Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| Шиғалар
сан жағынан екінші орын алады. Бұлар Иранда, Оңтүстік Иракта, Иеменде, Азербайжанда, Тәжікістанда т.б. мемлекеттерде тұрады. Шиғалар сүннилерге ерте заманнан бері халифалыққа таласып қарсы болғандар, Ғалиды (Әли) және оның ұрпақтарын дәріптейді. Бұл ағым VII ғасырда пайда болған. Шиғалар Ғалиды (ол 656–661 жылдары халифа болған). Мұхаммедтен де биік деп санаған. Ғали – олардың туы болған. Олардың сүннилерден негізгі айырмашылығы: 1) шиғалар сүннаны қабылдамайды; 2) Құранның «Екі нұр» деген Ғалиды мақтайтын сүресін Құраннан шығарып тастаған деп сүннилерге кінә қояды; 3) Құранның сұлу Жүсіп және оған ғашық болған Зылиха жайындағы сүре құдайдың өсиеттеріне қайшы келеді, сондықтан оны құраннан алып тастау керек дейді; 4) Мұхаммедтен кейін, Ғалидың алдында болған Әбубәкір, Омар, Осман сүнни халифлар билікті күштеп тартып алып, заңсыз билеген деп оларды айыптайды; 5) шиғалар ислам дінінің негізін салушы Ғали, сондықтан оны бірінші имам деп таниды. Ғали мен оның зайыбы Фатимадан тараған ұрпақты (Хасан, Хасейін басқалары) – 12 имамды олар заңды басшылар деп санап, оларды сүнни халифаларға қарсы қояды. Ислам дінінің осылардай ағымдарының қайшылығын отарлы және тәуелді елдерде жергілікті қанау топтары, әсіресе, империалистер халық арасында жік өртін үре өршітіп, оларды өз мақсаттары үшін бүгінге дейін мықтап пайдаланып келеді. Сол кездегі бақталастардың ішінен Мұхаммедтің қызы Фатиманың күйеуі Ғали көп уақыт халиф болған Ғұсманды астыртын өлтіріп, өзі халиф болады. Ол халиф болған соң өз жақтастары арқылы «екі нұр» деген теория таратады да, бұл теорияны бүкіл мұсылман дүниесіне мойындатуға 254 тырысады. Ондағы айтатыны: бірінші нұр Мұхаммед болса, екінші нұр өзі Ғали-мыс. Құранға Ғалидың да аты қастерленіп кіргізілуі керек делінеді. Ғалиды жақтаушылар – жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|