Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар
текдар, сарасы (Ерімбет). Басыңда жастық болып, астың көрпе, Бай-патша, болдың мырза декдар-еке
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| текдар,
сарасы (Ерімбет). Басыңда жастық болып, астың көрпе, Бай-патша, болдың мырза декдар-еке (С. Дөнентаев). Тоқал − ерте кезде көп әйел алған қазақтың бәйбішеден (бірінші алған әйелден) басқа әйелдері. Хан күліп: «Менің кеуліме қарадың-ау, шамасы. Өйткені, сол мақтаудың ішінде ақсақ тоқалым да кетті-ау» деді (Нұртуған). Естек, Ноғай әуелгі, Бәйбішеден өніпті. Жайылхан мен Сейілханды, Тоқалы туып беріпті (Нұртуған). «Дән ұршықсыз, ел бұзықсыз болмайды» дегендей, бүлік тудырған Мұса ханның тоқалынан туған Ысмайыл болатын (Нұртуған). Тоқалды бәйбіше де жамандайды, Ол дағы байға жағып амалдайды (Д. Еркінбаев). Тон – қойдың терісінен тігілетін қыстық жылы киім. Ол үшін теріні шелінен арылтып, әбден илеп, оны қынамен, талдың қабығымен, томар бояуымен бояйды. Бояудан кейін тері қоңыр, сұр немесе сарғыш күлгін түсті болады. Осы теріден жүні ішіне қаратылып тон тігіледі. Берген тағын мінбеймін, Маңдайым құтсыз болсын! Берген тонын кимеймін, Иығым құтсыз 235 болсын! (Нұртуған). Сұраусыз сырттан алса біреу малын, Кетеді көңілі түгел, көзіне ілмей. Біреуге ат, біреуге тон беріп жатыр, Қалады кім екенін тіпті білмей (Ерімбет). Алты жүз санап пұл бердім, Тай тұяқ құйған алтыннан, Тоғыз жағалы тон бердім, Сарала ылғи құлпыдан (Нұртуған). Топан − ескі мифологиялық ұғым бойынша бүкіл жер жүзін алып кететін сел, «ақыр заман» болатын кездегі жер жүзін қаптап басып кететін адам айтқысыз мол су. Араб тілінде туфанун – сел, инжілде айтылған бүкіл дүниені басып кететін сел дегенді білдіреді (АРС., М., 1958, 616). Халыққа өлгендігі қапа болып, Жауыздық зор дұғаға қолын жайған. Мұнан соң дүниені топан қаптап, Таулардан бұлақ қайнап, жауын жауған (Нұртуған). Оликүн болмады һул, Нұхы аяғы, Мүшкіл ғып тау мен тасты тұтты жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|