Орындаған: Тельманова Назугум Тексерген: Кошкарбаев Е. Е. Алматы, 2023ж

1950 жылдардағы сән журналдарының фотосуреттеріне қарап, біз негізінен жиырмадағы орта таптағы әйелдерді көреміз, бірақ бұл суреттерде киімге баса назар аударылады. 60-шы жылдары жастық шақ алға шығады және бұл көбінесе дененің экспозициясы арқылы көрінеді. Содан бері бұл үрдіс үнемі дамып келеді, ерекшелігі, сән журналдарына түсіру кезінде киімнің өзі бірте-бірте фонға түседі. Киімді демонстрациялау емес, модельдің денесі символдық құндылықтарды тасымалдаушы рөлін атқарған кезде бейнені жеткізу туралы көбірек. Жалаңаш дене құндылықтар тұрғысынан бейтарап бола алмайды. Бұл Мұсаның Бірінші кітабында (Жаратылыс) анық көрінеді, онда Адам мен Хауа білім ағашынан - жақсылық пен жамандықты жеп, олардың шын мәнінде жалаңаш екенін анықтаған кездегі жалаңаштық ұятпен байланысты. Сондықтан олар Құдайдың мейіріміне бөленіп, жануарлардың терісінен тігілген киім-кешек бергенше, олар алдымен інжір жапырақтарымен жалаңаштарын жасыруға тырысты.Жалаңаш дененің мағынасы айтарлықтай өзгерді: Ежелгі Грецияда құлдар мен спортшылар жалаңаш жүрді және бұл көп назар аудармады және 16 ғасырға дейін, мәдениет теоретигі Норберт Элиас пікірінше, қоғамдық жалаңаштық өте кең таралған құбылыс.

Prada және Cartier сияқты сән үйлері меценаттар рөлімен шектелмей, өздерінің өнер мұражайларын құрды. Ірі сән үйлерінің көпшілігі шығармашылық әлеммен тығыз байланыста болу үшін заманауи өнер мұражайларына демеушілік жасайды және бірнеше рет оларға кәдімгі заттарды айналдырудың «сиқырлы» қабілеті бар мұражайларда сыйлық ретінде көрсету мүмкіндігі берілді. жоғары нәрсеге, нағыз өнерге. 1983 жылы Метрополитен өнер мұражайы костюмдер бөлімінде Ив Сен Лоранның көрмесін ұйымдастырғаннан кейін, көптеген өнер және сән көрмелері басталды. 1997 жылы Митрополитте Зи Версаче көрмесін өткізді, ал 2000 жылы Нью-Йорктегі Соломон Гуггенхайм заманауи өнер мұражайы Армани үлгілерін көрсетті, бұл шараға мұражай тарихындағы ең көп көрермендер қатысты. Содан кейін көрме Бильбао, Берлин, Лондон, Рим және Лас-Вегаста өтті.

Қысқа да, ұзын да шалбарды пайдалану әйелдер үшін алғаш рет өткен ғасырдың 20-30 жылдарында спортпен шұғылдану және бос уақытты өткізу үшін әдеттегідей болды. Дегенмен, бұл әйелдердің басқа жағдайларда оларды кию құқығы танылғанын білдірмейді. Әйелдер басқалардың наразылығын тудырмай, жұмысқа немесе қабылдауға шалбармен бара алатын сәтке дейін бірнеше ондаған жылдар өтті.

Американдық «Artforum» журналы мұқабаға Исси Миякенің кешкі көйлектегі модель суретін орналастырды. Жаңалық мүлде сәнді киімдер мен олардың фотосуреттері көркем контексте қолданылғанында емес, бірақ бұл жағдайда өнердегі сәннің әдеттегі қолданылуынан өзгеше, көйлек өз алдына өнер ретінде ұсынылды. Басқаша айтқанда, сәнгерлердің толыққанды суретші ретінде танылса деген бұрынғы арманы орындалуға жақын болды деп қорытынды жасауға болады. 1980 және 1990 жылдары бұл Мияки, Кавакубо сияқты «радикал» сән дизайнерлері үшін әдеттегідей болды және әртүрлі басылымдарда әртүрлі сән үйлерінің хабарландырулары шыға бастады. Comme des Garçons өз журналын шығарды, бұл сыншылардың: «Comme des Garçons жасап, нарыққа шығаратын киімдері барлық жағынан өнер болып табылады, тек олай болу үшін арналмаған. Ал бүгінде олар бір емес, киім каталогы болып табылатын ең жақсы өнер журналдарының бірін шығарады.Осы екі сала бір-бірімен тоғысқан. Сәннің өнерге, ал өнердің сәнге жақындағаны соншалық, олардың арасына нақты шекара қою қиынға соқты. Vogue журналының 2000 жылғы қаңтардағы шығарылымы жарық көрді.