Отбасына кӛмек кӛрсету ұсынылатын қағидалар

154 
 
Жекелеп кейбіреулерін ашып кӛрсетейік: 
Әлеуметтік зерттеу жұмысына отбасы мүшелерінің тартылуы: 
• 
мамандармен  бірігіп  жҧмыс  істеуінде  отбасы  мҥшелерінің  тікелей 
қатысуын қамтамасыз етеді;  
• 
 қалпына  келтірудің  келісілген  жоспарын  іске  асыруға  отбасы 
мҥшелерінің  қатысқаны  мақсатқа  бағытталғандығын  және  саналылығын 
кӛрсетеді.  
• 
 отбасы  мҥшелерін  баласы  ҥшін  қауіптің  пайда  болуына  әкеп  соқтырған 
жағдай моделін ӛз бетімен ӛзгертіп кӛруге итермелейді;  
• 
 бір  мақсатқа  жетуге  бағытталған  кҥш-әрекеттердің  ҥйлесімділігін 
қамтамасыз етеді; 
• 
 отбасы  мҥшелері  мен  мамандар  арасындағы  сенімнің  қалыптасуына 
ықпал етеді;  
• 
 ата-анасының  қарсыласуын жеңуіне кӛмектеседі. 
 
Қызметтесудің артықшылықтары: 
• 
 Қызметтестік  бала  мен  оның  отбасы  туралы  аса  толық  мәлімет  кӛлемін 
жинастыруға кӛмектеседі.  
• 
 Қызметтестік  сҧхбаттасу  мен  басқа  да  мәлімет  жинау  әдістерінің  дҧрыс 
реттілігін қамтамасыз етеді.   
• 
 Қызметтестік шешім қабылдау ҥрдісінің тиімділігін жоғарылатады. 
 
Қҧпиялылықты  қамтамасыз  ету  мақсатында  :  қызығушылық  танытқан 
тҧлғаларға, с.і. ӛз таныстарына, жҧмыстағы қызметкерлерге, т.б. отбасы туралы 
мәліметтерді жаюға болмайды 
 
Түйіндеме:  Отбасымен  жҧмыс  кезінде  тәртіп-аралық  тәсілдеме  болуы  тиіс. 
Отбасы мен балаға кӛрсетілетін кӛмек отбасылық бағыттағы әлеуметтік жҧмыс 
ҧстанымы бойынша жҥзеге асырылуы қажет, бҧл отбасы мәселелеріне жаңаша 
кӛзбен  қарауға,  отбасы  рӛлінің  ӛз  мәселелерін  шешудегі  маңыздылығын 
анықтау  мен  жоғарылатуға,  сондай-ақ,  отбасы  мен  бала  ресурстарын  және 
қажеттіліктерін қалыпты тіршілік етуде қолдануға мҥмкіндік береді. Алғашқы 
нәтижеге  жеткеннен  кейін  кӛмектің  кӛрсетілуі  тоқталмай,  жеткен  табысты 
бекіту  мен  рецидивтерді  болдырмау  мақсатында  белгілі  уақыт  аралығында 
отбасына патронат жҥргізудің маңызы зор.  
 

Тұрмысы қолайсыз отбасымен жұмыс жүргізудің ұсынылатын технологиялары
58
 
Тҧрмысы 
қолайсыз 
отбасының типі 
Проблеманың 
сипаттамасы 
Тҧрмысы 
қолайсыздықтың 
мҥмкін боларлық 
белгілері 
Ақпараттың 
келіп тҥсу 
кӛздері 
Кӛмектің және қолдаудың мҥмкін 
боларлық тҥрлері  
Кӛмек кӛрсету ҥшін 
қажетті қҧжаттар  
Ата-ананың 
біреуі немесе 
екеуі де 
маскҥнемдікке 
салынған отбасы  
1. Бала ата-
анасының 
маскҥнемдігін 
қатты 
уайымдайды.   
2. Ҧялады және 
қорқыныш 
сезіміне әуре-
сарсаңға тҥседі .  
3. Ата-аналары 
басқа 
басымдықтарға 
байланысты 
балаларына 
жеткілікті уақыт 
бӛлмейді.  
4. Ата-аналары 
балаларының 
сәттілігі ҥшін 
жауапкершілік 
кӛтергісі 
келмейді.  
Бала ата-
анасының 
маскҥнемдігін 
қатты 
уайымдайды, 
ҧялады және 
қорқыныш 
сезіміне әуре-
сарсаңға тҥседі, 
кейде мектепке 
ҧйқысы қанбай 
келеді, сабаққа 
дайын емес, 
қатарларына 
жуымайды, 
қарым-қатынас 
жасау қиындық 
тудырады. Жиі 
салақ жҥреді. 
Сынып 
жетекшісі, 
әлеуметтік 
педагог, 
кӛршілер, 
ЖКХ, КСК 
қызметтері, 
учаскелік 
инспекторлар 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Баланы бақылау.  
Психологтың ата-аналар мен балаға 
кеңес беруі, медициналық кӛмек.  
Баланы қосымша білім мен тәрбиелеу 
жҥйесіне тарту.  
Қажет болған жағдайда мҧғалімдер 
тарапынан балаға қосымша кӛмек 
кӛрсету.  
Дені сау отбасы мҥшесін ата-аналар мен 
балалар тобына қатыстыру.  
Әлеуметтік педагогтың ата-аналардың 
әрқайсысымен отбасындағы қатынасты 
ӛзгерту бойынша жеке жҧмыс жҥргізуі.  
Баланың бейәлеуметтік тәртібі кезінде 
(агрессивтік, депрессивтік, суицидалдық 
және т.б.) баланы балалар психиатрына 
қарату.  
Мектеп бағдарламасын игермеген 
Тҧрмыс 
жағдайларының 
актісі, отбасы 
мінездемесі, ӛтініш, 
мҧғалімдер, 
тәрбиешілер 
қолдаухаты. 
Қолдаухат, 
медициналық 
қорытынды, ӛтініш. 
Оқу бағдарламасын 
игеру деңгейінің 
сипаттамасы, баланың 
жеке ісі, ӛтініш-ата-
аналар қҧқығынан 
айыруға қолдаухат, 
ата-аналардың 
тҧратын жерінен 
анықтама 
                                                           
58
 http://www.vashpsixolog.ru 

156 
 
5. Ата-
аналарының 
әлеуметсіз ӛмір 
сҥрі салты 
баланың ӛміріне 
теріс әсер етеді 
жағдайда баланы медициналық-
педагогикалық зерттеуге жіберу.  
Тҥзету-қалпына келтіру топтарының 
жҧмысы 
Кӛпбалалы 
отбасы және ата-
аналары «ӛте 
жҧмысбасты» 
отбасы  
1. Ата-аналары 
жҧмысбастылық
қа байланысты 
балаларына 
жеткілікті уақыт 
бӛлмейді.  
2. Ата-аналары 
балаларының 
сәттілігі ҥшін 
жауапкершілік 
кӛтергісі 
келмейді   3. 
Отбасында 
қаражаттың 
жетіспеуі. 
Балалар 
тәрбиесіздігімен 
ерекшеленеді, 
ҥлкендермен 
және 
қатарластарымен 
қарым-қатынас 
жасай алмайды, 
жиі қатыгез 
келеді, ӛз 
проблемаларын 
кҥштің кӛмегімен 
шешуге 
ҥйренген, 
санитарлық-
тҧрмыстық 
дағдылары жоқ, 
салақ.  
Балалар мектепке 
жиі аш келеді, 
киімі ӛте 
қарапайым және 
қажетті мектеп 
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері, 
әлеуметтік 
педагогтар, 
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Психологтың ата-аналар мен балаға 
кеңес беруі, медициналық кӛмек.  
Балаларға тегін тамақтандыруды 
ҧйымдастыру, адрестік гуманитарлық 
кӛмек.  
Психологтар мен әлеуметтік 
қызметкерлердің ата-аналармен тҥзету 
жҧмысы. Заң кеңесін беру. Мектеп 
мҧғалімдері мен дәрігерлер тарапынан 
балаларға аса кӛңіл аудару. Әлеуметтік 
педагог тарапынан бақылау.  
Медициналық тексеру. Басқа ата-аналар 
(қоғамдық ҧйымдар) тарапынан 
қолдауды ҧйымдастыру.  
Балаға бос уақытын жоспарлауға 
кӛмектесу және қызығатын іспен 
Тҧрмыс 
жағдайларының 
актісі, отбасы 
мінездемесі, ӛтініш, 
қолдаухат 
мҧғалімдер. 
Қолдаухат, 
медициналық 
қорытынды, ӛтініш. 
Оқу бағдарламасын 
игеру деңгейінің 
сипаттамасы, баланың 
жеке ісі, ата-
аналардың тҧратын 
жерінен анықтама. 

157 
 
заттары жоқ.  
Сырттай кӛзі 
кӛгерген, кӛздері 
кіртиген және т.б. 
болуы мҥмкін. 
айналысуға тарту 
Толық емес 
отбасы 
1. Ата-аналары 
қажетті 
педагогикалық 
білім мен 
тәжірибенің 
жеткіліксіздігіне
н баласына 
тәрбие беруге 
шамасы 
келмейді.  
2. Ата-
аналарының 
баласын кҥту 
ҥшін 
қаражаттың 
жетіспеуі. 
Балалар 
тәрбиесіздігімен 
ерекшеленеді, 
ҥлкендермен 
және 
қатарластарымен 
қарым-қатынас 
жасай алмайды, 
жиі қатыгез 
келеді, ӛз 
проблемаларын 
кҥштің кӛмегімен 
шешуге 
ҥйренген, 
санитарлық-
тҧрмыстық 
дағдылары жоқ, 
салақ.  
Балалар мектепке 
жиі аш келеді, 
киімі ӛте 
қарапайым және 
қажетті мектеп 
заттары жоқ.  
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері, 
әлеуметтік 
педагогтар, 
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері, 
халықты 
әлеуметтік 
қорғау 
жӛніндегі 
мамандар. 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Психологтың ата-аналар мен балаға 
кеңес беруі, медициналық кӛмек. Балаға 
тегін тамақ беруді ҧйымдастыру, 
адрестік гуманитарлық кӛмек.  
Психологтар мен әлеуметтік 
қызметкерлердің ата-аналармен тҥзету 
жҧмысы. Заң кеңесін беру. Мектеп 
мҧғалімдері мен дәрігерлер тарапынан 
балаларға аса кӛңіл аудару. Мҥдделі 
ҧйымдар мен қоғамдық қҧрылымдар 
тарапынан кӛмек пен қолдауды 
ҧйымдастыру, мысалы, балаларға оқуға 
кӛмектесу, жазғыз басты ата-аналарды 
клубтың жҧмысына, мерекелерді 
ҧйымдастыруға  тарту.  
Балалардың қызығушылықтарын 
айқындау, балаларды мектептен тыс 
жҧмыс орталығы арқылы ҥйірмелерге 
Білім беру 
мекемесінен 
мінездеме, әлеуметтік 
қорғау органдарына 
есепке қоюға 
қолдаухат және 
басқалар 

158 
 
Сырттай кӛзі 
кӛгерген, кӛздері 
кіртиген және т.б. 
болуы мҥмкін. 
тарту.  
Ата-аналарын жҧмысқа тҧрғызуға 
немесе жҧмысын ауыстыруға 
кӛмектесу.  
Медициналық тексеру. Басқа ата-аналар 
(қоғамдық ҧйымдар) тарапынан 
қолдауды ҧйымдастыру.  
Жақын туыстарды баланы тәрбиелеуге 
тарту мҥмкіндігін немесе қоғамдық 
ҧйымдар ресурстарын іздеу.  
Ата-анасының біреуі болмағанда 
балаларды тәрбиелеу дағдыларына бір 
ата-ананы ҥйрету.  
Әлеуметтік қорғау мекемелеріне және 
органдарына есепке тҧрғызу 
Аз қамтамасыз 
етілген отбасы 
Ата-аналарының 
баласын кҥту 
ҥшін 
қаражаттың 
жетіспеуі. 
Балалар 
тәрбиесіздігімен 
ерекшеленеді, 
ҥлкендермен 
және 
қатарластарымен 
қарым-қатынас 
жасай алмайды, 
жиі қатыгез 
келеді, ӛз 
проблемаларын 
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері, 
әлеуметтік 
педагогтар, 
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері, 
халықты 
әлеуметтік 
қорғау 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Балаларға тегін тамақтандыруды 
ҧйымдастыру, адрестік гуманитарлық 
кӛмек. Психологтар мен әлеуметтік 
қызметкерлердің ата-аналармен тҥзету 
жҧмысы. Заң кеңесін беру. Мектеп 
мҧғалімдері мен дәрігерлер тарапынан 
Білім беру 
мекемесінен 
мінездеме, әлеуметтік 
қорғау органдарына 
есепке қоюға 
қолдаухат және 
басқалар 

159 
 
кҥштің кӛмегімен 
шешуге 
ҥйренген, 
санитарлық-
тҧрмыстық 
дағдылары жоқ, 
салақ.  
Балалар мектепке 
жиі аш келеді, 
киімі ӛте 
қарапайым және 
қажетті мектеп 
заттары жоқ.  
Сырттай кӛзі 
кӛгерген, кӛздері 
кіртиген және т.б. 
болуы мҥмкін. 
жӛніндегі 
мамандар. 
балаларға аса кӛңіл аудару. Мҥдделі 
ҧйымдар мен қоғамдық қҧрылымдар 
тарапынан кӛмек пен қолдауды 
ҧйымдастыру, мысалы, балаларға оқуға 
кӛмектесу, жазғыз басты ата-аналарды 
клубтың жҧмысына, мерекелерді 
ҧйымдастыруға  тарту.  
Балалардың қызығушылықтарын 
айқындау, балаларды мектептен тыс 
жҧмыс орталығы арқылы ҥйірмелерге 
тарту.  
Ата-аналарын жҧмысқа тҧрғызуға 
немесе жҧмысын ауыстыруға 
кӛмектесу.  
Медициналық тексеру. Басқа ата-аналар 
(қоғамдық ҧйымдар) тарапынан 
қолдауды ҧйымдастыру 
Ата-аналары 
психикалық ауру 
отбасы 
1. Балалардың 
тиісті кҥтімі 
жоқ.   
2. Отбасында 
қаражаттың 
жетіспеуі немесе 
ол қаражаттың 
мақсатсыз 
пайдалануы.  
3. Балаларға 
Қараусыз қалған 
балалар, 
санитарлық-
тҧрмыстық 
дағдылары жоқ. 
Жиі аш болады. 
Қажетті мектеп 
заттары жоқ. 
Мектепте, сынып 
ҧжымында 
Кӛршілер, 
туыстар, 
педагогтар, 
әлеуметтік 
қызметкерлер, 
медицина 
қызметкерлері, 
КІИ 
қызметкерлері, 
қҧқық қорғау 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Ата-аналарға, және қажет болғанда 
балаларға медициналық кӛмек кӛрсету.  
Балаларға тегін тамақтандыруды 
ҧйымдастыру, отбасына адрестік 
Тҧрмыс 
жағдайларының 
актісі, отбасы 
мінездемесі, ӛтініш, 
қолдаухат 
мҧғалімдер, 
медициналық 
қорытынды, ӛтініш. 
Оқу бағдарламасын 
игеру деңгейінің 

160 
 
физикалық 
немесе 
психикалық 
кҥштеу 
кӛрсетілуі 
мҥмкін 
балалар оқшау 
жҥреді, олармен 
ешкім 
араласпайды. 
Олар ҥйден 
қашып кетеді, 
мектепке 
бармайды, 
бейәлеуметтік 
тәртіп танытады.  
Балалардың 
психикалық 
бҧзылушылықтар
ы бар (туа біткен 
немесе тәрбие 
беру процесінде 
қалыптасқан), 
сонымен қатар 
зорлық кӛру 
белгілерінің 
іздері де болады.  
органдары 
гуманитарлық кӛмек  
Педагогтардың, психологтардың, 
әлеуметтік педагогтардың балалармен 
тҥзету жҧмыстары.  
Балалардың бос уақытын ҧйымдастыру 
(әр тҥрлі ҥйірмелерге, секцияларға және 
т.б. тарту).  
Отбасын тҧрғылықты жері бойынша 
әлеуметтік қызметкерлермен, балалар 
баратын білім мекемесіндегі әлеуметтік 
педагогтармен әлеуметтік қолдау 
сипаттамасы, баланың 
жеке ісі, ӛтініш 
немесе ата-аналар 
қҧқығынан айыруға 
қолдаухат, ата-
аналардың тҧратын 
жерінен анықтама 
Мҥгедек баласы 
бар отбасы 
1. Ата-
аналардың 
психологиялық 
проблемалары. 
Ата-аналар мен 
баланың 
қатынасының 
жетіспеуі.   
Ата-анасы мен 
бала ӛзімен ӛзі 
тҧйық жҥреді, тез 
ашуланшақ 
келеді. Бала 
қажетті ем 
алмайды, 
қаражаты 
Медицина 
қызметкерлері, 
туыстар, 
кӛршілер, 
әлеуметтік 
педагогтар, 
психологтар, 
дефектологтар, 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Ата-аналарға, және қажет болғанда 
балаларға психологтың кеңесін беру.  
Одан ары оңалту мақсатында бала мен 
Білім беру 
мекемесінен 
мінездеме, әлеуметтік 
қорғау органдарына 
есепке қоюға 
қолдаухат, 
медициналық 
қорытынды, тҧрмыс 

161 
 
2. Кҥн кӛруге 
қаражаттың 
жетіспеуі 
болмағаннан 
дҧрыс 
тамақтанбайды; 
қажетті қосымша 
қҧралдары да жоқ  
(мҥгедектер 
арбасы, әр тҥрлі 
қосалқы қҧралдар 
және т.б.) 
мҧғалімдер, 
еңбек және 
әлеуметтік 
қорғау 
басқармасы 
ата-аналарды медициналық тексеру. 
Қажетті медициналық кӛмек кӛрсету.  
Гуманитарлық кӛмек кӛрсету. 
Отбасының әлеуметтік патронажы. Ата-
аналарды қоғамдық ҧйымдарға тарту 
(мҥгедек балалардың ата-аналар қоғамы 
және т.б.).  
Мҥгедек баланың бос уақытын 
ҧйымдастыру (волонтерлердің баруы, 
ҥйірме жетекшілерінің баруы және т.б.) 
жағдайларының актісі 
және басқалар 
Ата-анасының 
біреуі уақытша 
жоқ отбасы 
Егер анасы 
болмаса: - 
балалардың 
тиісті кҥтімі 
жоқ; - кӛбінесе 
ӛздерімен ӛздері 
жҥреді; - 
олардың тәртібі 
қадағаланбайды.  
Егер әкесі 
болмаса және 
отбасының 
қаражаты 
жетіспесе: 
Қаражаты 
жетіспейтін 
отбасыныкі 
 Белгілері 
балалардың 
тәрбиесіне тиісті 
кӛңіл бӛлмейтін 
отбасылардағыда
й.  
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері,  
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері. 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Анасының ҧзақ уақыт болмауына 
әкелмейтін материалдық сәттіліктің 
басқа да қайнаркӛздерін айқындау 
мақсатындағы әлеуметтік зерттеу.  
Ата-анасының уақытша қарауынсыз 
қалған балаларға педагогикалық және 
психологиялық қолдау кӛрсету.  
 Балаларға тегін 
тамақтандыруды 
ҧйымдастыру, 
адрестік 
гуманитарлық кӛмек, 
заң кеңесін беру, 
мектеп мҧғалімдері 
мен дәрігерлер 
тарапынан балаларға 
аса кӛңіл аудару.  
Қоғамдық ҧйымдар 
мен ата-аналардың 
қолдауын 
ҧйымдастыру 

162 
 
сияқты белгілер.  
Конфликтті 
отбасылар және 
қол жҧмсауға 
бейім отбасылар; 
ажырасу 
ҥстіндегі немесе 
ажырасқан 
отбасылар  
Ата-аналардың 
және 
балалардың 
психологиялық 
проблемалары, 
ата-аналар мен 
баланың 
қатынасының 
жетіспеуі" ата-
аналар мен 
балалардың 
жақындығы мен 
тҥсіністігінің 
болмауы 
Баланың беті 
қайтарылған, 
тҧйық немесе 
керісінше, аса 
белсенді, тез 
ашуланшақ, жиі 
жҥйкесінің 
олқылығы 
байқалады. 
Сырттай және 
зорлық кӛрген 
іздері де болуы 
мҥмкін:  кӛзі 
кӛгерген, жарақат 
алған, тҥрі 
жабырқаңқы. 
Мектепке ҧйқысы 
қанбай келуі 
мҥмкін. мҧндай 
балалар жиі 
агрессияшыл 
болады.  
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері, 
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері, 
учаскелік 
инспекторлар 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу,  
Ата-аналарға, және қажет болғанда 
балаларға психологтың кеңесін беру. 
Одан ары оңалту мақсатында бала мен 
ата-аналарды медициналық тексеру.  
Қажетті медициналық кӛмек кӛрсету.  
Заң кеңесін беру. Мҥдделі қоғамдық 
қҧрылымдар тарапынан кӛмек пен 
қолдауды ҧйымдастыру.  
Педагогтардың, психологтардың, 
әлеуметтік педагогтардың балалармен 
тҥзету жҧмыстары.  
Ата-ананың біреуін және баланы 
психотерапевтік кӛмек топтарына және 
ӛзіне ӛзі кӛмек беру топтарына тарту.  
Баланы ҥйірмелерге және қызығушылық 
Дәрігердің 
қорытындысы, 
жолдама, ӛтініш, бала 
мінездемесі 

163 
 
танытқан басқа істерге тарту.  
Қоршаған ортасы тарапынан балаға 
кӛмек ҧйымдастыру.  
Ата-аналарды және жарақат алған 
балаларды психология мәселелері 
бойынша семинарға тарту 
Асырап алған 
немесе кҥтуші 
отбасы  
Ата-аналардың 
және 
балалардың 
психологиялық 
проблемалары, 
ата-аналар мен 
баланың 
қатынасының 
жетіспеуі, ата-
аналар мен 
балалардың 
жақындығы мен 
тҥсіністігінің 
болмауы.   
Отбасында 
қаражаттың 
жетіспеуі 
болады.  
Балаларға 
физикалық 
немесе 
Баланың беті 
қайтарылған, 
тҧйық немесе 
керісінше, аса 
белсенді, тез 
ашуланшақ, жиі 
жҥйкесінің 
олқылығы 
байқаладыСыртта
й және зорлық 
кӛрген іздері де 
болуы мҥмкін:  
кӛзі кӛгерген, 
жарақат алған, 
тҥрі жабырқаңқы. 
Балалар ӛзінің 
кішіпейілдігімен, 
киімінің 
қарапайымдылығ
ымен 
ерекшеленеді, 
Мҧғалімдер, 
сынып 
жетекшілері,  
кӛршілер, 
медицина 
қызметкерлері 
Отбасы проблемасын және кӛмек пен 
қолдауды қабылдауға дайындықты 
тҥсінуін айқындау мақсатында ата-
аналармен диагностикалық әңгімелесу.  
Ата-аналарға, және қажет болғанда 
балаларға психологтың кеңесін беру. 
Одан ары оңалту мақсатында бала мен 
ата-аналарды медициналық тексеру.  
Қажетті медициналық кӛмек кӛрсету.  
Заң кеңесін беру. Мҥдделі қоғамдық 
қҧрылымдар тарапынан кӛмек пен 
қолдауды ҧйымдастыру.  
Педагогтардың, психологтың, 
әлеуметтік педагогтың балалармен 
тҥзету жҧмыстары.  
Кҥтуші немесе асырап алған отбасының 
қабілеті жоқ жағдайында 
 
қамқоршылық 
және қорғаншылық органдарының 
Жолдама, 
психологиялық 
мінездеме, 
педагогикалық 
мінездеме, дәптерлер, 
кҥнделіктер, суреттер, 
учаскелік педиатрдан 
медициналық 
картадан ҥзінді 
кӛшірме 

164 
 
психикалық 
кҥштеу 
кӛрсетілуі 
мҥмкін. 
қажетті мектеп 
заттары жоқ.   
алдында білім беру мекемесінің 
қамқоршыларды қамқоршы болу 
қҧқығынан айырып, баланы олардың 
орнына басқа отбасына  беру туралы 
қолдаухат беру  
Ата-аналарының 
психологиялық-
педагогикалық 
сауаттылығы 
жеткіліксіз 
отбасы  
Ата-аналардың 
және 
балалардың 
психологиялық 
проблемалары, 
ата-аналар мен 
баланың 
қатынасының 
жетіспеуі, ата-
аналар мен 
балалардың 
жақындығы мен 
тҥсіністігінің 
болмауы. 
Баланың беті 
қайтарылған, 
тҧйық немесе 
керісінше, артық 
белсенді, тез 
ашуланшақ, жиі 
жҥйкесінің 
олқылығы 
байқалады.  
Сырттай және 
зорлық кӛрген 
іздері де болуы 
мҥмкін:  кӛзі 
кӛгерген, жарақат 
алған, тҥрі 
жабырқаңқы.  
Мектепке ҧйқысы 
қанбай келуі 
мҥмкін. 
мектеп, спорт 
мектебі, ҥйірме, 
секция және т.б. 
Мҧғалімдердің, психологтың, 
әлеуметтік педагогтың бақылауы және 
кеңесі. Психотерапевтің, 
ойынтерапевтінің отбасына және 
балаларға кӛмегі.  
Тәрбие беру тақырыбына семинарлар 
мен әңгімелер ӛткізу, бейнематериалдар 
мен фильмдерді қарау.  
Балаларды ҥйірмелерге, студияларға, 
секцияларға, кҥндіз тҧратын 
орталықтарға тарту.  
Баланың бейәлеуметтік тәртібі кезінде 
(агрессивтік, депрессивтік, суицидалдық 
және т.б.) КІИ, КІК, балалар 
наркологына, психиатрға есепке 
тҧрғызу, баланы балалар психиатрына 
тексерту.  
Мектеп бағдарламасын игермеген кезде 
баланы ПМПК жіберу  
Жолдама, балалардың 
суреттері, 
мҧғалімдердің, 
психологтың, 
әлеуметтік 
педагогтың 
мінездемесі 

жүктеу/скачать 2,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: