Оқу жылы Қоректік заттардың қорытылуына жауап беретін органоид: лизасома
Молекулалық биология және генетика бойынша емтихан тест сұрақтары
жүктеу/скачать 7,08 Mb.
|
| Молекулалық биология және генетика бойынша емтихан тест сұрақтары.
1. Карбоксил және амин тобынан тұратын тіршілікте кездесетін макромолекулалар аталады: а. аминқышқылдар в. гармондар с. ферменттер д. нуклеин қышқылы е. нуклеотид 2. Ақуыз полимерінің мономері аталады: а. аденин в. тимин с. аминқышқыл д.нуклеин қышқыл е. цитозин 3. Аминқышқылдардың түрлері: а. 100-ден астам в. 200ден астам с. 50-ден астам д.150-ден астам е.250-ден астам 4. Ақуыздың ең кіші бөлігі аталады: а. пептид в. дипептид с. трипептид д. полипептид е. монопептид 5.Бұлшықет ақуызы аталады: а. родопсин в. эластин с. миозин д. гемоглабин е. кератин 6. Ағзада оттегін тасымалдайтын ақуыз: а. родопсин в. эластин с. фибриноген д. кератин е. гемоглабин 7.Денатурациялану мағынасын көрсетіңіз: а. ДНҚ-ң қайта қалпына келуі в. орта жағдайларының әсерінен ақуыздың табиғи құрылымының бұзылуы
с. ДНҚ-ң екі еселенуі д. орта жағдайының өзгеруі е. құрылыс материалының өзгеруі 8. Жасушаның құрылыс материалы болып саналады: а. РНҚ в. кірінділер с. ақуыз д. ДНҚ
е. хроматин 9.Жасушада катализаторлық қызмет атқаратын ақуыз аталады: а. фермент в. керотин с. родопсин д. гликоген е. фибриноген 10.ХХ ғ. басында ақуыз құрылысын зерттеумен айналысқан неміс ғалымы: а. А.В.Левенгук в. Э. Геккель с. Э.Фишер д. Дж. Уотсон е. Г. Мендель 11. Алғаш рет бидай ұнынан желімтіктелген ақуыз алған ғалым: а. Я.Беккори в. Т. Морган с. В. Георгиев д. Ч. Дарвин е. Р. Броун 12. Ағзаға келіп түскен бөгде заттарды залалсыздандыратын ақуыз аталады: а. кератин в. миозин с. антидене д. фибриноген е. гемоглобин 13.Ағзаның қуат көзі болып саналатын макромолекулалар: а. антидене в. гликоген с. нуклеин қышқылы д. ақуыз е. нуклеотид 14. Жасуша ішіндегі белгілі әрекеттерді реттеуге қатысатын ақуыз аталады: а. гликоген в. миозин с. кератин д. гемоглабин е. гармон 15.Бұлшық ет ақуызы аталады: а. фибриноген в. миозин с. гемоглабин д. кератин е. родопсин 16. Молекулалық биология өз алдына дербес ғылым болып қалыптасқан жылы: а. ХХІ ғ в. ХІХ ғ
с. ХХғ 40-50 жж д. ХХғ 80-90жж е. ерте кезде 17. Биологиялық макромалекулалар-нуклеин қышқылдары мен ақуыздардың құрылысын, қызметін зерттейтін ғылым: а. бионика в. генетикалық инженерия с. биотехнология д. молекулалық биология е. экология 18. Құрылымдық және ферменттік ақуыздарды, рибасома ақуыздарын, гистонды ақуыздарды, р – РНҚ, т – РНҚ молекулаларын анықтайтын гендер аталады: а. модуляторлық в. реттеуші с. аллельді д. құрылымдық е. аллельді емес 19. ДНҚ молекуласының құрлысының модельін анықтаған ғалым: а. Х. Френкель – Конрат 1950 ж. в. Ф. Гриффитс 1928 ж. с. Д. Ледерберг 1952 ж. д. Н. Циндер 1952 ж. е. Ф.Крик және Дж Уотсон 20. Бактериофагтардың бактериясының бір штаммының ДНҚ фрагментін екінші штаммына көшіре алу қасиеті аталады: а. колинеарлық в. пенетранттылық с. трансформация д. генетикалық код е. трансдукция 21. Генетикалақ код триплеті (үш өрімі) яғни 3 нуклеотидтен тұратынын дәлелдеген ғалым: а. Ф. Крик 1961 ж. в. Г. Гамов 1954 ж. с. М. Ниренберг 1964 ж. д. С. Очао 1964 е. Х. Корана 1964 22. Жасушадағы ақуыздың бірінші реттік құрылымы туралы ақпарат мынада жазылады: а. рибосомада в. лизосомада с. кіріндіде д. РНҚ –да е. ДНҚ –да 23. Әр белгіні қалыптастыратын ақуызды синтездейтін ДНҚ-ның бөлігі аталады: а. интрон в. эухроматин с. хроматин д. ген е. хромосома 24. Ақуыз синтезі кезінде амин қышқылдарын рибосомаға тасымалдайтын нуклеин қышқылының атауы: а. алин в. аланин с. а- РНҚ д. т-РНҚ е. р-РНҚ 25.ДНҚ – ның екі еселенуі аталады: а. ДНҚ кодексі в. диссимиляция с. редупликация д. транскрипция е. экзон 26.Ақуыз синтезі мына оргоноидта өтеді: а. ядрода в. ядрошықта с. гольджи комплексінде д. лизосомада е. рибосомада 27.РНҚ – ның үш түрі мынада синтезделеді: а. ДНҚ –да в. лизосомада с. рибосомада д. пластидтерде е. көпіршікте 28.Трансляция процесі мына оргоноидта өтеді: а. Гольджи комплексі в. лизосомада с. рибосомада д. пластидтерде е. эндоплазмалық тор 29.Ақуыз синтезінің схемасы былай жүреді: а. РНҚ→ ДНҚ в. ақуыз →РНҚ с. а- РНҚ→ДНҚ д. ДНҚ → РНҚ→ақуыз е. р- РНҚ → ДНҚ 30.Трансляция мынадай мағына береді: а. көшіру, аудару в. екі еселену с. араласы д. ДНҚ молекуласы е. генетикалық ақпарат 31. Ақуыздың үшіншілік құрылымының зақымданған бөлігінің қайта қалпына келуі: а. шаперон в. фолдинг с. редупликация д. транскрипция е. трансляция 32. Ақуызды реттеп полипептидтік байланыстың орама жасап кеңістік құрылым түзуі : а. шаперон в. фолдинг с. редупликация д. транскрипция е. трансляция 33. Нуклеин қышқылы мен ақуыздың макромолекулалары тек мынада кездеседі: а. тіршілікте в. өлі табиғатта с. топырақта д. кристалда е. суда 34.Тасымалдаушы РНҚ-лардың қызметі: а. ДНҚ-ң репликациялануына қатысады в. ДНҚ-ң ақпаратын көшіріп алады с. бір аминқышқылды рибасомаға жеткізеді д. р- РНҚ-ын синтездейді е. а-РНҚ-ын синтездеуге қатысады 35. Рибосомада полипептидтік тізбектің синтезделіп өсуі а-РНҚ-ғы терминаторлық кодондарға жеткенше жүретін процесс: а. иницияция в. трансформация с. трансляция д. элонгоция е. терминация 36.Рибосомада синтезделеді: а. нуклеин қышқылы в. ақуыз с. ДНҚ д. РНҚ
е. нуклеотид 37. Әр белгіні қалыптастыратын ақуызды синтездейтін ген мынада орналасады: а. ДНҚ – да в. рибосомада с. лизасомада д. т-РНҚ – да е. цитоплазмада 38.Рибосомада мынадай процесс жүреді: а. транскрипция в. репликация с. мутация д. трансляция е. энергетикалық алмасу 39. Жасушада ақуыз синтезінің схемасы былай жүреді: а. РНҚ →ДНҚ в. ақуыз →РНҚ с. а-РНҚ→ДНҚ д. ДНҚ→РНҚ→ақуыз е. р-РНҚ→ДНҚ 40. ДНҚ молекуласының белгілі бір бөлігінің көшірмесі болып саналатын РНҚ: а. а-РНҚ в. т-РНҚ с. р-РНҚ д. д-РНҚ е. РНҚ және ДНҚ 41. ДНҚ –дағы ақуыз синтезі туралы ақпараттың а-РНҚ ға аударылуы аталады: а. экзон в. интрон с. транскрипция д. трансляция е. репликация 42.Кодон дегеніміз: а. ДНҚ молекуласы в. РНҚ нуклеотидтерінің үш қатар орналасуы с. генетикалық ақпарат д. ДНҚ матрицасы е. ДНҚ полимері 43.РНҚ молекуласының ядрода синтезделуі аталады: а. процессинг в. репликация с. сплайсинг д. диссимиляция е. асимиляция 44. ДНҚ матрицасының негізінде РНҚ синтезделуі аталады: а. транскрипция в. трансляция с. репликация д. репарация е. трансдукция 45. Ақуыздың бірінші реттік құрылымы туралы ақпарат мынада жазылады: а. рибосомада в. лизомосода с. кіріндіде д. РНҚ- да е. ДНҚ- да 46. Ақуыздың дұрыс емес оралым түзілуінде пайда болған зақымдануды түзетуге қатысады: а. митохондриялық ДНҚ в. ядролық ДНҚ с. рибосома д. фолдинг е. шаперон 47. Ақуыз молекуласының синтезіне қатысатын бірнеше рибасома аталады: а. нуклеосома в. полисома с. моносома д. инфорсома е. хроматид 48. Бұл оргоноид үлкен және кіші суббірліктерден тұрады: а. лизасома в. рибосома с. митохондрия д. Голджи комплексі е. ЭПТ 49. Бұл оргоноидта цитоплазмалық тұқым қуалаушылық гендері орналасқан: а. лизасома в. рибосома с. митохондрия д. Голджи комплексі е. ЭПТ 50. ДНҚ молекуласының өздігінен екі еселенуі аталады: а. транскрипция в. транслияция с. репликация д. трансдукция е. трансформация 51. Екіге ажыраған ДНҚ жіпшелерінің жанасып, жабысуын болдырмайтын ақуыздар: а. хеликаза в. топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 52. ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жоятын ақуыздардың аталуы: а. хеликаза в.топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 53. ДНҚ синтезіне қатысатын фермент: а. РНҚ-полимераза в. ДНҚ-полимераза с. топоизомераза д. лигаза е. хеликаза 54. Хеликаза ақуызының басты қызметі: а. ДНҚ тізбектерін ажыратады в. ДНҚ-ның ажыраған тізбектерін тұрақтандырады с. ДНҚ фрагменттерін жалғап қосады д. РНҚ праймерді синтездейді е. ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жояды
55. ДНҚ молекуласының репликациялануының жартылай консервативтік жолмен жүретіндігін дәлелдеген ғалымдар: а. М.Мезельсон және Ф.Сталь 1958ж в. Дж. Уотсон және Ф.Крик 1953ж с. Ф.Жакоб және Ж. Моно 1960ж д. К.Циндер және Д.Ледерберг е. О.Эйвери және К.Мак 1944ж 56. Оказаки фрагменттерін бір-біріне 31 – OH және 51 –PO4 ұштарымен жалғайтын фермент: а. хеликаза в. топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуызы 57.ДНҚ репликациясы кезінде репликативті ашаның бір спиралінде ДНҚ-ның үзіліссіз синтезделген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменті д. лигаза е. хеликаза 58. ДНҚ-ның екінші үзіліп-үзіліп түзілген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменті д. лигаза е. хеликаза 59. ДНҚ репликациясы кезінде екінші ілесуші тізбекте синтезделетін ДНҚ үзінділерін атаймыз: а. эндонуклеаза в. лигаза с. топоизомераза д. Оказаки фрагменті е. хеликаза 60.ДНҚ реперациясына қатысатын ферменттер: а. топоизомераза в. лигаза с. хеликаза д. SSB-ақуыз е. эндонуклеаза, гликолизаза 61.Репликация дегеніміз: а. ДНҚ-ның екі еселенуі в. РНҚ-ның екі еселенуі с. ферменттер синтезделуі д. ақуыз синтезі е. органойдтар жүйесі 62. ДНҚ молекуласының ең маңызды қасиеттері: а. репликация в. транскрипция с. трансляция д. аллельді е. хеликаза 63. ДНҚ молекуласының қос спиралінің ширатылуын ажырататын ақуыздар : а лигаза
в. топоизомераза с. хеликаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 64. «РНҚ праймерді» синтездейтін фермент: а. хеликаза в. топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 65. ДНҚ молекуласының қос спиралді болатындығын ашқан ғалымдар: а. Дж. Уотсон және Р.Крик 1953ж в. Ф.Жакоб пен Ж.Моно 1951ж с. Г.Гомов және Э.Татум 1949ж д. Х.Темин және Бальтимур 1970ж е. С. Очао және Х.Корана 1961ж 66. SSB- ақуызының басты қызметі: а. екіге ажыраған ДНҚ жіпшелерінің жанасып, жабысуын болдырмайтын ақуыздар в. ДНҚ синтезіне қатысады с. РНҚ праймерді синтездейді д. ДНҚ молекуласының қос спиралінің ширатылуын ажырататын ақуыздар е. ДНҚ фрагменттерін жалғап қосады 67. Оказаки фрагменттерін бір-біріне 31-OH және 51-PO4 ұштарымен жалғайтын фермент: а. топоизомераза в. праймаза с. хеликаза д. SSB – ақуыздар е. лигаза 68.Топоизомераза ақуызының қызметі: а. ДНҚ-ның ажыраған тізбектерін тұрақтандырады в. ДНҚ тізбектерін ажыратады с. ДНҚ фрагменттерін жалғап қосады д. ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жояды
е. ДНҚ полимеразаға керекті РНҚ бастауыштарды синтездейді 69. ДНҚ репликациясы кезінде репликативті ашаның бір спиралінде ДНҚ-ның үзіліссіз синтезделген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменттері д. лигаза е. хеликаза 70. ДНҚ репликациясы кезінде екінші үзіліп-үзіліп түзілген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменті д. лигаза е. хеликаза 71. ДНҚ репликациясындағы ілесуші тізбекте синтезделетін ДНҚ үзінділерін атаймыз: а. эндонуклеаза в. лигаза с. топоизомераза д. Оказаки фрагменті е. хеликаза 72. Аминқышқылдарын анықтайтын стоп – кодондар: а. АЦЦ, ЦЦЦ в. УУУ, ГГУ с. ГГГ, ГГГУ д. УГГ, ЦЦГ е. УАА, УГА, УАГ 73.Репликация дегеніміз: а. ДНҚ-ның екі еселенуі в. РНҚ-ның екі еселенуі с. ферменттер синтезделуі д. ақуыз синтезі е. органоидтар жүйесі 74. Рибонуклеотидтерді бір-біріне жалғастырушы фермент: а. РНҚ – полимераза в. праймаза с. хеликаза д. топоизомереза е. эндонуклеоза 75.Гендердің ақпараты бар учаскелері аталады: а. экзондар в. интрондар с. процессинг д. сплайсинг е. транскрипция 76.Кластерлі гендер: а. құрылымдық және ферменттік ақуыздарды анықтайтын гендер в. хромосоманың бір локусында орналасатын гендер с. хромосоманың әр түрлі локусында орналасытын гендер д. құрылымдық гендердің активтігін реттейтін гендер е. бір белгіні дамытатын бірнеше гендер 77. Гендердің ақпараты жоқ бөліктерінің қиылып алынып, ақпараты бар бөліктерінің бір-бірімен жалғану процесі: а. транскрипция в. интрон с. экзон д. процессинг және сплайсинг е. оперон 78.Транскрипцияның басталу және аяқталу учаскелері: а. промоторлық және терминаторлық в. РНҚ-полимераза с. терминациялық д. промоторлық е. операторлық 79. Ақуыз биосинтезі мынада жүреді: а. цитоплазмада-рибосомада в. ядрода с. нуклеин қышқылдарында д. митохондрияда е. эндоплазмалық торда 80. Тұқым қуалаушылық материалы – ДНҚ молекуласы мынада шоғырланған: а. Гольджи аппаратында в. цитоплазмада с. митохондрияда д. эндоплазмалық торда е. ядрода 81. Цитоплазмада белгілі бір ақуыздың синтезделу активтігі мынаған байланысты: а. гендердің активтігіне в. транскрипцияға с. трансляцияға д. ДНҚ репликациясына е. кластерлі гендерге 82. Транскрипция дегеніміз: а. ДНҚ-дағы ақпараттың а-РНҚ-ға көшіріліп жазылуы: в. геннің экспрессиялануы с. полипептид молекуласының синтезделуі д. кластерлі гендердің экспрессиялануы е. ДНҚ молекуласының екі еселенуі 83.Гендер экспрессиясында кластерлі гендер дегеніміз: а. құрылымдық және ферменттік ақуыздарды анықтайтын гендер в. хромосоманың бір локусында орналасатын гендер с. хромосоманың әр түрлі локусында орналасытын гендер д. құрылымдық гендердің активтігін реттейтін гендер е. бір белгіні дамытатын бірнеше гендер 84.Оперондық теорияны ашқан ғалым: а. Дж. Уотсон мен Ф. Крик 1953 ж в.Ф. Жакоб және Ж. Моно 1961ж с. Мезельсон мен Стал 1958 ж д. Оказаки 1968 ж е. Г. Гамов және С. Очао 1954 ж 85. Оперон дегеніміз: а. терминаторлық учаскелер в. кластерлі гендердің транскрипциялануы с. оператор және промотор учаскелері д. гендердің экспрессиялануының реттелу механизмдері е. экзон және интрон учаскелері 86. Гендердің экспрессиялануының реттелуіне мына элементтер қатысады: а. құрылымдық модуляторлық гендер в. реттеуші ақуыздар, эффекторлар, реттеуші нуклеотид тізбектері с. құрылымдық және ферменттік ақуыздар д. гистонды ақуыздар е. регулятор, оператор гендер 87. Бір жасушаның түпкілікті, әмбебапты тіршілік қызметін қамтамасыз ететін, яғни барлық жасушалар типінде кездесетін гендер: а. тұрмыстық в. кластерлі с. молшылық д. құрылымдық е. реттеуші 88. Жасушаның ерекше қызметтерін қамтамасыз ететін және тек кейбір жасушаларда ғана активті болатын гендер: а. модуляторлық в. құрылымдық с. молшылық д. реттеуші е. тұрмыстық 89. Мутацияға қабілеттілігі бар ДНҚ молекуласының ең кіші бөлігі: а. мутон в. цистрон с. рекон д. интрон е. экзон 90.Сплайсинг дегеніміз: а. транскрипция в. трансляция с. интрондық учаскелердің қиылуы, а-РНҚ түзілуі д. экзондық учаскелердің қиылуы е. репликация 91. Промотор дегеніміз: а. құрылымдық ген в. кластерлі ген с. реттеуші ген д. ақпараттың көшірілуінің басталу нүктесі е. модуляторлық гендер 92. Эукариоттар гендерінің экспрессиялануының реттелу жобасын жасаған ғалым: а. Г. П. Георгиев 1972 жылы в. Ф. Сталь 1958 жылы с. Н. Циндер 1952 жылы д. О. Эйвери 1944 жылы е. А. Геррод 1908 жылы 93.ДНҚ-дағы ақпараттың а-РНҚ-ға көшіріліп жазылуы: а. транскрипция в. гендердің экспрессиялануы с. кластерлі гендердің экспрессиялануы д. полипептид молекулаларының синтезделуі е. трансляция 94. Бір нуклеотидтер жұбына сай, рекомбинация кезінде бөлінбейтін ДНҚ-ның ең кіші бөлігі: а. рекон в. цистрон с. мутон д. интрон е. экзон 95.Прокариоттардың гендерінің құрылымы тұрады: а. тек интрондардан в. терминаторлық учаскеден с. тек экзондардан д. интрон және экзондардан е. ДНҚ учаскесінен тұрады 96. Эукариотты ағзалардың гендері тұрады: а. тек интрондардан в. терминаторлық учаскеден с. тек экзондардан д. интрон және экзондардан е. ДНҚ учаскесінен тұрады 97.Процессинг дегеніміз: а. транскрипция в. трансляция с. тек экзондардан тұратын а-РНҚ ақуыз синтезделетін жерге жеткізілуі д. экзондық учаскелердің қиылуы е. репликация 98.Оператор гені: а. құрылымдық ген в. кластерлі ген с. реттеуші ген д. ақпараттың көшірілуінің басталу нүктесі е. модульяторлық гендер 99.Ядродан тыс орналасқан гендер: а. плазмоген в. кластерлі с. аллельді д. реттеуші е. құрылымдық 100. Жасушада тұрақты түрде кездесетін және хромосомамен байланыссыз, дербес тұқым қуалау факторы аталады: а. гендік терапия в. плазмидалар с. плазмон д. реперация е. гендік инженерия 101. Тұқым қуалаушылық ақпаратының тасымалдаушысы: а. ДНҚ в. ЭПТ
с. р-РНҚ д. т-РНҚ
е. лизасома 102. Бөтен ДНҚ-ның бактерия жасушасына енуі; а. трансформация в. трансляция с. трансдукция д. транскрипция е. транслокация 103. Бактерияны өлі жасушамен немесе басқа штамның экстрактасымен өңдегенде жүретін процесс: а. трансляция в. трансформация с. транслокация д. транскрипция е. трансдукция 104. Жаңа жасушаға бұрынғы егесінің қасиетін беруі аталады: а. транскрипция в. транслокация с. трансформация д. трансдукция е. трансляция 105. С.Бензер бойынша генетикалық ақпараттың функциональдық бірлігі аталады: а. рекон в. промотор с. цистрон д. мутон
е. оперон 106. ДНҚ молекуласындағы жеке нуклеотид жұбы, генетикалық рекомбинацияның бірлігі аталады: а. рекон в. промотор с. мутон д. цистрон е. оперон 107. Өзгеруге ұшырай алатын геннің кіші бөлігі аталады: а. оперон в. мутон
с. промотор д. рекон
е. цистрон 108. Гендер қызметіне қарай екі категорияға бөлінеді: а. құрылымдық, қызметтік в. аллельді, аллельді емес с. прокариот, эукариот д. промотор, оператор е. рекон, цистрон 109. Полипептидтік тізбектегі амин қышқылының орналасу тәртібін анықтайтын гендер: а. қызметтік в. промотор, оператор с. рекон, цистрон д. құрылымдық е. экспрессивтілік, пенетранттылық 110. Цитоплазмада болатын арнайы өнімдерді түзбей, басқа гендердің қызметін бақылайтын гендер: а. қызметтік (функциялық) в. құрылымдық с. гомологты д. аллелді емес е. аллелді 111.Информациялық РНҚ-ның бүтін бір молекуласын түзей алатын, транскрипцияны реттеуші элементтер- промотор- оператордан және құрылымды гендерден құралған ДНҚ-ның бөлігі: а. промотор в. оператор с. мутон д. цистрон е. оперон 112. Транскрипция басталу үшін РНҚ полимераза байланысатын ДНҚ бөлігі: а. промотор в. цистрон с. мутон д. оперон е. оператор 113. Полипептидтік тізбектің амин қышқылдарының орналасу қатарының ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу тәртібіне сәйкес келуі: а. реттеуші в. колинеарлық с. құрылымдық д. модуляторлық е. экспрессивтілік 114. ДНҚ молекуласының бұзылған құрылымдарының қайта қалпына келуі: а. пенетранттылық в. экспрессивтілік с. редупликация д. репарация е. полимераза 115. Ядросы толық қалыптаспаған бір жасушалы ағза: а. амеба в. жануар с. эукариот
е. вирус
116. Ядросы қалыптасқан жасушалы ағзалар: а. прокариоттар в. вирустар с. балдырлар д. бактериялар
117. Гендерді басқа жасуша не ағзаларға енгізуге бағытталған жаңа әдістер мен технологиялар жиынтығынан тұратын генетика саласы: а. генетикалық инженерия в. гендік терапия с. клондау д. штамдау е. бионика 118. Ингибитрлар не супрессорлар, интенсификаторлар және модификаторлар мына гендерге жатады: а. модуляторлық в. құрылымдық с. қызметтік д. функциялық е. реттеуші 119. Құрылымдық және ферменттік ақуыздарды, р-РНҚ, т-РНҚ молекулаларын анықтайтын гендер мына гендерге жатады: а. реттеуші в. құрылымдық с. функциялық д. қызметтік е. модуляторлық 120. Құрылымдық гендердің активтігін реттейтін гендер аталады: а. құрылымдық в. модуляторлық с. реттеуші д. қызметтік е. функциялық 121. Әртүрлі орта жағдайында генотиптегі белгінің көріну дәрежесі аталады: а. экспрессивтілік в. трансферазалық с. трансдукция д. трансформация е. транслокация 122. “Экспрессивтілік″ және “пенетранттылық″ терминін енгізген ғалым: а. Э. Геккель 1866ж в. Н.В. Тимофеев-Ресовский 1927ж с. Иогансен 1909 д. В.Вернадский 1863 е. Т. Морган 1903 123. Сыртқы көрінісі ұқсас белгілер, тұқым қуалайтын аурулар әртүрлі аллельді емес гендер арқылы тууы мүмкін. Мұндай құбылыстың аталуы: а. фенокопия в. клондау с. репарация д. генокопия е. трансдукция 124. Даму кезінде сыртқы орта факторларының әсерінен белгілі генотипке тәуелді белгі өзгеріп, басқа геннің белгісіне ұқсас белгі көшірмесінің түзілуі аталады: а. фенокопия в. репарация с. генокопия д. трансдукция е. клондау 125. Бір белгіні дамытатын бірнеше гендердің ДНҚ-ның бойына қатар орналасып, бірге транскрипциялануы аталады: а. модуляторлық в. құрылымдық с. реттеуші д. қызметтік е. кластерлі 126.Бір түрге жататын ағзалардың хромосомалардың гаплоидты жиынтығында орналасқан гендердің жиынтығы: а. геном в. генотип с. ген д. фенотип е. Плейотропия
131. Тұқым қуалаушылық материалы – ДНҚ молекуласы ядрода мынанша % құрайды: а. 60% в. 90%
с. 100% д. 70%
е. 99% 132. Тұқым қуалаушылыққа жауапты, жасуша жүйесінің басты органоиды: а. рибосома в. лизасома с. цитоплазма д. ЭПТ
е. хромосома 133. «Хромосома» терминін ғылымға енгізген ғалым: а. 1893 ж. В. Вальдейер в. 1831 ж. Р. Броун с. 1909 ж. В. Иогансен д. 1906 ж. У. Бэтсон е. 1956 ж. А. Леван 134. Хромосоманың екі иығының байланысқан ортасын атаймыз: а. центромера в. теломера с. серігі д. хроматида е. хроматин 135. Бір иығы екінші иығынан өте қысқа хромосомалар атадады: а. центромера в. метацентрлі с. субметацентрлі д. акроцентрлі е. хроматин 136. Хромосомалардың ұштары аталады: а. центромера в. серігі с. хроматида д. хроматин е. теломера 137. Репликация кезінде теломералар нуклеотидтері қатарын толықтырып отыратын фермент аталады: а. теломераза в. хеликаза с. лигаза д. эндонуклеаза е. топоизомераза 138. Кариотиптегі хромосомаларды жұптастырып бойына қарай орналастыру: а. метацентрлі в. идиограмма с. субметацентрлі д. акроцентрлі е. хроматин 139. Дене жасушаларындағы хромосомалар санының түрлік тұрақтылығы, морфологиялық белгілерінің жиынтығы: а. кариотип в. идиограмма с. геном д. гаплоидты е. хроматин 140. Адамның қалыпты кариотипі: а. 45, хо в. 47, хуу с. 46 хх немесе 46 ху д. 47, хх+21 е. 47, хх+18 141. Транскрипция нәтижесінде экзондар мен интрондардан тұратын РНҚ: а. про-а-РНҚ в. р-РНҚ және а-РНҚ с. р-РНҚ д. а-РНҚ
е. т-РНҚ 142. Хромосомалардың гаплоидты жиынтығында орналасқан гендердің жиынтығы: а. геном в. хромосома с. ген д. генотип е. фенотип 143. Тұқым қуалау белгілерін ДНҚ түрінде сақтайтын жасуша бөлігі: а. цитоплазма в. хромосома с. рибосома д. лизосома е. Гольджи комплексі 144. Дене жасушаларындағы жұп санды хромосомалардың жиынтығы: а. гаплоидты в. диплоидты с. эухроматин д. гетерохроматин е. хроматин 145. Хромосомалардың жіктелу процесіндегі идиограмманың қызметі: а. хроматин жіпшелеріне жалғау в. ахроматин жіпшелеріне жалғау с. кариотиптегі хромосомаларды жұптастыру д. хромосомаларды жіктеу е. хромосомалар санының еселенуі 146. Лабораториялық жолмен генетикалық структуралар мен тұқымы өзгертілген ағзаларды құрастыру әдістерін зерттейтін молекулалық генетиканың қолданбалы бөлімі: а. бионика в. гендік инженерия с. цитогенетика д. геномика е. адам генетикасы 147. Тірі ағзалардың геномдарын зерттейтін ғылыми бағыт: а. бионика в. геномика с. гендік терапия д. фармакогеномика е. Генотерапия 156. Гомеостаз терминін биология ғылымына ең алғаш рет енгізген ғалым: а. 1929 жылы В.Кеннон в. 1939 жылы Т.Шванн с. 1839 жылы Т. Морган д. 1956 жылы Леван е. 1938 жылы Шлейден 157. Сыртқы орта факторлары өзгергенмен ағза өзіне тән ішкі ортасының тұрақтылығын, морфологиялық, функционалдық біртұтастығын сақтау қасиеті аталады: а. гомеостаз в. адаптация с. стресс (күйзеліс) д. төзу
е. тұрақтылығы 174. Сыртқы орта факторларының әсерінен болатын өзгергіштік аталады: а. тұқым қуалайтын в. генотиптік с. тұқым қуаламайтын д. хромосомдық е. гендік 175. Тұқым қуалаушылық материалының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік аталады: а. тұқым қуаламайтын в.тұқым қуалайтын с. модофикациялық д. фенотиптік е. модификациялық және фенотиптік 176. Генотиптің өзгеруіне байланыcсыз сыртқы орта жағдайларының әсерінен болған фенотиптік өзгергіштік аталады: а. гендік в. геномдық с. хромосомдық д. мутациялық е. модификациялық 177. Мейоздық бөліну кезінде гомологтық хромосомалардың айқасуы, бір-бірімен тәуелсіз ажырауы нәтижесіндегі өзгергіштік аталады: а. тұқым қуаламайтын в. фенотиптік с.модификациялық д. комбинативтік е. уақытша 178. Хромосомалардың, гендердің өзгерісінен пайда болатын өзгергіштік: а.мутациялық в.фенотиптік с.модификациялық д.фенотиптік және модификациялық е.уақытша 179. Генетикалық материалдың негізгі қасиеттерін өзгертетін тұқым қуалайтын өзгерістің аталуы: а. фенотип в. генотип с. мутация д. аллель е. Зигота 180. Хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын мутация: а. фенотиптік в. аллельді с. хромосомдық д. гендік е. Геномдық 187. Табиғи факторлардың әсерінен тұқым қуалайтын өзгергіштіктің пайда болуы аталады: а. фенотип в. модификация с. мутагенез д. аллель е. зигота 188. Мутацияны тудыратын физикалық, химиялық және биологиялық факторлардың аталуы: а. генотип в. фенотип с. доминантты д. мутагендер е. фенокопиялар 189. Рентген, радиация, ғарыш және ультракүлгін сәулелері мына мутагенге жатады: а. биологиялық в. физикалық с. химиялық д. биологиялық және химиялық е. экологиялық 190. Тұрмыста қолданылатын химиялық заттар, дәрі-дәрмектер мына мутагендерге жатады: а. химиялық в. биологиялық с. физикалық д. экологиялық е. генетикалық 191. Қарапайым тірі ағзалардың әсерінен болатын жануарлардағы мутацияны мына мутагенге жатқызамыз: а.химиялық в.физикалық с.биологиялық д.экологиялық е.химиялық және физикалық 192. Ата-анасынан берілген өзгергіштіктің аталуы: а. тұқым қуалайтын в. тұқым қуаламайтын с. фенотиптік д. модификациялық е. уақытша 193. Ауру әйелдің хромасома саны 45 болған, бұл мына мутацияға жатады: а. гендік в. конбинативтік с. геномды д. хромосомдық е. тұқым қуаламайтын 194. Аурудың себебі хромосоманың құрлымының өзгеруінен болған, бұл мына мутацияға жатады: а. хромосомдық в. гендік с. геномдық д. гендік және геномдық е. ДНҚ-лық 195. Радиациялық қауіпті аймақта жұмыс істеген адамда мутация пайда болады, бұл мына мутагенге жатады: а. биологиялық в. химиялық с. физикалық д. биология және химиялық е. сыртқы орталық 196. Аурудың ағзасына вирустар еніп мутация туғызған, бұл мына мутагенге жатады: а. химиялық в. физикалық с. химиялық және физикалық д. биологиялық е. экологиялық 197. Жылы жақтан суық жаққа келіп жұмыс істеген адамда фенотиптік өзгерістер пайда болған, бұл өзгергіштіктің мына түріне жатады: а. гендік в. тұқым куаламайтын с. хромосомдық д. тұқым қуалайтын е. геномдық 198.Мутация дегеніміз : а. хромосомадағы геннің толық жиынтығы в. тұқым қуаламайтын қасиет с. генетикалық ақпаратта өзгерістің болуы д. хромосома тұрақтылығы е. генетикалық тұрақтылық 148. Адам кариотипінің С тобына мынадай хромосомалар жатады: а. 6-12 в. 13-15
с. 1-3 д. 4-5
е. 16-18 149. Хромосомаларды мөлшері мен иықтарының арақатынасы бойынша жіктеу аталады: а. гендік жинақ в. хромосомдық жинақ с. кариотип д. диплоидты е. Денверлік жіктеу 150. Микроскоп арқылы тозаң клеткаларынан дөңгеленген формалы денешіктер яғни ядроны тапқан ғалым: а. Ж. Моно в. А. Броун с. Тио мен Леван д. Ф. Крик е. Г. Мендель 151. Хромосомалардың иығы бөліну кезінде екінші тартылыс: а. серігі (спутник) в. центромера с. хроматида д. хроматин е. нуклеосома 152. ДНҚ –ң негізгі бөлігін ферменттердің әсерінен сақтап, хромосомалардың дұрыс рекомбинациялауын, ядролық қабықшаның түзілуі: а. центромера в. изомерия с. теломера д. спутник е. хромосома 153. ДНҚ молекуласының ұштары қысқа қайталанатын нуклеотидтер қатарларын толықтырып отыратын фермент: а. лигаза в. праймаза с. ДНҚ-праймаза д. теломераза е. топоизомераза 154. Соматикалық жасушаларда орналасқан толық хромосомалардың жиынтығы: а. кариотип в. геном с. гаплоидты д. эухроматин е. гетерохроматин 155. ДНҚ мен гистонды ақуыздардың қосылысы: а. дезоксирибоза в. идиограмма с. политения д. гимза бояуы е. нуклеопротеид 158. Тіршіліктің тіршілік процестері байқалмайтын, зат алмасу толық тежелген түрі: а. тұрақты в. тәуелді с. жасырын д. уақытша е. мерзімді 159. Тіршіліктің сыртқы орта факторларына тәуелді болып келетін түрі: а. тұрақты в. тәуелді с. жасырын д. уақытша е. мерзімді 160. Тіршіліктің сыртқы орта факторлары күрт өзгерген күнде де тоқтамай жалғаса беретін түрі: а. тұрақты в. тәуелді с. жасырын д. уақытша е. мерзімді 161. Ағзаның қолайсыз жағдайға бейімделуі: а. гомеостаз в. адаптация с. стресс (күйзеліс) д. төзу
е. тұрақтылығы 162. Ядрошықтар жойылып, ядро жарғақшасы ери бастайтын фаза: а. профаза в. анафаза с. телофаза д. метафаза е. интерфаза 163. Мейоздық бөліну кезінде хромосомалардың ширатылып, жуандаған жіпшелер сатысы: а. пахитена в. диакинез с. диплотена д. лептотена е. диплонема 164. Мұның нәтижесінде гаплойдты жиынтығы бар жыныс жасушалары түзіледі: а. митоз в. мейоз
с. амитоз д. коньюгация е. копуляция 165. Бірінші мейоздық бөліну аталады: а. цитокинез в. кариокинез с. интеркинез д. эквациялық е. редукциялық 166. Жасушаның көбеюі, қалпына келуі: а. пролиферация в. полиэмбриония с. когуляция д. интерфаза е. политения 167. Күнделікті өмірде ерекше, төтенше немесе экстремальды әсерлер нәтижесінде пайда болатын ағзаның адаптивтік реакциясы аталады: а. гомеостаз в. адаптация с. стресс (күйзеліс) д. төзу
е. тұрақтылығы 168. Жасуша ядросының тікелей бөлінуі аталады: а. амитоз в. митоз
с. мейоз д. жыныстық е. эндомитоз 169. Нәтижесінде жыныс жасушалары пайда болатын жасушаның бөліну түрі: а. партеногенез в. гаметогенез с. амитоз в. митоз
е. мейоз 181. Гаплойдты хромосома санының еселеніп көбеюі аталады: а. гетероплоидия в. полиплоидия с. генотип д. фенотип е. гомозигота 182. Кариотиптегі хромосомалар санының өзгеруі аталады: а. генотип в. фенотип с. аллель д. полиплоидия е. гетероплоидия 183. Хромосомалардың құрылымының өзгеруінен болатын мутация аталады: а. гендік в. геномдық с. фенотиптік д. хромосомдық е. аллельді 184. Хромосоманың бір бөлігінің үзіліп қалуынан болатын мутацияның аталуы: а. жетіспеушілік в. инверсия с. екі еселену д. бірінің орнын бірі басу е. артып кету 185. Гендердің молекулалық құрылымының өзгеруінен болатын мутация: а. хромосомдық в. гендік с. геномдық д. геномдық және хромосомдық е. фенотиптік 186. ДНҚ молекуласындағы белгілі бір нуклеотидтің түсіп қалуы мына мутацияға жатады: а. гендік в. геномдық с. хромосомдық д. фенотиптік е. қарапайым 199.Белгілі бір ауруға жатпайтын бірнеше ауру белгілерінің бір адамда қатар келуі аталады: а. гендік в. синдром с. геномды д. мутация е. инукцияланған 200. Рак (ісік) ауруларының пайда болу процесі: а. концерогенез в. мутаген с. мутагенез д. хромосомдық е. регенерация 201. Дәрілік препараттардың ДНҚ молекуласына тигізетін әсерін зерттейді: а. геномика в. фармакогеномика с. экогенетика д. фармакология е. цитогенетика 202. Генотипінде мутантты ген бар ауру адамның ағзасына қалыпты, сау генді енгізумен емдеу аталады: а. сауықтыру в. массаж с. орынбасарлық терапия д. диетатерапия е. генотерапия 203. ДНҚ құрылысындағы түрлі өзгерістерді, бірінші реттік нуклеотидтік қатарына дейін анықтауға мүмкіндік беретін әдіс: а. цитогенетикалық в. молекулалық-генетикалық с. популяция-статистикалық д. егіздік е. модульдік 205. Фармакологияны геномдық деңгейде зерттейтін ғылым: а. геномика в. фармакогеномика с. экогенетика д. фармакология е. цитогенетика 206. Халықты биологиялық және химиялық қарудан қорғауда биологияның мына саласы қызмет етеді: а. ауыл шаруашылығы геномикасы в. микробтық геномика с. бионика д. фармакогеномика е. фармагенетика 207. Биологиялық туыстықты (әкелікті) анықтау, дәлелдеу үшін пайдаланатын әдіс: а. ДНҚ-диагностика в. генеологиялық с. егіздік д. модульдік е. биохимиялық 208. ДНҚ-ны кесінділерге бөлшектеу мына ферменттер көмегімен жүргізіледі: а. лигаза в. праймаза с. хеликаза д. рестриктаза е. полимераза 209. Генетикалық материалдың құрылысының өзгеруінен пайда болған кез-келген ауруды анықтауға мүмкіндік беретін әдіс: а. цитогенетикалық в. биохимиялық с. популяция-статистикалық д. егіздік е. модульдік
а. генге в. тұтас ағзаға с. тыныс алуға д. қан айналуға е. қан тамыр жүйесіне 211. Тұқым қуалаушылық материалды қолдан жасайтын молекулалық биологиялық жаңа сала: а. генетикалық инженерия в. бионика с. цитогенетика д. экогенетика е. фармакогенетика 212. Жасушада тұрақты күйде кездесетін және хромосомамен байланыссыз, дербес тұқым қуалау факторы аталады: а. оперондар в. векторлар с. плазмидалар д. хиралар е. промоторлар 213. Плазмидалар мына органойдтарда кездеседі: а. лизасома, рибосома в. митохондрия с. Гольджи аппараты д. ЭПТ, рибосома е. жасуша орталығы 214. Тұқым қуалау ақпараттарын «кесуге» пайдаланатын ферменттер: а. лигаза в. топойзомераза с. хеликаза д. эндонуклеаза е. рестриктаза 215. Генді (ДНҚ) бір ағзадан екінші ағзаға енгізіп, оның өнімін алатын ғылым: а. генетикалық инженерия в. бионика с. цитогенетика д. экогенетика е. фармакогенетика 216. Геномына бөтен ген енгізілген ағза аталады: а. моногенді в. полигенді с. геномды д. аллофендер е. Трансгенді 204. Биология ғылымымен байланысты ХХІ-ғасыр медицинасы: а. молекулалық медицина в. цитология с. цитогенетика д. бионика е. экогенетика 170. Мына фазада хромосомалар ахроматин жіпшелері арқылы экватордан полюстерге қарай жылжиды: а. анафаза в. профаза с. телофаза д. метафаза е. интерфаза 171. Мейоз мынанша фазадан тұрады: а. 2
в. 3 с. 5
д. 4 е. 6
172. Жыныс бездерінде ерекше сомалық жасушалардың бөлінуі: а. партеногенез в. мейоз с. амитоз в. митоз е. гаметогенез 173. Мейозбен бөлінген гаметалардағы хромосома жиынтығы: а. тетраплоидты в. 2п с. 3п
д. гаплоидты е. диплоидты 256. Ақуыздар құрамына байланысты екі топқа бөлінеді: а. эктодерма, энтодерма в. эндоцитоз, экзоцитоз с. пиноцитоз, фагоцитоз д. протеиндер, протеидтер е. синтездік, энергиялық 257. Сома (дене) жасушаларының бөлінуі: а. митоз в. метафаза с. амитоз д. интерфаза е. мейоз 258. Митоз әрекетіне қажетті заттардың синтезделіну кезеңі: а. мейоз в. интерфаза с. профаза д. метафаза е. телофаза 259. Мына фаза пресинтетикалық, синтетикалық, постсинтетикалық кезеңдерден тұрады: а. профаза в. метафаза с. телофаза д. интерфаза е. анафаза 260. Жас жасушалар мен аналық жасушалардың генетикалық ақпараты бірдей болатын жасуша бөлінуінің түрі: а. интерфаза в. мейоз с. митоз д. профаза е. метафаза 261. Хромосомаларды анық байқауға болатын фаза: а. профаза в. метафаза с. анафаза д. интерфаза е. телофаза 262. Интерфазаның мына кезеңінде РНҚ және ақуыздың синтезделуі белсенді өтіп, цитоплазманың массасы екі еселенеді: а. предсинтетикалық в. синтетикалық с. постсинтетикалық д. профаза е. метафаза 263. Интерфазаның мына кезеңінде ДНҚ-ның редупликациясы жүреді: а. предсинтетикалық в. синтетикалық с. постсинтетикалық д. профаза е. метафаза 264. Аналық жасушалар мен жас жасушалардағы хромосома саны тең болатын жасушаның бөлінуі: а. жынысты в. интерфаза с. профаза д. мейоз е. митоз 265. Жасушаның тірек қаңқасы аталады: а. эндоплазмалық тор в. Гольджи комплексі с. рибосома д. цитоскелет е. лизосома 266. Цитоплазмада электронды микроскоппен ғана көретін нәзік және күрделі талшықтар мен торшалар аталады. а. эндоплазмалық тор в. Гольджи комплексі с. рибосома д. цитоскелет е. лизосома 446. Ақуыздың дұрыс емес оралым түзілуінде пайда болған зақымдануды түзетуге қатысады: а. митохондриялық ДНҚ в. ядролық ДНҚ с. рибосома д. фолдинг е. шаперон 447. Жасушадағы ақуыз молекуласының синтезіне қатысатын бірнеше рибасома аталады: а. нуклеосома в. полисома с. моносома д. инфорсома е. хроматид 448.Ақуыз синтезіне қатысатын бұл оргоноид үлкен және кіші суббірліктерден тұрады: а. лизасома в. рибосома с. митохондрия д. Голджи комплексі е. ЭПТ 449. Транслокация процесі былай жүреді: а. рибосома т-РНҚ бойымен Р учаскісіне в. а-РНҚ бойымен Р учаскісіне қарай жылжиды с. т-РНҚ А учаскіден Р учаскеге ауысады д. р-РНҚ-ң кодрнға қарай жылжуы е. рибосома а-РНҚ-ң бойымен алға қарай жылжиды 450. Ақуыз биосинтезі кезінде ДНҚ молекуласының өздігінен екі еселенуі аталады: а. транскрипция в. транслияция с. репликация д. трансдукция е. трансформация 451. Репликация кезінде екіге ажыраған ДНҚ жіпшелерінің жанасып, жабысуын болдырмайтын ақуыздар: а. хеликаза в. топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 452. Репликация кезінде ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жоятын ақуыздардың аталуы: а. хеликаза в.топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуыздар 453. ДНҚ синтезіне қатысатын фермент: а. РНҚ-полимераза в. ДНҚ-полимераза с. топоизомераза д. лигаза е. хеликаза 454. ДНҚ екі еселенуі кезінде хеликаза ақуызының басты қызметі: а. ДНҚ тізбектерін ажыратады в. ДНҚ-ның ажыраған тізбектерін тұрақтандырады с. ДНҚ фрагменттерін жалғап қосады д. РНҚ праймерді синтездейді е. ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жояды
455. ДНҚ молекуласының репликациялануының жартылай консервативтік жолмен жүретіндігін дәлелдеген ғалымдар: а. М.Мезельсон және Ф.Сталь 1958ж в. Дж. Уотсон және Ф.Крик 1953ж с. Ф.Жакоб және Ж. Моно 1960ж д. К.Циндер және Д.Ледерберг е. О.Эйвери және К.Мак 1944ж 456. ДНҚ молекуласының репликациялануы кезінде Оказаки фрагменттерін бір-біріне 31 – OH және 51 –PO4 ұштарымен жалғайтын фермент: а. хеликаза в. топоизомераза с. лигаза д. праймаза е. SSB-ақуызы 457.ДНҚ репликациясы кезінде репликативті ашаның бір спиралінде ДНҚ-ның үзіліссіз синтезделген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменті д. лигаза е. хеликаза 458. ДНҚ репликациясы кезінде ДНҚ-ның екінші үзіліп-үзіліп түзілген тізбегі аталады: а. лидерлік в. ілесуші с. Оказаки фрагменті д. лигаза е. хеликаза 459. ДНҚ репликациясы кезінде екінші ілесуші тізбекте синтезделетін ДНҚ үзінділерін атаймыз: а. эндонуклеаза в. лигаза с. топоизомераза д. Оказаки фрагменті е. хеликаза 460.Зақымданған ДНҚ реперациясына қатысатын ферменттер: а. топоизомераза в. лигаза с. хеликаза д. SSB-ақуыз е. эндонуклеаза, гликолизаза 217. Бөтен генетикалық материалды жасушаға тасымалдауға қабілетті ДНҚ молекуласын атаймыз: а. вектор в. оперон с. оператор д. промотор е. терминатор 218. Трансгенді ағзаларды алу әдісі аталады: а. аллофендер в. генетикалық химера с. сперматогенез д. трансгеноз е. овогенез 219. Әртүрлі эмбриондық бластула жасушаларын араластыру арқылы алынған ағзалар аталады: а. моногенді в. полигенді с. геномды д. аллофендер е. трансгенді 220. Жасуша не генді көшірмелеп көбейту: а. клондау в. өсіру с. дамыту д. скрингтеу е. рекомбинаттау 221. Кейбір сома жасушаларының бүтін ағзаға дейін дами алу қабілеті: а. бөліну в. көбею с. даму
д. пісіп жетілу е. тотипотенттілік 222. Ағзаның барлық геномын құрайтын ДНҚ фрагменті енген векторлар жиынтығы: а. геном в. генотека с. генотип д. фенотип е. хронотека 223. Бір жасушадан пайда болған ағза: а. мутант в. егіз с. клон
д. аллофен е. скрининг 224. Әртекті ДНҚ тізбектерінен құралған құрылым: а. рДНҚ (рекомбинантты ДНҚ); в. кДНҚ (кроссинговерлі ДНҚ); с. гДНҚ (гетерогенді ДНҚ); д. бДНҚ (бірегей ДНҚ); е. қтДНҚ (қос тізбекті ДНҚ). 225. Кері транскрипцияда синтезделетін жалғыз тізбекті ДНҚ: а. кДНҚ (кері ДНҚ); в. кДНҚ (комплементарлы ДНҚ); с. аДНҚ (алғашқы ДНҚ); д. бДНҚ (бірегей ДНҚ); е. жмДНҚ (жалғыз молекулалы ДНҚ). 226. Бактериялық рестриктазаның қызметі: а. бөтен ДНҚ-ны үзу; в. бөтен ДНҚ-ларды жалғау; с. дәрі-дәрмектерге төзімділік; д. корректорлық түзету; е. репарацияны қосу. 227. Ағзаның барлық геномын сипаттайтын ДНҚ коллекциясы: а. генотип; в. коллекциялық банк; с. рестриктер жинағы; д. гендер жинағы; е. толық ДНҚ 228. Тірі ағзалардың элементарлық құрлымының – функциональдық бірлігі: а. хромосома в. ядро с. жасуша д. цитоплазма е. ақуыз
229. Жасуша құрлымының екі типі: а. цитоплазма, ядро в. фагоцитоз с. пиноцитоз, фагоцитоз д. прокариоттық, эукариоттық е. микротүтікшелер, рибосомалар 230. Өте ертеректе пайда болған, ядросы жоқ ағзалар: а. эукариоттар в. прокариоттар с. микротүтікшелер д. лизосома е. пластидтер 231. Эукариоттық жасушалардың негізгі құрылым элементтері: а. ядро, цитоплазма, мембрана в. микротүтікшелер с. лизосома д. ақуыз е. фагоцитоз 232. Хромосоманың негізгі қызметі: а. зиянды заттарды сыртқы ортаға шығарып отырады в. жасушаға түс береді с. жасуша тіршілігінде маңызды тұрақтылықты сақтайды д. тұқым қуалаушылық ақпаратын сақтап ұрпақтан-ұрпаққа беру е. оның ішкі ортасы болып табылады 233. Хромосома бөлігі ................... құралған: а. хроматиннен в. рибосомадан с. митохондриядан д. цитоплазмадан е. органоидтардан 234. Барлық тірі ағзалардың құрылысы мен тіршілігінің негізі: а. жасуша в. мүше с. ұлпа
д. мүше және ұлпа е. жүйке жүйесі 235. Хроматиннің құрамына кіретіндер: а. ДНҚ молекуласы, ақуыз в. РНҚ молекуласы с. липидтер, ақуыз д. РНҚ, ақуыз е. кариотип 236. Хроматин ақуыздары бөлінеді: а. аллельді, аллельді емес в. эухроматин, гетерохроматин с. гистонды, гистонды емес д. гомологты е. гомологты, гомологты емес 237. Тек өсімдік жасушасында кездесетін органоид: а. пластид в. Гольджи комплексі с. рибосома д. митохондрия е. кірінділер 238. Жасушаны сыртқы ортадан бөліп тұратын құрылымдық бөлігі: а. цитоплазма в. ядро с. жарғақша д. лизосома е. пластид 239. Жасушаға енген ірілеу түйіршіктердің лизосомада қорытылуы: а. серпімділік в. фагацитоз с. пиноцитоз д. фотосинтез е. плазмолиз 240. Жасушаға ұсақ тамшы түріндегі сұйықтардың сіңірілуі: а. фагоцитоз в. серпімділік с. пиноцитоз д. плазмолиз е. фотосинтез 241. Гиалоплазма, органойдтар, кірінді немесе қосындылар жасушаның мына құрам бөлігінде болады: а. цитоплазмада в. ядрода с. ядрошықта д. ядро шырынында е. жарғақшада 242. Адам хромосомаларының нақты санын алғаш рет ашқан ғалымдар: а. В.И. Вернадский в. Тийо, Леван 1956ж с. Ж.Б. Ламарк д. Э. Геккель е. Т. Морган 243. Цитоплазмада белгілі бір құрылысы бар, арнаулы қызмет атқаратын микроструктуралар: а. қосындылар в. кірінділер с. қосындылар мен кірінділер д. оргоноидтар е. хромосомалар 244. Жасушаға беріктік, тіректік қасиет беретін структура: а. ядро
в. цитоплазма с. лизосома д. митохондрия е. микротүтікше 245. Жануарлар жасушасында болмайтын органоид: а. пластид в. Гольджи комплексі с. рибосома д. митохондрия е. микротүтікше 246. Жасушаны ашқан ғалым: а. Р. Гук в. А. Ван. Левенгук с. Т. Морган д. Г. Мендель е. И. Грю. 247. Өсімдіктер мен жануар жасушаларының цитоплазмамен тікелей байланысқан ішкі қабатының аталуы: а. цитоплазма в. ядро с. плазмалемма д. кариоплазма е. эндоцитоз 248. Жасуша тіршілігінде плазмалемманың негізгі атқаратын қызметі: а. зиянды заттарды сыртқы ортаға шығарып отырады. в. жасушаға түс береді с. жасуша тіршілігінде маңызды тұрақтылықты сақтайды д. тұқым қуалаушылық ақпаратын сақтап ұрпақтан-ұрпаққа беру е. өткізгіштік, тасымалдау, қорғаныштық 249. Эндоцитоз бөлінеді: а. ақуызды ақуызды емес в. эухроматин, гетерохроматин с. гистонды, гистонды емес д. фагоцитоз, пиноцитоз е. гомологты, гомологты емес 250. Жасушаға ірірек келген су тамшыларының өтуі аталады: а. фагоцитоз в. лизосома с. пиноцитоз д. микротүтікшелер е. вакуоль 251. Биополимерлер мен органикалық қосылыстар ферменттердің жәрдемімен мембранадан тыс ыдырауы: а. пиноцитоз в. эндоцитоз с. фагоцитоз д. экзоцитоз е. сіңірілу 252.Цитоплазмада синтезделген макромалекулалардың жасуша сыртына шығарылуы: а. плазмалемма в. цитоқаңқа с. рецепторлар д. адгезия е. экзоцитоз 253.Эукариотты жасушалар плазмалемманың сыртқы бетінде орналасқан қабаты аталады: а. экзоцитоз в. эндоцитоз с. гликокаликс д. эктодерма е. энтодерма 254. Плазмалық мембрананың транспорттық қызметіндегі, яғни энергияны шығын қылмайтын процесс: а. активті (белсенді) в. адгезия с. пассивті (селқос, енжар) д. белсенді е. активті немесе белсенді 255. Суда ерімейтін, бірақ бензин, эфир, ацетонда еритін органикалық заттар: а. тұздар в. көмірсулар с. аминқышқылдар д. ақуыздар е. липидтер 267. Жасушаның тірек – қимыл жүйесін құрайды: а. рибосома в. микротүтікшелер, микрофиломенттер с. лизосома д. кірінділер е. қосындылар 268. Жасушада іші қуысты, түзу және тармақталмайтын ұзын цилиндр пішінді органеллалар аталады: а. микротүтікшелер в. кірінділер с. рибосомалар д. лизосомалар е. митохондриялар 269. Микротүтікшелердің күйреуін туғызатын заттар аталады: а. гипотоникалық ерітінді в. тубулин с. полипептид д. актин е. колхицин, винбластин 270. Серпімді және белгілі дәрежеде қатты болғандықтан, дифференциялану кезінде жасушаның пішінін анықтап, бір қалпында сақтау қызметін атқаратын органелла: а. микротүтікшелер в. кірінділер с. рибосомалар д. лизосомалар е. митохондриялар 271. Актин молекулаларынан тұратын цитоскелеттің ең жіңішке (5 – 7 нм) ақуыз жіпшелері аталады. а. кератин в. микрофилламенттер с. аралық филламенттер д. фибрин е. родопсин 272. Аталған структура миозин будаларымен әрекеттесіп, бұлшық ет элементтерінің қысқарылуын қамтамасыз етеді. а. кератин в. микрофилламенттер с. аралық филламенттер д. фибрин е. родопсин 273. Диаметрі 8 – 10 нм, микротүтікшелер мен микрофиламенттер арасындағы тармақталмайтын будалар құрайтын тұрақты ақуыз жіпшелері: а. микротүтікшелер в. микрофилламенттер с. аралық филламенттер д. фибрин е. родопсин 274. Үш түрлі ақуыз құрылымдардан құрылған тірек-қимыл жүйесі: а. эндоплазмалық тор в. Гольджи комплексі с. рибосома д. цитоскелет е. лизосома 275. Жасушалық циклда шешуші роль атқаратын арнайы протейнкиназалар: а. циклин – тәуелді киназалар в. митоз стимулдаушы с. митоз реттеуші д. мdm2 е. АRF
276. Циклин – тәуелді киназа өзінің әсерін тек мынау жалғанғанда ғана көрсете алады: а. 14 – 3 – 3в в. аrf с. ақуыз – циклин д. р21 е. р53
277. Постсинтетикалық G2 – кезеңінде реттеуші фактор ретінде қызмет атқаратын циклин: а. циклин – Е – ЦТК – 2 в. циклин – А – ЦТК – 2 с. Ц – В – ЦТК – 2 д. Ц – Д – ЦТК – 3 е. циклин – В – ЦТК – 1 278. Жасушаның G2 – кезеңінен митозға ауысу процесін қамтамассыз етіп, митоздық бөлінудің жүруін бақылайтын фактор аталады: а. митоз стимулдаушы в. реттеуші с. 14 – 3 – 3в д. репарация е. апаптоз 279. Митоз – стимуляторлық факторлардың (МСФ) ең жоғарғы активтілігі митоздың мына фазасында байқалады: а. анафазада в. профазада с. метафазада д. телофазада е. интерфазада 280. ДНҚ – ның бір тізбегінде үзіліс болатын хромосоманың бұзылысын қалпына келтіретін фермент: а. ДНҚ - лигаза в. топоизомераза с. хеликаза д. праймаза е. полимераза 281. Хромосомада бұзылулар байқалған жағдайда жасушаның бөлінуін тоқтататын ақуыз аталады: а. Мdm2
в. Ц – А с. р53
д. АRF е. 14 – 3 – 3в 282. Хромосомалық бұзылулар кезінде р53 ақуызының ыдырауын баяулатып, активтілігін жоғарлататын ақуыз аталады: а. ARF в. Mdm2
с. хеликаза д. ДНҚ - лигаза е. 14 – 3 – 3в 283. Зақымданған жасушаның өзін - өзі жою процесі аталады: а. некроз в. репарация с. МСФ д. АRF
е. апоптоз 284. р53 Ақуыздың ыдырауын тоқтататын ақуыз: а. АRF в. 14 – 3 – 3в с. Мdm2 д. Ц – А е. Ц – В 285. р53 ақуызының активаторы қызметін атқаратын ақуыз: а. АRF в. 14 – 3 – 3в с. Мdm2 д. Ц – А е. Ц – В 286. Жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жоюы аталады: а. апоптоз в. эндомитоз с. мейоз д. митоз е. некроз 287. Ағзаға қажетсіз жасушалардан (маңындағы жасушалардың қызметін бұзбай) біртіндеп физиологиялық арылу аталады: а. митоз в. мейоз
с. апоптоз д. амитоз е. некроз 288. Тірі ағзадағы жасушалардың және ұлпалардың патогендік факторлардың әсерінен өлуі, тіршілігін жоюы аталады: а. кейлон в. некроз с. апоптоз д. сему
е. дифференциялану 289. Сыртқы ортаның физикалық, химиялық және биологиялық факторлармен зақымданудан жасушаның өлуі ............... деп аталады: а. сему
в. дифференциялану с. кейлон д. некроз е. апоптоз 290. Митозды тежеуші факторларға жатады: а. температура, наша, улы заттар в. ылғалдылық с. оптимальды температура д. қолайлы орта е. қалыпты температура 291. Жасушаның бөліну жылдамдығын реттейтін әр ұлпаға тән жасуша бөлінуінің ұлпа спецификалық ингибиторлары аталады: а. эндомитоз в. амитоз с. кейлондар д. апоптоз е. некроз 292. Жасуша бөлінуі кезінде эпидермальды кейлондар тек мынаған әсер етеді: а. спермотозойдқа в. жұмыртқа жасушасына с. жүйке жасушасына д. эпителиге е. эпидермиске 293. Жасушалық пролиферацияны (көбеюін) бақылау және реттеу механизмдерінің бұзылуы ағзада мынаған алып келеді: а. патологиялық өзгерістерге в. тітіркенгіштікке с. дамуға д. қалыпты дамуға е. зат алмасуға 294. Жасуша тіршілігін жоюдың түрлі гендермен емес, физикалық жағдайда туындататын факторлар: а. бактериялар, вирустар, қарапайымдылар в. қышқылдар, сілтілер, фермент, этил спирт с. фермент, этил спирті, қарапайымдылар д. радиация, электр тогы е. оқпен зақымдалуы, бактериялар 295. Жасуша тіршілігін жоюдың түрлі гендермен емес, токсикалық жағдайда туындататын факторлар: а. фермент, этил спирті, қарапайымдылар в. бактериялар, вирустар, қарапайымдылар с. қышқылдар, сілтілер, фермент, этил спирт д. оқпен зақымдалуы, радиация, электр тогы е. оқпен зақымдалуы, бактериялар 296. Жасушаның құрылымы мен қызметінің бұзылуы апоптоз жасушаның өлімі жойылуы аталады: а. некроз в. трансдукция с. транскрипция д. апоптоз е. пролиферация 297. Апоптоздық процестердің дер кезінде іске қосылмауы туа пайда болған мына кемістіктерге әкеліп соқтырады: а. қалыпты дамуға в. тұмауға с. синдактилияға, ішектің бітеулігіне д. кеш дамуға е. полидактилияға 298. Апоптоздың ең негізгі ферменті: а. р R b в.эндонуклеаза с. каспазалар д. супрессор е. кейлон 299. Қартаю теориясын зерттейтін ғылым: а. геронтология в. эмбриология с. гистология д. цитология е. физиология 300. Жастық өзгерістің заңды құбылысы: а. жастық в. балғын шақ с. қартаю д. балалық шақ е. орта жас 301. ХХ ғ 90 жылдары америка ғалымдары адам ағзасының "кәрілік" генін тауып оны ..... гені деп атаған: а. аллелді в. клото
с. кәрілік д. гомологты е. гомологты емес 302. Мүшенің әртүрлі құрам бөліктеріндегі өзгерістердің яғни қартаюдың әртүрлі жүру құбылысы аталады: а. гетеротопия в. гомотопатия с. гетерохронды д. инвалюция е. репарация 303. Қартаю құбылыстары нәтижесінде пайда болатын табиғи өлім: а. биологиялық в. клиникалық с. физиологиялық д. уақытша е. мәңгілік 304. Адам ағзасының ұзақ сырқаттану салдарынан мүшелерінің қажып, қызмет ете алмау жағдайында пайда болатын мезгілсіз өлім : а. биологиялық в. патологиялық с. физиологиялық д. уақытша е. мәңгілік 305. Қартаю кезінде ағза қызметінің кері дамуы, яғни .................. байқалады: а. инволюция в. гетеротопия с. гетерохрония д. эволюция е. инвагинация 306. Қартаю бұл: а. жастық өзгерістің заңды құбылысы в. ауру
с. орта жас д. жеткіншек е. балалық 307.Адамдарда ерте қартаю белгісінен туындайтын ауру: а. прогерея в. тұмау
с. полиомиелит д. құтыру е. туберкулез 308. Клиникалық өлім жағдайындағы адамдарды тірілтуге алып келетін бөлім: а. реанимация в. регенерация с. гинекалогия д. травматология е. паталогия 309. Жасушалары тоқтаусыз бөлінуге қабілетті, жасушаның көбеюін тежейтін механизмдер мен факторлар болмайтын ауру: а. тұмау в. рак
с. құтыру д. полиомиелит е. шешек 310. Қалыпты жасушаның трансформацияланған жасушаға (ісік жасушасына) айналу процесі: а. онкогенез в. гистогенез с. органогенез д. марфогенез е. биогенез 311. Дараның жеке дамуы аталады: а. онтогенез в. филогенез с. гистогенез д. органогенез е. гаметогенез 312. Дараның зигота түзілгенінен тіршілігін жойғанға дейінгі дамуы: а. онтогенез в. филогенез с. гистогенез д. органогенез е. гаметогенез 313. Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы аналық жұмыртқа жолында дамитын даму аталады: а. тікелей емес в. тікелей с. жатыр ішілік д. личинкалы е. личинкасыз 314. Проэмбриональдық, эмбриональдық, постнатальдық кезеңдерден тұратын даму аталады: а. онтогенез в. филогенез с. гистогенез д. органогенез е. гаметогенез 315. Гаметогенез бен ұрықтану кіретін онтогенездің бастамасы аталады: а. гистогенез в. органогенез с. овогенез д. спермотогенез е. прогенез 316. Жұмыртқа жасушасы мен сперматозоидтың түзілу процестері аталады: а. онтогенез в. филогенез с. гистогенез д. органогенез е. гаметогенез 317. Жыныс жасушаларының қосылып, диплоидты жиынтығы бар жасуша – зиготаның түзілуі: а. көбею в. ұрықтану с. даму д. пісіп жетілу е. өсу 318. Эмбриональдық кезеңнің мына сатысында бластоциста пайда болады: а. бөлшектену в. гаструляция с. нейруляция д. органогенез е. гистогенез 319. Бағаналық жасушалардың әртүрлі жасушалар мен ағза ұлпаларына бастама болуы аталады: а. тотипотенттік в. детерминация с. тұрақсыз детерминация д. плюропотенттік е. эмбриональды индукция 320. Ұрықтың ерте сатысында бластомерлердің әрқайсысы бүтін бір ағзаға бастама болуы: а. тотипотенттік в. детерминация с. тұрақсыз детерминация д. плюропоттенттік е. эмбриональды индукция 321. Екі немесе үш ұрық жапырақшаларынан тұратын көпқабатты ұрықтың түзілу кезеңі а. бөлшектену в. гаструляция с. нейруляция д. органогенез е. гистогенез 322. Маманданған ұлпалардың пайда болу кезеңі: а. гистогенез в. органогенез с. овогенез д. спермотогенез е. прогенез 323. Онтогенезде мүшелердің қалыптасу кезеңі аталады: а. гистогенез в. органогенез с. овогенез д. спермотогенез е. прогенез 324. Морфогенездің алғашқы кезеңдерінде дамып келе жатқан ағза бөлімдері арасында сапалық айырмашылықтардың пайда болуы аталады: а. тотипотенттік в. детерминация с. тұрақсыз детерминация д. плюропотенттік е. эмбриональды индукция 325. Дамып келе жатқан ағза бөліктерінің өзара әсері аталады: а. тотипотенттік в. детерминация с. тұрақсыз детерминация д. плюропотенттік е. эмбриональды индукция 326. Онтогенездің басталуы, жүйке түтігі, хорда, ішектің қалыптасу процесі аталады: а. бөлшектену в. гаструляция с. нейруляция д. органогенез е. гистогенез 327. Іші сұйықтыққа толы эктодермалық қапшық: а. амнион в. харион с. аллантоис д. компетенция е. хорда 328. Эмбриональды материалдың әр түрлі өзгерістер әсеріне жауап қайтару қабілеті аталады: а. амнион в. харион с. аллантоис д. компетенция е. хорда 329. Тыныс алу жүйесінің мүшелері мынаның туындылары: а. энтодерманың в. эктодерманың с. мезодерманың д. амнионның е. харионның 330. Баланың кемтар болып туылуына әсер ететін факторлар: а. тератогенді в. экологиялық с. биотикалық д. антропогенді е. абиотикалық 331. Эмбриогенездің қауіпті кезеңдері: а. имплантация, плацентация, туылу в. плацентация, эмбриопатия с. проэмбриональді, постэмбриональді д. плацентация, туылу е. имплантация, плацентация 332. Ұрықтануға дейінгі гаметалардағы патологиялық өзгерістер: а. гаметопатия в. бластопатия с. эмбриопатия д. фетопатия е. плацентация 333. Ұрықтанудан кейін алғашқы 2ші аптадағы зиготаның зақымдалуы: а. гаметопатия в. бластопатия с. эмбриопатия д. фетопатия е. плацентация 334. Ұрықтың жатыр қабырғасына бекітілгеннен (15 тәулік) плацентаның түзілуіне (75 тәулік) дейінгі уақыт аралығында ұрықтың зақымдалуы: а. гаметопатия в. бластопатия с. эмбриопатия д. фетопатия е. плацентация 335. Нәрестенің жатыр ішілік дамудың 76 күнінен немесе 12ші аптасынан бастап туылуына дейінгі аурулардың жалпы атауы: а. фетопатия в. қан аздық с. эмбриопатия д. гаметопатия е. бластопатия 336. Бірден анықталған немесе туылғанға дейін пайда болып туылудан кейін анықталған, мүше немесе бүкіл ағзаның тұрақты морфологиялық өзгерістері аталады: а. туа біткен даму ақаулықтары в. даму аномалиялары с. тікелей даму д. тікелей емес даму е. жатыр ішілік даму 337. Туа біткен ақаулықтарды зерттейтін ғылым: а. эмбриология в. герантология с. этиология д. тераталогия е. эмбриопатия 338. Туа біткен дамудың ақаулықтары бөлінеді: а. тұқымқуалаушы, экзогенді, мультифакторлы в. экзогенді, мультифакторлы, уақытша с. тұқымқуалаушы, эндогенді д. уақытша, тұрақты е. эндогенді, экзогенді 339. Адам ақаулықтарын зерттейтін ғылым: а. тератология в. циталогия с.эмбриология д. гистология е. зоология 340.Адам ақаулықтарын тудыратын факторлар: а. антропогендік в. биотикалық с. абиотикалық д. табиғи е. тератогендік 341. Мүшенің мүлдем дамымауы, болмауы: а. ангенезия в. аплазия с. туа біткен гипоплазия д. макросомия е. эктопия 342. Мүшенің өте нашар дамыған бастамасы ғана болуы мүмкін: а. ангенезия в. аплазия с. туа біткен гипоплазия д. макросомия е. эктопия 343. Мүшенің толық жетілмеуі (дамымауы): а. ангенезия в. аплазия с. туа біткен гипоплазия д. макросомия е. эктопия 344. Мүше салмағының (не мөлшерінің) салыстырмалы түрде ұлғайып өсуі: а. ангенезия в. аплазия д. макросомия е. эктопия 345. Нәрестенің не құрсақтағы баланың дене салмағының аз болуы: а. макросома в. эктопия с. атрезия д. бітісу е. туа біткен гипотрофия 346. Нәресте денесінің ұзын болуы: а. макросома в. эктопия с. атрезия д. бітісу е. туа біткен гипотрофия 347. Бағаналық жасушалар терминін енгізген ғалым: а. 1908 жылы А. Максимов в. 1960 жылы А. Фриденштейн с. 1965 жылы И. Четверков д. 1954 жылы Т.Шванн, М.Шлейден е. 1902 жылы Р.Гук 348. Ағзаның кез-келген жасушасына айнала алатын жасушалар: а. эпителий в. жүйке с. бағаналық д. эритроцит е. лейкоцит 349. Ағза мүшесінің даму қарқынының бұзылуы (күшеюі не баяулауы): а. дисхрония в. эктопия с. атрезия д. бітісу е. туа біткен гипотрофия 350. Кейбір ұлпалардың жіктелуінің бұзылуы: а. макросомия в. эктопия с. агрезия д. гетероплазия е. туа біткен гипотрофия 351. Мутациялар негізінде пайда болған ақаулықтар: а. тұқым қуалайтын в. экзогендік с. мультифакторлы д. дене бұзылысы е. көптеген бұзылысы 352. Ұрықтың не құрсақтағы баланың тератогендік факторлармен тікелей зақымдануы нәтижесінде қалыптасқан ақаулықтар: а. эндогендік в. экзогендік с. мультифакторлы д. уақытша е. өмір сүруді тежейтін 353. Генетикалық және экзогендік факторлардың бірлесе әрекет етуінің нәтижесінде пайда болатын ақаулықтар: а. жүйелі в. экзогендік с. мультифакторлы д. уақытша е. көптеген 354. Гаметалардың зақымдануы: а. гаметопатия в. эмбриопатия с. фетопатия д. дисхрония е. атрезия 355. Бағаналық жасушаны эмбрионның мына бөлігінен алуға болады: а. ұрық жапырақшасынан в. амнионнан с. харионнан д. гаструладан е. бластоцистадан 356. Ересек ағзада негізінен бағаналық жасушаны алуға болады: а. бүйректен в. бауырдан с. жүректен д. сүйек қызыл майынан е. шаштан 357. Ұрықтың 9 апталығынан нәресте дүниеге келгенге дейінгі аралықта зақымдануы аталады: а. гаметопатия в. эмбриопатия с. фетопатия д. дисхрония е. атрезия 358. Балалардың еріндерінің жырық болуына алып келеді: а. диазепам в. дисхрония с. атрезия д. эктопия е. фетопатия 359. Зақымданған мүшелер мен ұлпалардың жасушаларын қалпына келтіретін жасушалар аталады: а. эпителий в. жүйке с. бағаналық д. эритроцит е. лейкоцит 360. Ағзаны жасартуға болатын жасушалар: а. эпителий в. жүйке с. бағаналық д. эритроцит е. лейкоцит 361. Ағзалардың өзінің белгілері мен ерекшеліктерін ұрпағына беру қасиеті: а. өзгергіштік в. тұқым қуалау с. даму
д. көбею е. гибридтеу 362. Тұқым қуалаушылықтың негізі заңдылықтарын алғаш рет ашқан: а. Т.Морган в. А. Левенгук с. Р. Гук д. Мечников е. Г. Мендель 363. Г. Мендель тұқым қуалау белгілері мына түрде болады деді: а. сұйық в. жеке бөлшек с. топтанып д. кез-келген е. сұйық және топтанып 364. Тұқым қуалау белгілерін Иогансен былай атаған: а. органоид в. кірінділер с. ген
д. гетерохроматин е. хромосома 365. Гендер мынада орналасқан: а. рибосомада в. лизосомада с. кірінділерде д. ядрошықта е. хромосомада 366. Асбұршақ тұқымының қара түсін анықтайтын А гені, ақ түсін анықтайтын а генін қарағанда доминантты мына жолмен ААхАа будандастырып алынған ұрпақтың түсі болады: а. ақ
в. қара с. ала
д. түссіз е. ақ және қара 367. Ген хромосомадағы мынаның кесіндісі: а. РНҚ-ның в. ДНҚ-ның с. ақуыздың д. т-РНҚ-ның е. р-РНҚ-ның 368. Ата-енелері бір-бірінен бір жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: а. дигибридті в. полигибридті с. дигибридті және полигибрдті д. моногибридті е. тәуелсіз ажырау 369. Қара белгі доминантты. Екі қара тұқымды өсімдіктерді будандастырғанда қара түсті тұқымдар алынған. Олардың ата-енелерінің генотипі. а. ААхаа в. аахаа
с. Аахаа д. аахАа
е. ААхАа 370. Біреуі мылқау (рециссивті ген), екінші дұрыс еститін (доминантты ген) ерлі зайыптылардың екі дұрыс еститін екі мылқау балалары бар. Ата-аналарының генотиптерін табыңыз: а. ААхаа в. ААхАА
с. Аахаа д. аахаа е. АахАа 371. Біреуі мылқау (рецессивті ген), екіншісі дұрыс еститін (доминантты ген) ерлі зайыптылардың дұрыс еститін 4 балалары бар. Ата-аналарының генотиптерін табыңыз: а. ААхаа в. ААхАА
с. Аахаа д. аахаа е. АахАа 372. Мына Аа ВВ генотипі бар өсімдік мынадай гамета түзеді: а. АВ, аВ в. АВ, АВ с. Ав, Ав д. АВ, ав е. ав, ав 373. Тұқым қуалау жағдайларында ата-аналарынан алған гендердің толық жиынтығы: а. генотип в. фенотип с. доминанттылық д. гомозиготалы е. гетерозиготалы 374. Гипертрихоз – У хромосомамен тіркес тұқым қуалайтын белгі әкесінде гипертрихоздың белгісі бар отбасында мұндай ауруы жоқ ер балалардың дүниеге келуі мүмкін бе? а. мүмкін емес в. мүмкін с. жарты баласында д. 2 баласында е. бәрі сау болады 375. Тіс кіреукесінің гиоплазиясы Х-хромосомамен тіркес тұқым қуалайтын доминантты белгі. Анасында осы белгі болса перзенттерінің қайсысына беріледі: а. тек ұлына в. тек қызына с. ешқайсысына д. ұлынада, қызынада е. жартысында 376. Қара түсті А гені, сұр түсті В гені анықтайды. А гені В геніне эпистазды, зиготада доминантты гендердің екеуі де жоқ болса, дәнінің түсі ақ болады. Мына Аа ВВ генотиптегі дәннің түсін анықтаңыз: а. қара в. сұр
с. ақ д. қызыл
е. қоңыр 377. Қара түсті А гені, сұр түсті В гені анықтайды. А гені В геніне эпистазды, зиготада доминантты гендердің екеуі де жоқ болса, дәннің түсі ақ болады. Мына аа Вв генотиптегі дәннің түсін анықтаңыз: а. ақ в. қара
с. сұр д. қызыл
е. қоңыр 378. Ата-енелері бір-біріне қарама-қарсы екі жұп белгілері бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: а. дигибридті в. моногибридті с. полигибридті д. жай шағылыстыру е. гибридтеу 379. Тұқым қуалаудың маңызын, оның ішкі механизмін, материалды табиғатын зерттеу заңы: а. ажырау в. тәуелсіз ажырау с. тұқым қуалаушылық д. тұқым қуалау е. біркелкілік 380. «Гендер жұп күйінде болады, біреуі шешесінен, біреуі әкесінен келеді» деген анықтама мына заңға жатады: а. гендік дискреттік в. гендердің жұптық аллельдік күйі с. гендердің тұрақтылығы д. біркелкілік е. ажырау 381. Сары ас бұршақ пен жасыл ас бұршақты шағылыстырғанда біркелкі сары асбұршағын алды. Мұны зерттейтін ғылым: а. дарвинизм в. цитология с. гистология д. экология е. генетика 382. Ағзадағы белгілердің берілуін зерттеу үшін ас бұршағын алып бір белгі бойынша зерттеу жүргізген. Бұл шағылыстырудың мына түріне жатады: а. полигибридті в. моногибридті с. дигибридті д. гибридті е. полигибридті 383. Шағылыстыру кезінде пайдаланатын қарама-қарсы белгілер: а. альтернативті в. гомологты с. гомозиготалы д. гетерозиготалы е. аллельді 384. Адамда кіші азу тістің болмауы доминантты аутосомдық белгі ретінде қуалайды. Ата-аналарының екеуі де бұл белгі бойынша гетерозиготалы, кіші азу тісі жоқ баланың тууы мүмкін бе: а. мүмкін в. мүмкін емес с. туылмайды д. азу тісі түгел болады е. жартысының кіші азу тісі болмайды 385. Адамда ахондроплазия доминантты аутосомдық белгі. Ерлі зайыптылардың екеуіде осы аурумен ауырса ұрпағы болады: а. түгел сау в. ауру емес с. сау д. көбісі ауру е. белгісіз 386. Адамда кіші азу тістің болмауы доминантты аутосомдық белгі. Ата-анасының екеуінде де кіші азу тісі жоқ. Балаларында кіші азу тіс болуы мүмкін бе: а. болады в. болмайды с. белгісіз д. болуы да болмауы да мүмкін е. міндетті түрде болады 387. Адамда алты саусақтың болуын (полидактилия) доминантты геннің, ал бес саусақтың болуын рецессивті геннің анықтайтыны белгілі. Ата-анасының екеуі де гомозиготалы алты саусақты отбасында бес саусақты бала болуы мүмкін бе: а. болады в. мүмкін с. болмайды д. белгісіз е. бәрі бес саусақты болады 388. Сұр шыбын мен қара шыбынды будандастырғанда барлық ұрпағының денелері сұр түсті болған. Сұр түсті белгіні атаңыз: а. қарапайым в. күрделі с. жақсы д. рецессивті е. доминантты 389. Бір геннің мутацияға ұшырауынан пайда болатын аурулар: а. хромосомдық в. полигендік с. тұқым қуаламайтын д. гендік е. моногендік 390. Бірнеше геннің мутацияға ұшырауынан пайда болатын аурулар: а. гендік в. хромосомдық с. моногендік д. полигендік е. тұқым қуаламайтын 391. Себебі (этиологиясы) өзгерілген генетикалық аппараты болып табылатын аурулар: а. тұқым қуалайтын аурулар в. тұқым қуалаушылық арқылы бейімделген аурулар с. тұқым қуаламайтын аурулар д. иммундық аурулар е. инфекциялық аурулар 392. Генетикалық эффект хромосоманың бір локусындағы мутациямен байланысты болатын ауру аталады: а. полигенді в. хромосомдық с. моногенді д. аутосомдық е. гетерохромосомдық 394. Жеке гендердің мутациясы аталады: а. полигенді в. хромосомдық с. моногенді д. аутосомдық е. гетерохромосомдық 395. Хромосоманың бірнеше локусындағы мутацияның себебімен туындайтын аурулар аталады: а. полигенді в. хромосомдық с. моногенді д. аутосомдық е. гетерохромосомдық 396. Гемоглабин тізбегінің өзгеруінен туындайтын гендік ауру аталады: а. гемоглабинопатиялар в. энзимопатиялар с. коллагендік д. биохимиялық е. муковисцидоз 397. Күрделі ақуыз-коллаген гені қызметінің өзгеруінен пайда болатын гендік аурулар: а. гемоглабинопатиялар в. энзимопатиялар с. коллагендік д. биохимиялық е. муковисцидоз 398. Қол-аяқ саусақтары қысқа болатын гендік аутосомдық - доминантты ауру: а. пигменттік ксеродерма в. Гентингтон хореясы с. фенилкетонурия д. брахидактилия е. гипертрихоз 399. Бұлшық еттері ретсіз жиырылатын гендік ауру: а. пигменттік ксеродерма в. Гентингтон хореясы с. фенилкетонурия д. брахидактилия е. гипертрихоз 400. Аутосомдық-рессецивті гендік аурулар тек мынадай фенотипте байқалады. а. ААхАа в. ААхАА с. ААхаа д. АахАА е. АахАа 401. Ультракүлгін сәуленің әсерінен ДНҚ молекуласындағы мутацияның қайта қалпына келмеуінен болатын гендік ауру: а. пигменттік ксеродерма в. Гентингтон хореясы с. фенилкетонурия д. брахидактилия е. гипертрихоз 402. Жыныс хромосомалары арқылы тұқым қуалайтын аурулар: а. аутосомды в. доминантты с. рецессивті д. аутосомды-доминантты е. жыныспен тіркес 403. У-хромосома арқылы тұқым қуалайтын гендік ауру: а. пигменттік ксеродерма в. Гентингтон хореясы с. фенилкетонурия д. брахидактилия е. гипертрихоз 404. Ағзаға жетіспейтін гормон мен ақуыздарды егу арқылы емдеу аталады: а. хирургия в. терапия с. орынбасарлық терапия д. симптоматикалық е. диетотерапия 405. Тұқым қуалайтын ауруды тағамдық диетамен емдеу аталады: а. хирургия в. терапия с. орынбасарлық терапия д. симптоматикалық е. диетотерапия 406. Пациенттің азабын жеңілдетуге қолданатын ем: а. хирургия в. терапия с. орынбасарлық терапия д. симптоматикалық е. диетотерапия 407. Тұқым қуалайтын аурулар туралы мәлімет беретін әдіс аталады: а. медико – генетикалық в. биохимиялық с. цитогенетикалық д. популяция – статистикалық е. генетикалық 408. Эмбриональдық дамудың алғаш сатысында жүргізілетін ұрпақтың саулығын анықтауда қолданатын әдіс: а. жаппай скрининг в. таңдамалы скрининг с. прентальды диагностика д. МГК
е. скрининг 409. Хорион бүрлерінің кесінділерін алу арқылы зерттеу: а. кордоцентез в. амниоцентез с. ұрық ұлпаларының биопсиясы д. УЗИ
е. хорионбиопсия 410. Ұрық көпіршігін тесу арқылы ұрық айналасындағы сұйықтықты және ондағы ұрық жасушаларын алу әдісі: а. кордоцентез в. амниоцентез с. ұрық ұлпаларының биопсиясы д. УЗИ
е. хорионбиопсия 411. Жүктіліктің 18 – 22 апта аралығында кіндік тамырынан қан алу әдісі: а. кордоцентез в. амниоцентез с. ұрық ұлпаларының биопсиясы д. УЗИ
е. хорионбиопсия 412. Жүктіліктің 2-ші 3 айлығында триместірінде жүргізілетін ұрықтың терісін биопсия арқылы патоморфологиялық зерттеу әдісі аталады: а. кордоцентез в. амниоцентез с. ұрық ұлпаларының биопсиясы д. УЗИ
е. хорионбиопсия 413. Бағдарламалар арқылы елеу кейбір аурулармен ауру мүмкіндігі жоғары адамдарды табу мақсатымен жүргізілетін әдіс: а. скрининг в. санақ с. хорионбиопсия д. кардоцентез е. амниоцентез 414. Шежіре құру басталатын адам: а. сибстер в. пробанд с. цитогенетикалық д. егіздік е. кариотиптеу 415. Пробандтың бір туғандары аталады: а. генеалогиялық в. биохимиялық с. сибстер д. егіздік е. кариотиптеу 416. Цитоплазмалық тұқым қуалау гендері мына органоидтарда болады: а. рибосома мен мезасомада в. Гольджи комплекісінде с. жасуша орталығында д. митохондрия, пластидтерде е. микротүтікшеде 417. Белгінің тұқым қуалауын әртүрлі егіздер негізінде зерттейтін әдіс: а. генеалогиялық в. биохимиялық с. цитогенетикалық д. егіздік е. кариотиптеу 418. Кариотипті зерттеу арқылы хромосомалардың саны мен құрлысындағы өзгерістерді анықтауға болатын әдіс. а. генеалогиялық в. биохимиялық с. цитогенетикалық д. егіздік е. кариотиптеу 419. Қан, зәр және ағзаның басқа да сұйық орталарынан әр түрлі заттардың алмасуының деффектісін анықтауға мүмкіндік беретін әдіс: а. генеалогиялық в. биохимиялық с. молекулалық – генетикалық д. егіздік е. кариотип 420. Ағза құбылмалы сыртқы ортаға бейімделіп тіршілік етуі аталады: а. гомеостаз в. адаптация с. стресс д. оқшаулану е. тұрақтылық 421. Белгілі ареалда таралған, өзара еркін будандаса алу қабілеті бар түр ішіндегі ағзалар тобы аталады: а. микроэволюция в. полиморфизм с. популяция д. демдер е. генофонд 422. Белгілі бір аймақта мекендейтін және еркін неке құратын 1500-4000 адамдар тобы аталады: а. микроэволюция в. генофонд с. полиморфизм д. д. изолят е. демдер 423. Популяциядағы даралардың барлық гендерінің жиынтығы аталады: а. микроэволюция в. генофонд с. полиморфизм д. изолят е. дема 424. Популяцияның қалыптасуы кезінде пайда болатын эволюциялық өзгерістер аталады: а. микроэволюция в. генофонд с. полиморфизм д. изолят е. демдер 425. Популяциялық генетиканың негізін құрайтын заң: а. Харди-Вайнберг в. тұқым қуалау с. ажырау д. біркелкілік е. тәуелсіз ажырау 426. 1500-ден аз адамдардан тұратын популяция аталады: а. Мендельдік в. демдер с. изоляттар д. топтар е. топшалар 427. Жеке генетикалық, факторлардың ата-анадан ұрпақтарға өзгеріссіз берілуін дәлелдеген ғалымдар: а. Дж. Харди, Г. Вайнберг в. Ч. Дарвин с. А. Левенгук д. Р. Гук е. Т. Шванн 428. Бірнеше ұрпақтар аралығында генофонды өзгермейтін популяция аталады: а. Мендельдік (панмиксиялық) в. изоляттар с. демдер д. топтар е. кіші топтар 429. Бір популяция дараларының басқа популяцияға еніп, оның өкілдерімен шағылысуы аталады: а. мутация в. сұрыпталу с. миграция д. генетикалық жүк е. гендер дрейфі 430. Ағзалардың бір-бірімен еркін будандасуының шектелуі: а. сұрыптау в. генетикалық жүк с. гендер дрейфі д. оқшаулану е. панмиксия 431. Генотиптері орта жағдайларына тиімді бейімделген ағзалардың сақталуы аталады: а. мутация в. сұрыпталу с. миграция д. генетикалық жүк е. гендер дрейфі 432. Аллельдер жиілігінің кездейсоқ себептерге мысалы, популяция санының аз болуына байланысты өзгеруін айтады: а. мутация в. сұрыпталу с. миграция д. генетикалық жүк е. гендер дрейфі 433. Адамда сұрыпталудың әсері онтогенездік дамудың мына кезеңінде өте жоғары болады: а. эмбриондық в. проэмбриондық с. постэмбриондық д. юбенилдік е. пубертаттық 434. Адамның экологиялық генетикасы - зерттейді а. мекен орта факторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетін әсерлерін зерттейді в. сыртқы ортаның ластануын зерттейді с. популяцияның құрамына табиғи факторлардың әсерін зерттейді д. тұқым қуалаушылыққа табиғи факторлардың әсерлерін зерттейді е. тірі табиғатпен өлі табиғатың байланысын зерттейді 435. Ағзалардың бір-бірімен еркін будандасуы: а. панмиксия в. оқшаулану с. сұрыптау д. эволюция е. гендер дрейфі 436. Адамдарда кейбір тамақтың түрлері қолайсыз реакцияларды тудыруы мүмкін тұқым қуалайтын қасиеті аталады: а. бейімділік в. адаптация с. генетикалық сезімтал д. жай сезімталдық е. сезімталдық 437. Адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын зерттейтін сала: а. дарвинизм в. герантология с. экогенетика д. фармакогенетика е. эмбриология 438. Мекен орта факторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетін әсерін зерттейді: а. дарвинизм в. герантология с. экогенетика д. фармакогенетика е. эмбриология 439. Адам ағзасының дәрі-дәрмек әсерлеріне қарсы тұқым қуалайтын реакцияларын зерттейді. а. экология в. биология с. фармакология д. генетика е. фармакогенетика 440.Адам ағзасының қартаюын зерттейтін сала: а. дарвинизм в. герантология с. экогенетика д. фармакогенетика е. эмбриология 441. Фармакогенетика зерттейді: а. адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын в. адамның қартаюын с. қоршаған ортаның тұқым қуалаушылыққа әсерін д. эвалюциялық дамуды е. ұрықтық дамуды 442. Эмбриология зерттейді: а. адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын в. адамның қартаюын с. қоршаған ортаның тұқым қуалаушылыққа әсерін д. эвалюциялық дамуды е. ұрықтық дамуды 443. Экогенетика зерттейді: а. адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын в. адамның қартаюын с. қоршаған ортаның тұқым қуалаушылыққа әсерін д. эвалюциялық дамуды е. ұрықтық дамуды 444. Герантология зерттейді: а. адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын в. адамның қартаюын с. қоршаған ортаның тұқым қуалаушылыққа әсерін д. эвалюциялық дамуды е. ұрықтық дамуды 445. Дарвинизм зерттейді: а. адам ағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын в. адамның қартаюын с. қоршаған ортаның тұқым қуалаушылыққа әсерін д. эвалюциялық дамуды е. ұрықтық дамуды
жүктеу/скачать 7,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|