Осман империясының тарихында ХІХ ғасыр «Реформалар ғасыры» деген атпен тарихқа енді. Империя өзінің бұрынғы күш-қуатын қайта тіктеп, заманауи саяси-тарихи процеске ілесуге тырысты



бет6/6
Дата13.07.2022
өлшемі60,7 Kb.
#37641
1   2   3   4   5   6
Қорытынды. Қорыта айтқанда, Танзимат реформалары ХІХ ғасырда Осман империясының саяси-қоғамдық, экономикалық, әлеуметтік өмірін дамыту мен реттеу үшін арналған мемлекеттік жоба болып, ол негізінен еуропалық негізде жүзеге асырылды. Реформаның еуропалық үлгіде жасалуына Осман империясы мен Еуропа мемлекеттері арасындағы саяси-экономикалық байланыстар мен қабылданған келісімшарттар септігін тигізді. Осман империясында еуропалық өмірге негізделген жүйені енгізу заманның басты талаптарының бірі болды. Мемлекеттің дамуы жолында Еуропа мәдениетімен, саяси-қоғамдық өмірімен тереңдей танысып, әлеуметтік-экономикалық салада барынша өзара теңдей әрекет етуге тырысқан Мұстафа Решид паша өте көп еңбек сіңірді. Ол Осман империясында реформалардың жүзеге асып, империяның еуропалық үлгіде дамуында батыс елдерімен жақсы қарым-қатынасты барынша жоғары деңгейде сақтап қалуға тырысты.
Осман империясында саяси, әлеуметтік-экономикалық реформаның қабылдануы мен оның жүзеге асырылуы нәтижесінде мемлекетте айтарлықтай ілгерілеушілік және саяси-экономикалық салаларда даму байқалды. Еуропа мемлекеттерінен әр салалар бойынша мамандар келіп, олар Түркияда қызмет етті. Танзимат реформалары Осман империясы мен Еуропа мемлекеттерінің арасындағы саяси байланыстардың жоғары деңгейде екенін көрсетіп берді. Мемлекет өзіне біртіндеп, Еуропаның даму жоспарын қабылдады. Қоғамда еуропалық даму үрдісі орын алды. Сан ғасырлар бойы исламдық және шығыстық мәдениетке негізделген осман қоғамы енді жаңа дәуірге еуропалық үлгіде аяқ басты. Реформалардың жүзеге асыруының нәтижесінде Осман империясына еуропалық капиталистік жүйе толық ене алды. Мемлекетте капиталистік құрылыс орнады. Бұған сұлтандық абсолюттік биік пен исламға негізделген діни ұстанымдар ашық қарсылық көрсете алмады. Өйткені бұл заман мен қоғам дамуының заңды талабы еді.


ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.

Ahmet Dönmez. (2011), Uluslararasi Tarih ve Sosyal Araştirmalar Dergisi Tarihin peşinde. ve Sosyal Araştirmalar Dergisi- Yıl: Sayı: 6 Sayfa: 1-20


Bernard Lewis. (2001). The Emergence of Modern Turkey (Studies in Middle Eastern History). Oxford University Press; 3 edition.. – 568 p.
Davıson, Roderic. (1999). Nineteenth Century Ottoman Diplomacy and Reforms, Istanbul, The Isis Press, р. 461
Findley, Carter (1986), Economic Bases of Revolution and Repression in the Late Ottoman Empire. // Comparative Studies in Society and History 28 Р 81-106.
Frank Edgar Bailey. (1942). British Policy and the Turkish Reform Movement. A Study in Anglo-Turkish Relations 1826-1853. London: HUMPHREY MILFORD,– 312 р.
Fernand Braudel, (1967). Capitalism and Material Life, Paris,
Enver Ziya Karal. (2011). Osmanlı Tarihi. V.Cilt. – Ankara TTK. 288 p.
Ercüment Kuran. (1957). Cezayır'ın fransızlar tarafından işğali karşısında Osmanlı siyaseti 1827-1847. İstanbul 65 s.
Halil İnalcık. (1976). Application of the Tanzimat and its social effects. Peter de Ridder Press, 33 р.
Kuran Ahmet Bedevi. (2010). Osmanlı İmparatorluğunda İnkılâp Hareketleri ve Millî Mücadele. Türkiye bankası kültür yayınları,– 930 s.
Mehmet Seyitdanlioclu. (1998). The Rise and Development of The Liberal Thought in Turkey. // Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cumhuriyetin 75. Yılı Özel Sayısı. – S. 151-161
Miroslav Šedivý. (2012). Metternich and Mustafa Reshid Pasha's Fall in 1841. // British Journal of Middle Eastern Studies. Volume 39, - Issue 2. Р. 259-282
Mübahat Kütükoğlu. (1976). Osmanlı-İngliz iktisadi münasebetleri (1838-1850). İstanbul. II cılt. 141 s.
Owen, Roger, (2015). The 1838 Anglo-Turkish Convention: An Overview, in: New Perspectives on Turkey 7 S. 7-14.
Ramazan Ata. (2014). Mustafa reişt paşa VE Tanzimat. // Mütefekkir - Aksaray Üniversitesi Ġslami Ġlimler Fakültesi Dergisi • Yıl:1 • Sayı:1 • Bahar •
S. J. Shaw. (1968). Some aspects of the aims and achievements of the nineteenth-century Ottoman reformers. / Beginnings of modernization in the Middle East : the nineteenth century / edited by William R. Polk and Richard L. Chambers. – Chicago, Ill.: University of Chicago Press, - 427 p
Stanley F. Rodkey, (1930). “Reshid Pasha's Memorandum of August 12, 1839”, The Journal of Modern History, S. 2, No. 2, s.251-257.
Subaşı, Turgut. (2011). Anglo-Ottoman Relations in the Nineteenth Century: Mustafa Reşid Paşa’s Memorandum to Palmerston, 11 August 1839”, International Journal of Human Sciences. (Uluslararası Hakemli Dijital Dergi), cilt 8/1, , p.1731-1746.
Tevfik Güran. (1980), Tanzimat Döneminde Tarım Politikaları 1839-1876. // Türkiye'nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi 1071-1920 Düzenleyen: Halil İNALCIK ve Osman OKYAR.– Ankara. – s. 272-274
Yildirim Zeynep. (2018). Mısır Meselesinin Çözümünde Mustafa Reşit Paşa’nın Tanzimat Fikrinin Anlaşılması. // Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. – Cilt.10 Sayı. s.534-548
Yasamee F. A K. (2014). Ottoman Diplomacy: Abdulhamid II and the Great Powers, 1878-1888 (Studies on Ottoman Diplomatic History) Istanbul. Isis Press 293 p.



1 Порта – Осман империясының XVIII-ХІХ ғ. халықаралық қатынастардағы атауы


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет