«Қоршаған ортаны және дәрілік өсімдік шикізатын пестицидтермен және радионуклидтермен ластау мәселелері»
Орындаған: ТФП21 -054
Пестицидтерді қолданудың экологиялық мәселелері.
Пестицидтердің қоршаған ортаға тигізетін әсері1. Бүкіл әлемде ауыл шаруашылығының қарқындыхимизациясы жыл сайын планетаның биосферасына барлық жануарлар мен адамдар тіршілігіне - әртүрлі бөтенхимиялық заттар (ксенобиотиктер), соның ішінде пестицидтердің көп мөлшерде түсуіне әкеледі. Сондықтан дахимиялық ластағыштардан (поллютанттардан) қоршағанортаны қорғау мәселесі үлкен маңызға ие болды.2.Экожүйелер мен ландшафтарда пестицидтердіңөзгеруі мен сипатын зерттейтін ғылым - қоршаған ортаэкотоксикологиясы - жаңа ғылыми тәртіптің бөлігіболып табылады.Басқа химиялық заттармен салыстырғанда ортаныластауы мүмкін пестицидтер төмендегідей сипатқа ие:1) олардың биосферадағы циркуляциясының қайта қалпына келмеуі (авиация мен жер беті аппаратураларыныңкөмегімен қолданғанда пестицид қоршаған орта объектісіне бірден түсіп, онда толығымен ыдырағанша болады). Қоршаған ортада барлық химиялық қосылыстардың циркуляциясы өзара байланысты атмосфера,
Пестицидтермен қоршаған ортаның, азық-түліктің, өсімдік шикізатының ластануы, адам денсаулығына әсері.
Пестицидтер (латын сөздерінен pestis – жұқпалы ауру, caedo - өлтіремін) – мәдени өсімдіктерді зиянкестерден, паразиттерден, арамшөптерден, аурулардан және микроорганизмдерден қорғау үшін қолданатын барлық химиялық қосылыстар. Пестицидтерді пайдалану ауылшаруашылық өнімдерін 18-20% сақтайды. Қазіргі кезде оларды көп қолданатын болғандықтан биосфера мен адамдарға зияны тиіп жатыр. Оларды пайдаланбай өнім алуға мүмкіндік жоқ, себебі зиянкестер өте көбейіп кетті. Бунақденелілер пестицидтердің бір түріне тез бейімделетін және ол қасиетін ұрпағына бере алатын қабілеті бар. Сондықтан пестицидтерді қолданарда зиянкестердің түріне қарай таңдап алу керек.
Пестицидтер ауаға негізінен ауылшаруашылық дақылдарын, тұқымдарды, арман алқаптарын жер және авиациялық жабдықтармен өңдеу кезінде, сендай-ақ оларды топырақ бетінен және су қоймаларынан балансу нәтижесінде шығады. Атмосфералық ауаның пестицид термин ластану дәрежесі олардың физикалық- химиялық қасиеттеріне, ауа температура сына, желдің жылдамдығына, өңделетін аумақтың көлеміне және қолдану әдістеріне байланысты. Ауадағы дәрілік затратдың ең көп концентрациясы күндізгі температурада байқалады. Атмосферада пестицидтердің улы емс өнімдер күйіне химиялық трансформациясы, ең алдымен гидролиз реакцияларының, атмосфералық оттегі мен озонның тотығуының нәтижесінде пайда болуы мүмкін, бұл көп жағдайда жарықтың әсерінен жеделдейді (фотолиз). Фотолиз - атмосфераның жоғарғы қабаттарында таралтынь салыстырмалы тұрақты пестицидтердің конверсиясының негізгі жолдарының бірі. Гидролиз және тотығу процестері фосфорорганикалық сияқты тұрақсыз пестицидтердің ыдырауында үлкен рөл атқарады. Атмосферадан пестицидтер және олардың ыдырау өнімдері қоршаған ортада айналымын жалғастыра отырып, топырақ пен су объектілеріне түседі.Сондықтан ауылшаруашылығы мен арман шаруашылығында пайдалану үшін улы емс затрат түзіле отырып, атмосферада тез ыдырайтын пестицидтер ұсынылады.