Осы аптада Астанада Қазақстан судьяларының VII
жүктеу/скачать 6,02 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- – Þ Þ ï Þ Þ ө ¾
- – ¾ әÞ Þ ï ¾
- ҚОШАҚАН – ҰЛТТЫҚ ҚОШАҚАН – ҰЛТТЫҚ БРЕНД БОЛА АЛАДЫ! БРЕНД БОЛА АЛАДЫ!
ww www.ja w.jasqazaq.kz sqazaq.kz №48 (620) 25 қараша 2016 жыл РУХАНИЯТ РУХАНИЯТ – Þ Þ Þ ï ¾ ? – Мен осыдан он шақты жыл бұрын «Қазақфильмде» жұмыс істеп жүргенімде ең алғашқы «Менікі» деген мультфильмімді жасадым. Одан кейін «Кім патша болады?» деген мультфильм. Осы туындының негізінде «Қазақ радиосында» радиотілші Сара Рахметованың атсалысуымен радиомультфильм де жасап әуе толқыны арқылы тараттық. Одан кейін «Алматы» телеарнасының тапсырысы бойынша Серік бікенұлының кеңесімен қазақ батырларының тұлғасын жасаған, тарихи қысқаметражды мультфильмдер топтамасын жасадық. Бюджеті тым аз болғанына қарамастан, екі адам болып, 20-дан астам серия жасадық.
– 2009 жылдың аяғында Астанаға к шіп келдім. Біраздан кейін, Астананың әсемдігін айшықтап, бүгінгі келбеті мен келешегін насихаттайық деген идеямен қаланың әкімдігіне ұсыныс тастадық. кімдік бізді қолдады, с йтіп, сол 2011 жылы Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығына орай, «Бәйтерек қасиеті» деп аталған к рермен к зайымы болған мультфильм жасап шығардық. Ол осы қаладағы барлық кинотеатрларда, әрбір киносеанстың алдында бірталай уақыт к рсетілді. Аралас 2 D және 3D форматта жасалған. 12 минуттық тамаша дүние болып шықты. Қаржының б лінуіне байланысты, уақыт та тым қысқа болды. Небары 1,5 айдың ішінде жасап шықтық. 4 маман жұмыс істедік. Мен зім әрі сценарист, әрі режиссер-аниматор әрі продюсері болдым. Осы мультфильмде уақыттың тапшылығына қарамастан, қиялымызға әбден ерік бердік. 200 жылдан кейінгі Астананы к рсетуге тырыстық, негізгі кейіпкердің к лігінің әртүрлі кейіпке трансформациялануы, қаладағы ғимараттардың ерекшелігі, сәулет нерінің салтанат құрғаны, қаланың мұнтаздай тазалығы, жасыл әлем, қысқасы, қиялдағының бәрін сыйдыруға тырыстық. Жалпы, тапсырыс болғанымен те жақсы шығармашылық жұмыс болды. Бұл менің зімнің жұмысымдағы және жалпы, қазақ мультфильмінің ішіндегі белгілі бір серпіліс, су дер едім.
– Ол туынды соғыс кезінде екі рет «Оскар» алған. «Том мен Джерри» мультфильмін ең к п сынаушылар да менің әріптестерім екен. Неге? йткені, олардың айтуы бойынша д рекілік басым екен. Физика заңдылығына жатпайтын дүниелер келтірілген дейді. Сонда деймін, егер аниматордың қиялы ұшқыр болмаса, онда жұмыс солыңқы шықпай ма? К рермен теріс айналмай ма? «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» мультфильмінің танымал болуы – сол қойылған сұрақ, яғни тақырып пен оның музыкасы. ( Þ ). – Þ Þ ï Þ Þ ө ¾ , ¾ Þ ï ¾ Þ ¾ ¾ ? – Менің ойлап тапқаным «Қасқыр мен қарға», «Қошақан», «Қара торғай», «Ақб кендер» туралы идеям бар. Міне, осылар біздің ұлттық бренд болатын персонаждар деп сенімді түрде айта аламын. Соның ішінде «Қошақаным» Ұлттық бренд бола алады! Оған арнап ән жаздым да, с зін де.
– Þ ï Þ Þ ¾ ¾ Þ . ¾ ¾ , ¾ ¾ ө Þ ¾ ? – Патриотизм дегеннің мағынасы кең ғой... Мультфильм жасағаннан кейін біз оның барлық бағыт-бағдарын ойлауымыз керек. Бірінші ой туындайды. Ой з ортасында талқыланады. Сол талқылаудың барысында оның мағынасы, к ркемдік шешімі, коммерциялық талаптары с з болады. Біздің елде табыс әкелетін мультфильм жасау жолы мүлдем жоқ. Бурабай еліміздің маржаны. Мақтанышпен айта аламын – Бетпақ даламыз да р мінезді, ешкімді мойындай қоймайтын батырлығы мен кең кеуделі алып батырымыздың образында. Ол батырдың еркесі ақб кендеріміз бар. Сұлу маралымен ерекшеленетін Шығысымыз бар. Дәстүрімізді берік ұстанған Батысымыздың табиғаты, теңізі бар. Ұлы Жібек жолындағы к не қалалар мекені Оңтүстігіміз бар! – ï Þ ? – Жоғарыда айтқанымдай, ой – талқылаудан соң кезек сценарийге келеді. Сценарист талқылаудың бар сын-пікірлерін ескере отырып, бірінші кезекте табыс әкелетінін ойлауы тиіс. Бұл жерде ақша құмарлық емес. Шыққан шығынның орны толып және ол продюсерге (Þ , Þ , ) пайда әкелуі керек. Қадап айтып отырғанымның з себебі бар. Мультфильм ндірісі қиын, қаржыны к п қажет етеді деген себептер айта саламыз. Тағы да ой шектеуінде қалып қоюдамыз. Сонымен қатар туындының менеджменті, маркетингі де үлкен табыс к зі. Маркетинг жұмысы жақсы жүйемен атқарылса, туынды танымал бола бастайды. Қаржылай пайдасын к ре бастаған туындының авторы кім деген сұрақ бірден жауабын іздей бастайды. Кім шығарды? Ол Қазақстанда жасалған. Ол тіпті қазаққа ұқсай ма, ұқсамай ма? Мәселе онда емес, ол Қазақстанда жасалған болып шығады. Енді әңгімеміз патриоттықты насихаттай отырып, табыс табу дегенге келіп отыр ғой. Бұл екеуін де мен ұштастырдым. Жоғарыда айтқан «Бәйтерек қасиеті» деген мультфильмімнің әлі де бірнеше сериясын шығарып, оны кассалық фильмге айналдыруға болады. Ол нақты табыс әкелетін болады. Қалай әкеледі? Табыс табудың әрі танымал болудың ең т те де дұрыс жолы, қажет жолы, сол – маркетинг. Осы кейіпкерлерді енді ойыншықтарға айналдыру. Мысалы, сондағы кейіпкердің к лігі, трансформер, ұшатын баланың зі... Балалар Бэтмен немесе « рмекші адам» болам демейді, басты кейіпкер Қайсар есімді баладай болам деп соның ойыншығын алатын болады, соның мультигін к ретін болады. Сол сияқты, 200 жылдан кейінгі Астананың мүсіндерін сувенир ретінде шығаруға болады. Оны шағын трейлерлері арқылы жарнамалап, жаңағы ойыншықтарын сатып, онымен бірге билет үлестіріп, сеанстарға тарту секілді жан-жақты маркетингтік жұмыстар жүргізу керек. – Þ ¾ ¾ ¾ ? Þ ¾ , Þ Þ ¾ ¾ө ... – Бар. Мысалы, «ЭКСПО-2017» арналған толықметражды анимациялық фильмнің және сериалдың тұжырымдамасы қазір қолымда бар. Бұнда қазақ ғылымының к кжиегі, осы ғылым арқылы қазақтың жеткен жетістігін сол тетін ЭКСПО к рмесі арқылы к рсетпекпін. Онда осы дүниежүзілік к рмеге қатысатын жас ғалым туралы болады. Аудиториясы балалар мен қатар ересектерге де арналған. Бұл фильмдер жатта кеп, бас аяғы жоқ мақтау емес. Мақсатым – дүниенің кілті ғылымда екенін к рсету. Бұл біздің жастарымызды ынталандырады, рухтандырады. – ¾ әÞ Þ ï ¾ ? – Иә, толықметражды фильм. Бір азаматтар демеушілік беруге де келісіп, әңгімеміз біраз жарасып та қалған еді. кінішке қарай, мынау әлемдегі қаржылық дағдарыс, біздің де кәсіпкерлерге әсер етті. Сонымен сәл тоқтап тұр. Фильмнің бюджеті шамамен 200 мың доллардай болады. з қаржысын тейді деп ойлаймын. Бұл ересектерге де арналған. Сюжеттері жанды. Қарқынды. Барлығы динамикада. Лирика да орын алады. Музыкасы да арнайы жазылып оркестрмен орындалады... Сонымен қатар мен де еңбектеген сәбиден еңкейген қарияға дейінгілерге арналған жобалар бар. Айта кететін болсам, «Бота мен Дельфин» деген сериалдың тұжырымдамасы бар. Мұнда Бота қазаққа тән, дельфин б тен елдікі. К зқарасты кеңейтеді. Каспий теңізіне барып жүреді. Жас Бота болғаннан кейін қайықпен жүзеді. Құлап кетеді де аяқ астынан дельфин пайда болады. К мектесіп дос болады. Дельфин мен Бота екеуі қазақтың бүкіл географиясын, тарихын таныстыратын болады. Отбасымен бірге отырып к ретін «Перген атаның отбасы» туралы сериалым да з кезегін күтуде. «Қараторғай» деп аталатын тентек торғай туралы сериалым к пшіліктің к ңілін к терер әрі ой салар деген үміттемін. – ә Þ 25 Þ Þ . ә Þ 20 Þ ¾ . ¾ ? – Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығында «Бәйтерек қасиетін» зім жасасам, енді 25 жылдыққа республикалық екі байқауда екі «Бас жүлде» алған ізбасарларыммен-әріптестеріммен келдім. Еліміз талантқа кенде емес. Жастардың талабы орасан зор! Сол жастармен бірге жұмыс істеп жүріп, біздің елде осы нер бойынша керемет дүниелер келетініне сендім. Осы сұхбатты пайдаланып, бүгінде Тәуелсіздігіміздің ширек ғасырын тойлағалы отырған елімізді құттықтағым келеді. Еліміз еңселі болсын! лемдегі абыройы арта берсін! Айбыны асқан, ырысы тасыған, жастары білімімен жасындай жарқылдаған, Елбасы айтқандай, Мәңгілік ел болайық! Жастар оқысын-тоқысын. Ғылымға құштар болған керемет қасиет екен. зім қатарлы замандастарыма айтарым, атаққа, ақшаға құмар болмайық. Берсе, жастар атақ-даңқты бере жатар. Ал біз, алдыңғы буын жақсы істермен, жақсы с здермен үлгі бола берейік!!! Þә Естеріңізде болса, даңқты ерлік туралы фильмді қазан айында Астанада ткен екі мемлекеттің аймақаралық ынтымақтастық форумында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Владимир Путин к рген болатын. Екі елдің басшылары Алма-Ата қаласында құрылған және қарсыластардың танктеріне Мәскеуге кіруге жол бермеген дивизияның ерлігі скелең ұрпақтың есінде мәңгілікке сақталуы міндетті деген пікір білдірді. «28 панфиловшы» – 1941 жылдың қарашасында Волоколамск тас жолында неміс әскеріне т теп берген панфилов дивизиясының атқыштар ротасы жауынгерлерінің жасаған ерлігі бейнеленген к ркем фильм. Бұл туынды рухы биік қарапайым әскерге арналған ескерткіш. Фильмдегі оқиға 1941 жылдың күзінде болған. Жазбаша дерек бойынша 1941 жылдың 16 қарашасында генерал И.Панфилов қолбасшылық еткен 316- шы атқыштар дивизиясының 28 сарбазы Дубосеково разъезін қорғап, Мәскеуге бет алған немістің танк батальонын тоқтатады. Сюжет толығымен кеңес сарбаздарының ерлігіне арналған. Режиссері Андрей Шальопа «28 панфиловшының аңызға айналған даңқты ерлігі – барлығымызға ортақ тарих қана емес, сонымен қатар ортақ ұлттық мақтанышымыз. Тіпті қанымызға сіңіп кеткен ұлттық код десем, артық айтпаған болар едім», – деді.
Айта кетейік, генерал Панфиловтың 316-шы атқыштар дивизиясының 28 жауынгері туралы түсірілген фильмнің негізгі сомасын краудфандинг арқылы жинаған. Қаржыны жинауға 35 мыңнан астам адам қатысып, 34,7 миллион рубль түскен. Сондықтан да фильм «халықтық кино» аталып отыр. Сондай-ақ фильм бюджетінің үштен бірін Қазақстан және Ресей мәдениет министрліктері б лген. Жалпы жұмсалған қаражат 150 миллион рубльді құрайды. Фильмнің Волоколамск қаласында (Ресей) ткен тұсаукесері барысында Ресей Федерациясының мәдениет министрі Владимир Мединский «Бұл миллиондаған кеңес жауынгерлері ерлігінің айқын дәлелі. Батырлардың Жеңіс жолында қанша күш жұмсағанын түсіну біз үшін құпия болып қалады. Фильм тұсаукесерінің Волоколамскта туі ерекше жағдай. Бұл фильмнің жүзеге асуына ештеңеге қарамастан, атсалысқандардың барлығына алғысымды білдіремін. Бірінші кезекте фильмнің түсіріліміне жеке қаражаттарын қосқан азаматтар. Олардың бірлескен қолдауларының нәтижесінде 35 миллион рубль жинақталды», – деді. Еліміздің мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы ресейлік әріптесінің пікірін қолдады. Туындының Алматыда ткен тұсаукесері кезінде ол панфиловшылардың ерлігі кеңес халқының фашисттік әскерлерге қарсы күресінде тарихи оқиға болғандығына назар аударды. А.Мұхамедиұлы «Алматыда құрылған «Панфилов» дивизиясы Кеңес Одағының астанасы Мәскеу қаласын қорғады. Бұл барша адамзат тарихындағы тарихи оқиға болды. Қарсыластардың басым болғандығына қарамастан, панфиловшылар фашистердің жеңілмейтіндігі туралы жалған пікірді бұза отырып, астананы қорғап қалды. Біз олардың ерлігін ешқашан да ұмытпауымыз керек. Олардың ерлігі туралы тарихты да скелең ұрпаққа жеткізу – біздің міндетіміз», – деді. Туындының түсірілімі екі мемлекеттің аумағында жүргізілді. Қысқы к ріністер Санкт-Петербор пен Иваново т ңірегінде түсірілген. Соңғы кадрларда Алматыдағы 28 гвардияшы- панфиловшылар атындағы саябақ к рсетіледі. Еске салып кетсек, 16 қараша Дубосеково разъезінде болған шайқастың 75 жылдығы күні фильмде к рініс тапқан Волоколамскінің зінде тті. Ресей бойынша кең к рсетілімге фильм 24 қарашадан бастап шығады.
«Қазақтың қандай мультфильмін білесіз?» – деген сауалға сөз жоқ, бірінші кезекте «Қарлығаштың құйрығы неге айырды?» есіңізге түсіресіз. Әрине, одан бері де бірсыпыра дүниелер жасалды. Осы қазақ мультфильмінің көшін шама шарқынша алға сүйреп келе жатқан саусақпен санарлық азаматтардың бірі – Әбдіқадыр Сабыр. Ол қазақ мультфильмінің өз кейіпкері анықталып, орыстың аюы мен Уолт Диснейдің Миккиі секілді қалыптасса екен деп армандайды. Оның ойынша, қазақ мультфильмінің негізгі кейіпкері қошақан болуы керек... Әбдіқадыр Сабыр бүгін ердің жасы 50-ге келді. Туған күнінің қарсаңында құттықтай барып, әңгімеге тартқан едік... Алматыда «28 панфиловшы» көркем фильмінің тұсаукесері өтті. Бұл туындыны «28 панфиловшы» тәуелсіз студиясы түсірген. Еліміздің мәдениет және спорт министрлігі мен Ресейдің мәдениет министрлігі де атсалысқан. Ал оңтүстік астанамызда өткен фильмнің тұсаукесерін Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясы ұйымдастырды. ЕКІ ЕЛГЕ ЕКІ ЕЛГЕ ОРТАҚ ЕРЛІК ОРТАҚ ЕРЛІК
№48 (620) 25 қараша 2016 жыл 13 13 ww www.ja w.jasqazaq.kz sqazaq.kz ҰЛТ ҰЛТ рбір ұрпақтың басынан ткізген тарихи мір жолында, қазіргі мір сүріп жатқан жарқын заманымызда және үкілі үмітке толы келешегімізде де «Тәуелсіздік» деп аталатын қасиетті с здің мән-мағынасында баға жетпес рухани ұлттық ұғым жатқандығын ешқашан да естен шығармауға тиіспіз. Халқымыздың ткен тарихына к з жіберсек, рухы күшті, намысы ршіл, мұраты асқақ ата-бабаларымыз барлық кезде де тәуелсіздік үшін аянбай күрес жүргізіп келгендігі белгілі. Тәуелсіздік алғанымызға 25 жыл ткендігін айтуға оңай болғанымен, осы жылдар ішінде қаншама қия жолдар мен бедерлі белестерден ткендігіміздің тарихи тағдыры к п жағдайларды еске түсіреді. Кемел елдің кемеңгер басшысы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың с зімен айтсақ, «Жиырма бес жылдық мүшелді мерзім мемлекетіміз үшін қалыптасу тұғыры болып қана қойған жоқ, біз згелерге де үлгі болатындай биіктерден к ріне алдық» – деген ұлағатты с здерінің мәні тереңде жатыр. Тәуелсіздік еліміздің тарихына үлкен згерістер енгізіп, ұлттық ұранымыз, ерекше Елтаңбамыз бен аспан түсті к к байрағымыз желбірей түсті. Соның арқасында к ңіліміз к кке к теріліп, жанымыз жадырап, еселі еңбегімізді ел игілігі үшін арнап келеміз. Азаматтығымыздың азат болып, еңсеміздің күллі әлем алдында биіктеуі және абыройымыздың асқақтай түскенін айрықша мақтаныш сезіммен атап айтуға тура келеді. Еліміздің егеменді тәуелсіз ел болғандығын к збен к ріп, егеменді еліміздің ркендеуіне, з еңбегімізбен үлес қосып келе жатқанымыздың зі жүрегімізге қуат, к ңілімізге шуақ беріп жүргендігі зор мақтаныш сезімге б лейді. Мамандығымыз ұстаздық болғаннан соң скелең ұрпақтарға саналы тәрбие және сапалы білім беру жолында 50 жылға жуық Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінде ұстаздық қызмет атқарып, ел игілігі үшін еңбегіміз арқылы з үлесімізді қосып жүргеніміз басымызға қатар келіп қонған бақ пен бақыт деп ерекше мақтаныш сезіммен айтсақ, артық айтқандық бола қоймас. Еліміз Тәуелсіздік алған күннен бастап, елімізде бұрын-соңды болмаған з ана тілімізде мектептерге арналған биология пәндері бойынша т л оқулықтар жазуға қол жеткізгендігіміз тәуелсіздіктің тікелей жеңісі мен жемісі деп қадап айтуға болады. Мысалы, 1991 жылдардан бастап мектептерге арналған « сімдіктану» (5-6- ), «Жануартану» (7-8- ), Тәнтану (8- ), ал 10-11-сыныптарға арналған «Тіршіліктану» оқулықтарын жазуға үлес қосқанымды мақтан етемін. Бұл т л оқулықтар бірнеше рет қайта басылып, бірнеше ұрпақтардың білім алуына септігін тигізді. Бұл т л оқулықтарда еліміздің таңғажайып табиғат байлықтары туралы деректер мен аса құнды рухани ұлттық ұғымдар, түйінді тұжырымдар, қорытынды ой-пікірлер қоса берілген. Сонымен қатар, бұл оқулықтарда те бай ана тіліміздің асыл құндылықтары туралы деректер берілгендігін де атап айтуға болады. 2000 жылдардан бастап бұл оқулықтар жаңа буын оқулықтары деп аталып, қазіргі кезде орыс, ұйғыр, збек тілдеріне аударылып, еліміздің жас ұрпақтарына білім мен тәрбие беру саласында қолданылып келе жатқандығы белгілі. Ұлы Даланың данаг й данышпан бабаларымыз қалдырған табиғат жайындағы мақал-мәтелдері, ой қорытындылары, аса бай ұлттың рухани ұғымдары мен түйінді тұжырымдарының құнды әрі танымдық, әрі тәрбиелік ғылыми дерекк здері екендігін ұмытпай бүкіл әлемге паш етуге тиіспіз. Мысалы, «К зіңді қалдыр – бұлақ к зін аша жүр, ізіңді қалдыр – жақсы істен мұра шаша жүр, зіңді қалдыр-бақша сіріп жаса нұр» – деген даналық нақылының әрі танымдық, әрі тәрбиелік мәні зор екендігін к кірегі ояу, к зі қырағы әрбір адам түсінеді ғой деп ойлаймыз. Бұл арада, жүрегімізден жарып шыққан жыр шумақтарын келтіруді ж н деп есептейміз:
Елбасымыздың соңғы кезде жарық к рген те құнды «Ұлы дала ұрпақтары» деп аталатын кітабында халқымыздың бойында сан ғасырлар бойы қалыптасқан, салт-дәстүрлері мен аса зор адамгершілік қасиеттерін бағалау қажеттігі «Ұлы дала ұрпағының ұлағатты парызы» екендігін ешқашан да естен шығармауға тиіспіз. Елбасының айтқан әрбір даналық с здері ұрпақтарымыздың к кірек к зіне ұялап, жүрегінің т рінен орын алуына әрбір азамат з үлесін қосуы тиіс. «Жалпы жұртыңды, иісі Алашыңды құрметтеу алдымен зің туған лкенің тарихын, табиғатын танудан, тұлғаларын ардақтаудан басталады», – деген ұлттық рухани ұстанымы ұрпақтарға арналған негелі сиет екендігін күнделікті жұмысымызда басты бағдаршам етіп пайдалануымыз қажет деп қадап айтуға тиіспіз. Мақаламды қорытындылай келе, халқымыздың ақылг й абыз ақыны Мұзафар лімбай атамыздың ұрпақтарға арнайы арналған жыр жолдарымен аяқтауды ж н к рдім:
жүктеу/скачать 6,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|