ОңТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы оқытушыларға арналған тәжірбиелік сабақТЫҢ
Тақырып №13: ІСБ және оның маңызы
жүктеу/скачать 475 Kb.
|
Методичка-СД-1курс-каз
| 1.Тақырып №13: ІСБ және оның маңызы.
2.Оқу сағаттарының саны- 2 сағат 3.Тақырыптың маңыздылығы: Ішкі секреция туралы ілім-эндокринология физиологияның тамаша жетістіктерінің бірі. Ішкі секреция деп бездің секретінің тікелей ішкі ортаға-қанға, лимфаға жұлын сұйықтықтарына түсуін айтады. Ақпараттық- дидактикалық блок: Ағзаның өсуі, дамуы, зат алмасуы процесстері гормон арқылы реттеледі. Гомондар қан мен лимфа тамырларына еніп барлық ұлпаларға, ағзаларға және бүкіл денеге әсер ете алады: 1. Метаболитикалық ұлпалардың өсуіне өзгеріске (метаморфозға) әсері; 2. Морфогенетикалық ұлпалардың өсуіне өзгеріске (метаморфозға) әсері; 3. Кинетикалық орындаушы ағзалардың активтілігіне немесе тежеуші әсері; 4. Ұлпалар мен ағзалардың қызмет қарқынын өзгертуге әсері; Гормондар химиялық құрылымына биологиялық қасиеттеріне байланысты 3 класқа бөлінеді. 1. белоктық – пептидті қосылымдар (инсулин, глюкоген, соматотропин т.б.); 2. Стереоидтар (бүйрекүсті безі қабығының және жыныс безі гормондары); 3. Амин қышқылының туындылары (тироксин, катехоламиндер – адреналин, норадреналин). Гормондардың түзілуі мен қанға шығуы орталық жүйке жүйесінің бақылауында болады, олар вегетативтік жүйке жүйесінің тамырларымен торланған. Кейбір ішкі секреция бездері баланың эмбриондық дамуы кезінде қызмет атқара бастайды да жатырдағы баланың эмбриондық дамуы кезінде қызмет атқара бастайды да жатырдағы баланың дамып, жетіліуіне әсер етеді. Бала туғаннан кейін ол бездердің қызметінің басталуы әр безде әр түрлі болады. Түрлі эндокриндік бездердің қызмет дәрежесі баланың өсуі мен дамуы барысында оның жасына, жынысына, ауа райының жағдайына және басқа мүшелері мен мүшелер жүйесінің қызмет қабілетіне байланысты болады. Ішкі секреция бездерінің дамуында ең ертедифференциацияланып, қызмет атқара бастайтын бездер – эпифиз, Лангерганс аралшалары және бүйрек үсті бездерінің кейбір жері. Ал, балалық шақта және жыныстың жетілу кезеңінде қалқанша безінің қызметі күшейеді. Бүйрек үсті бездерінің қызметі екі рет күшейеді; - біреуі ұрықтың шақта; Екіншісі жыныстың жетілу мерзімінде; Гипофиздің соматотропин гормонының белсенділігі жыныстың жетілгенге дейін күшті. Ішкі секрециялық бездерінің ішінде ең кеш дамитыны жыныс бездері. Олардың дамуы алдында гипофиздің гонадотроптың гормондарының қызметі артады. Сонымен, нейрогормональдық реттеу алдымен өсуді, бала денесінің дамуын және сыртқы ортаға бейімделуін қамтамасыз етеді де, кейінірек ұрпақ жалғастыру қызметін дамытады. өсіп келе жатқан ағзада ішкі сөліністік бездердің қызметі өзгермелі келеді. жүктеу/скачать 475 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|