай дәлелдерді талап етпейтін негізгі ережелер жиынтығы, олар мүлдем айқын деп қабылданады. Мұндай ережелер ақиқат немесе басқаша айтқанда, аксиомалар ретінде анықталады. Олардың ішінен белгілі бір ережелер бойынша қорытынды пайымдаулар жүйесі қалыптасады. Барлық базалық аксиомадан және олардың негізінде шығарылған пікірлерден тұратын кешен аксиоматикалық тұрғыдан құрылған теорияны білдіреді.
Талдау және синтез
Жоғарыда айтылғандай теориялык талдау заттың құрамдас белiктерiне ыдырау процесі негізінде болатын әдіс болып табылады . Зерттеушi осы әдiстi қолданған кезде , ол зерттеуге ұшыраған объектіні акылмен ажыратады , онын кандай бөліктерінен тұратынын , оның параметрлерi мен белгiлерi кандай екенiн бiледi .
Болжау әдісі зерттеушінің қатынасынсыз педагогикалық жүйе немесе білім беру жүйесінің қозғалысын көрсету үшін қолданылады. Зерттеу нәтижесінде алынған нақты ғылыми деректерді сандық көрсетерге, кеселерге, графиктерге, сызбаларға, диаграммаларға, формулаларға, түсініктер мен заңдарға айналдыру зерттеушінің ойлау абстракциясының жоғары деңейі мен дәрежесі қажет.
Математикалық және статистикалық әдіс педагогикалық құбылыстар мен олардың сапалық өзгерістері арасындағы сандық тәуелділікті анықтау үшін қолданылады. Бұл әдіс зертеу жиынтығын өңдеу үшін, орташа арифметикалық қате мен оның мөлшерін айқындап, осы ауытқуларды, әртүрлілік коэффиценттерін есептеу үшін қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет