Өсімдіктердің экологиялық анатомиясы пәні мақсаты мен міндеттерін баяндаңыз



жүктеу/скачать 25,83 Kb.
бет2/2
Дата23.05.2022
өлшемі25,83 Kb.
#35387
1   2
Қажетті құрал-жабдықтар: заттық және жабынды шынылар, алмас (лезвие) немесе басқа арнайы құрал (микротом), препаравальді ине, пинцет, қималарды алмастан бөліп алатын қылқалам, әйнектерді сүртетін жұмсақ шүберек, фильтр қағазының бөлшектері,сұйықтықты тамызатын пипетка немесе шыны таяқша, спирт (80% немесе 70% этил спирті), глицерин және су, Aronia melanocarpa. Hippophaë rhamnoides өсімдіктерінің сабақтарымен жабырақтары және Lamiáceae тұқымдасына жататын өсімдіктер.
Теориялық мазмұны
Өсімдіктерді тірі күйінде зерттеуге болады, немесе олардан тұрақты немесе уақытша микропрепараттар дайындау арқылы фиксацияланған күйінде зерттеуге болады.
Уақытша микропрепараттар бірнеше сағат, күн немесе апта аралығында жұмыс істеуге жарайды, олар алдын-ала зерттеулер үшін жасалады және объектті қарап, суретін салып болғаннан кейін көбінесе жуылады.
Тұрақты препараттар белгісіз ұзақ уақыт бойы сақталады және өндірісте немесе лабораторияда дайындалады.
Өсімдік материалын бекіту (фиксация) жасушалар мен тіндерді тез арада өлтіру болып табылады. Сол кезде объектінің бастапқы қалпына ұқсас күйі сақталады. Материалды анатомиялық зерттеулер үшін бекітудің мақсаты – объектті консервациялау, оны тығындау немесе жұмсарту, яғни, кесу үшін ыңғайлы күйге келтіру.


  1. Өсімдік жапырақ эпидермисінің анатомиялық кесіндісін даярлау жолдарын көрсетіңіз.



  1. Өсімдіктің вегетаивтік мүшелерінің анатомиялық кесіндісін даярлау жолдарын көрсетіңіз.



  1. Микрометрлік өлшеулер жүргізуді талдаңыз.

Объект-микрометр және окуляр-микрометр микроскоппен өлшеуге арналған. Өтпелі жарықта жұмыс істеу кезінде объект қолданылады-ОМП микрометрі, шағылысқан жарықта — ОМО.Микроскопта қарастырылған объектілердің сызықтық өлшемдерін өлшеуге, сондай-ақ микроскоптың ұлғаюын өлшеуге арналған бұрандалы көз микрометрлері [c.317]
Өлшеу алдында объективті микрометр микроскоптың үстеліне қойылады, қажетті линза мен окуляр сызғышымен қойылады және объективті микрометр сызғышының бөлімдері айқын көрінетіндей етіп өткір болады. Әрі қарай, екі сызғыш көлденең күйде біріктіріліп, көз микрометрінің сызғышының бір бөлінуінің мәні есептеледі. Мысалы, сызғыштың окулярлық микрометрінің 50 бөлімі объективті микрометр сызғышының 30 бөліміне сәйкес келеді, олардың бір бөлімі 10 мкм құрайды. Сонымен, окулярлық микрометр сызғышының 50 бөлімі 300 мкм, ал оның бір бөлімі 6 мкм (300 мкм 50) құрайды.



  1. Өсімдіктердің вегетативтік мүшелерін фиксациялау жолдарын атаңыз.

Бекіту-бұл объектідегі өмірлік процестер тез тоқтатылатын және жасушалар мен тіндердің жұқа құрылымдары мүмкіндігінше өзгеріссіз сақталатын Материалды өңдеу. Бекіту нәтижесінде ісінуге және пішінін өзгертуге қабілетті жасуша коллоидтары тұрақты серпімді емес гельдерге айналады.


Бекітудің негізгі мақсаты-объектіні тірі органда болатын күйде сақтау. Бекітуден туындаған өзгерістер,қайтымсыз.
Бекіткіш мыналарды көрсетуі керек:
1) коагуляция әрекеті, яғни жасуша құрамындағы коагуляцияны шақыру;
2) тығыздау әрекеті, атап айтқанда ұлпаны бекіту, жасуша компоненттерін ерімейтін күйге келтіру үшін құрылым
жасушалар одан әрі өңдеуге төзімді болды;
3) химиялық әсер ету (объект бояуды қабылдауы үшін), сонымен қатар мазмұнды оптикалық дифференциовканы мүмкіндік береді.

  1. Өсімдіктерді анатомиялық талдауға даярлау жолдарын баяндаңыз.




  1. Өсімдіктердің экологиялық анатомиясының зерттелу тарихын талдаңыз.

Өсімдіктердің белгілі тіршілік ортасына, ортаға деген қатынасы жайлы білімде адамзатта ертерек практика жүзінде: жабайы өсімдіктерді жинап, оларды өсіре бастаған кезден қалыптаса бастаған. Өсімдіктердің эколгиялық жағдайлары жайлы хабарламалар өте ертегден белгілі болған. Ботаниканың әкесі атанған және оның жеке ғылым екендігінің негізін қалаушы Теофраст, өз еңбңектерінде өсімдіктерді практикалық қолданудағы маңызы мен қатар олардың құрылысы, физтологиясы, географиялық таралуына аса мән берген. Теофраст өз еңбектерінде – өсімдіктерді сыртқы түрлерінің өзгерістері және өсу жағдайларға байланысты болғандығы жайлы көптеген бақылаулары көрсетілген.


Ұлы географиялық жаңалықтардың ашылу дәуірі (15-16 ғас) жаңа ашылған елдердегі өсімдіктер әлемі жайлы жаңалықтармен ботаниктердің білімін кеңейтіп және ол елдерден әкеліп ауыл шаруашылығында өндірілетін жемісті және әлемдік өсімдіктердің қасиеттері жайлы мағлұматтармен толықтырылды.
Жаңару дәуірінің 19 ғ дейін жаратылыстану ғылымдарының негізгі тенденциясы – материалды жинау және толықтыру, тірі табиғатты инвентаризаациялау болып табылады. Бір уақытта әртүрлі елдердің фаунасы мен флорасының климат жағдайларына байланысты өзгерістері жайлы дәлелді фактілердің саны арта түсті. Сол кездегі ірі жаратылыстанушы ғалымдардың еңбектерінде экологиялық заңдылықтар жөнінде сипатталып, қорытындыланды.
Эколгия ғылымы 19 ғ басында өз алдына ғылым болып қалыптасты. Үлес қосқан ғалымдар: К.А.Тимирязев, В.В.Докучаев, Ф.Клементе, В.Н.Сукачев және т.б.
Қазіргі экологияның қысқаша даму тарихын бірнеше негізгі кезеңдерге бөледі:

  1. Экологияны әртүрлі ағзалардың бір-бірімен және қоршаған ортамен байланыстыратын боилогиялық зерттеу деп түсінден кезең


  2. 20-шы жылдың ортасына қарай «экология» термині ағзалар бірлестігін зерттеуге қолд. бастады


  3. 50-ші жылдары ғылымға ғылыми зерттеулердің негізгі бірлігі ретінде қарастырылатын «биоценоз» және «экожүйе» түсініктер енгізілді


  4. 70 жылдағы әртүрлі экожүйелер түйісінде болатын облыстар аймақ болып саналатын кезең


  5. Биосфераның құрылуындағы адамның ерекше рөлі және оның жауапкершілігі көрінетін соңғы кезең.





  1. Негізгі экологиялық факторларды талдаңыз.

Кез келген тірі организм өзін айнала қоршаған табиғи ортамен тығыз байланыста ғана өмір сүре алады. Олар – топырақ, су, минералды заттар, жер бедері және атмосфералық әр түрлі құбылыстар. Табиғи ортаның компоненттері тірі организмдерге оң немесе теріс әсер етуі мүмкін. Сондықтан әрбір организмнің өзіне ғана колайлы ортасы немесе мекені болуы тиіс. Мәселен, көлбақа үшін қалыпты өсіп-көбеюіне қолайлы орта -ылғалы мол көл жағасы. Ал, куаң дала немесе шөлейтті жерлер ол үшін қолайсыз, өмір сүре алмайтын орта болып табылады. Бірақ та организм үшін табиғаттың барлық элементтері белгілі мөлшерде кажет және жиынтық күйінде әсер етеді. Олардың біреуі өте қажет, екіншілері орташа, ал үшіншілері мүлдем кажет емес зиянды болуы мүмкін. Сонымен орта дегеніміз — организмнің өсіп-көбеюіне, тіршілігіне, дамуы мен таралуьна тікелей жанама әсер ететін айнала қоршаған орта компоненттерінің жиынтығы. Ал, организмге кажетті жағдайлар деп — тек сол органим үшін алмастыруға келмейтін табиғи ортаның элементтерін айтамыз. 1.Абиотикалық факторлар- өлі табиғаттың әсері (климат, t0-ра , ылғалдылық , жарық және т.б.
2.Биотикалық факторлар – тірі организмдердің әсері.
3.Антропогенді факторлар – адамның әртүрлі іс-әрекетінің әсерлері.
1Абиотикалық факторларға айналадағы ортаны, яғни өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктері жатады. Мысалы: климаттық факторлар (ауаның ылғалдылығы, жауын-шашын мөлшері, ауаның t0 –сы, жарық мөлшері, күн мен түннің ұзақтығы, желдің әсері, ауа қысымы, ауа құрамы);
Топырақтың әсері (химилялық құрамы, физикалық және химиялық ерекшеліктері); гидрологиялық факторлар(судың тұнықтылығы, күн сәулесінің түсуі, құрамы, қысымы, ластануы т.б.); жер бедерінің әсері.
2 Биотикалық факторлар ағзалардың тіршілік әрекетіне байланысты бір-біріне тигізетін сан алуан әсерлері жатады.
3Антропогенді факторлар биотикалық факторлар қатарына жатқызып келген болатын. Бірақ соңғы кездегі адамның іс-әрекетінің табиғатқа қарқынды, әрі жан-жақты ықпал ететіне байланысты ол жеке қарастырылады.
жүктеу/скачать 25,83 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents