Орындаған: Жұмабек Қазына Рубинштейн
Мысалы: қарым-қатынас жасау құзыреттілігі
жүктеу/скачать 1,27 Mb.
|
КАЗЫНА ДОКУМЕНТ социолингвистика
- Бұл бет үшін навигация:
- А.Н. Леонтьев
- Ю.Н. Емьянова
- А.В. Мудрик
| Мысалы: қарым-қатынас жасау құзыреттілігі аясына әдептілік ережесі енеді (мысалы, қазақтіліді, орыстілді орталарда сен және сіз деген, жапон, корей тілдерінде сыпайылықты білдіретін етістіктің арнаулы формалары бар). Бұл көбінесе кішінің үлкенмен (үлкеннің кішімен), таныс пен бөтеннің, әлеуметтік мәртебелері бойынша жоғары мен төменнің немесе өзара тең адамдардың т.б. тіл жұмсауларынан көрінеді.
Сөйлеу әрекетінің әлеуметтік аспектісінде Н.М. Бахтель коммуникативті құзіреттіліктің 3 деңгейін атап өтеді:
А.Н. Леонтьев коммуникативті құзыреттілік деп коммуникативті дағдылардың жиынтығын түсінеді, атап айтқанда: әлеуметтік қабылдауды тек көру ғана емес, яғни, сұхбаттасушының жеке басын, оның психикалық жағдайын және басқаларын сыртқы белгілері бойынша модельдеу; ұжым мүшелерімен қарым-қатынаста тиімді байланыс орнату. Ю.Н. Емьянова коммуникативті құзыреттілікті қарым-қатынас қабілеті ретінде анықтайды: адамның ауызша, вербалды емес немесе үнсіз өзара әрекеттесу қабілеті ретінде; интегративті қабілет ретінде гуманистік тұлғалық қасиеттерге (қарым-қатынас, шынайылық, әдептілік, эмпатия, рефлексия және т. б.) негізделген тәрбиелеу, әңгімелесушінің коммуникативтік мүмкіндіктері. А.В. Мудрик өзінің зерттеуінде "коммуникативті құзыреттілік" ұғымының орнына "қарым-қатынастағы құзыреттілік" ұғымын енгізеді, оны адамның коммуникативті процестерінің тиімді жүруін қамтамасыз ететін білімнің, әлеуметтік көзқарастардың, дағдылар мен тәжірибелердің жиынтығы ретінде анықтайды. Мысал ретінде жапон халқын алсақ:1. Іс жүзінде жапондар ешқашан қонақтарын үйге шақырмайды. «Келіп кетерсіз!» дегенді жай ғана сыпайылық ережесі деп түсінген абзал! 2. Жапон тілінде: ауызекі сөйлеу, ізеттілік стилі (үлкен кісілерге), сыпайылық стилі (бөгде адамдарға); аса мәртебелі, лауазымды адамдарға қарата айтылатын сыпайылық стилі; 3. Жапон тіліндегі тілдейтін ең ауыр сөз «ақымақ» сөзі қарғыс ретінде де саналады («бака» сөзі). жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|