ҚОСҮйлі қалақай тамырының химиялық ҚҰрамын зерттеу шакир А. Ж., Мұсабай Ә. С., Азимбаева Г. Е
жүктеу/скачать 31,6 Kb.
|
Мақала қалақай
| Abstract: Dioecious nettle is of considerable interest as preservatives in food products for human and animal consumption. They have been used in traditional medicine for centuries. Nettle contains a significant amount of biologically active compounds. For example, leaves are rich sources of terpenoids, carotenoids and fatty acids, as well as various essential amino acids, chlorophyll, vitamins, tannins, carbohydrates, sterols, polysaccharides, isolectins and minerals. Extracts of the aboveground parts of nettle are a rich source of polyphenols. And the roots contain oleanolic acid, sterols and sterylglycosides.
This article discusses the physico-chemical composition, the content of elemental and biologically active substances of the root of the dioecious nettle growing in the mountain zone of Medeu, Almaty. When studying the content of elements in the root of dicotyledonous nettle, it turned out that the root of the plant contains 42 elements. In addition, during the study of the physical properties of the composition of plant raw materials, humidity, ash content of the plant, free organic acids, pH of the aqueous solution of the plant were determined. Keywords: dioecious nettle, pH, humidity, ash content, gravimetry, titrimetry КІРІСПЕ Өсімдіктің атауы ретінде Urtica жалпы атауы көптеген римдік авторларда кездеседі (Катул, Гораций, Плиний және т.б.). Бұл сөз латын тілінен алынған urere (күйдіру) қалақайдың сабақтары мен жапырақтары тамырлар сияқты қышқылмен толтырылған түктермен жабылғандығына байланысты. Түктердің қабырғаларында кремний бар, олар оңай бұзылады, сондықтан жараға қышқыл еніп, күйдіру сезімін тудырады [1]. Қалақайдың барлық түрлерінде ақуыз, сонымен қатар К, С, В дәрумендері, таниндер мен минералды тұздар, әртүрлі органикалық қышқылдар болғандықтан, ол тамақ пен медицинада қолданылады. Жаңа жыртылған жас жапырақ сүйелге жабыстырылады. Қосүйлі қалақай кең таралған өсімдік. Еуропалық Азияда, Ресейде және Шығыс Еуропада және Солтүстік Америкада, Оңтүстік Америкада, Австралияда кеңінен өсіріледі. Ол әртүрлі бақтарда, ормандарда, тұзды жерлерде, төбелер мен жазықтарда және т. б. [2]. Иоана Ненси, Лауриан Влейс және Виорика Истудордың спектрофотометриялық сандық анықтамасы нәтижесінде қосүйлі қалақай жапырақтарында фенолкарбон қышқылдарының мөлшері басым, флавоноидтардың мөлшері төмен, каротоноидтардың мөлшері басқа биологиялық белсенді заттарға қарағанда аз екенін анықтады [3]. Ирандық зерттеушілер Джинус Асгарпан мен Азия Мохаджеранидің зерттеулерінің нәтижесінде қосүйлі қалақайдың қабынуға қарсы, ауырсынуды басатын, андрогенге қарсы, гипергликемияға қарсы, гиперлипидемияға қарсы, вирусқа қарсы және ісікке қарсы белсенділігі бар фармакологиялық функциялары бар екендігі анықталды [4]. Үнді зерттеушілері Бхушан Чандра Джоши, Минки Мухерджи және Джуди Нат калийдің зерттеу жұмысының мақсаты қалақай өсімдігін зерттеудегі соңғы жетістіктерді көрсету болды. Бұл шолуда өсімдікті әртүрлі ауруларға қолданудың егжей-тегжейлі дәлелдері келтірілген. Өсімдіктің құрамынан кемпферол, изорамнетин, кверцетин, изокверцитрин, астрагалин, рутты анықтай отырып, ол олардың күшті антиоксиданттық қасиеттерінің арқасында әртүрлі ауруларды емдеуге арналған жаңа әмбебап препараттар жасауға болатындығын атап өткен болатын [5]. Поляк ғалымдары Дорота Крегель, Эвелина Павликовская және Губерт Антолак зерттеулері қалақайдың барлық бөліктерінің антиоксидантты, микробқа қарсы және пайдалы қасиеттері бар екенін көрсетті. Қалақай препараттарының көпшілігі гүлдерінен, сабақтарынан және жапырақтарынан жасалған, ал тамырлары фармакологияда қолданылады. Бұл құнды өсімдік көбінесе диуретик ретінде және бұлшықет ауруы, экзема, подагра және анемияны емдеу үшін қолданылады. Қалақай көкөніс ретінде, шырын жасауда, шай өндірісінде және көптеген тағамдарда ингредиент ретінде кеңінен қолданылады [6]. жүктеу/скачать 31,6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|